Θερμοπύλες-Αλαμάνα-Γοργοπόταμος

ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ - ΑΛΑΜΑΝΑ - ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ

[ο τόπος μας - η ιστορία μας]

Οι συνθέσεις, οι λογότυποι & οι φωτογραφίες είναι δημιουργίες 
του Άρη Πιπέλια

 

Τον 5° αιώνα π.Χ. τα στενά των Θερμοπυλών -ένα μονοπάτι ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα- ήταν ο κύριος δρόμος επικοινωνίας μεταξύ των Ελλήνων του βορρά και του νότου.
Είχε μήκος 9 χιλιόμετρα περίπου και σε τρία σημεία μπορούσε να περάσει μόνο μια άμαξα (Στράβων). Αυτή τη θέση επέλεξαν οι Έλληνες το 481 π.Χ. για να αντιμετωπίσουν από κοινού τον κίνδυνο της δεύτερης Περσικής εκστρατείας εναντίον τους και εναντίον της Δύσης. Ο βασιλιάς των Περσών Ξέρξης -που ηγείτο μιας τεράστιας δύναμης με στρατό (2.600.000 άνδρες) και στόλο (πάνω από 1.000 καράβια)(Ηρόδοτος)- αφού διέσχισε τη Μακεδονία στρατοπέδευσε στις Θερμοπύλες, ώστε περνώντας τα στενά να υποτάξει και τους Έλληνες του νότου. O Ελληνικός συμμαχικός στρατός αριθμούσε 6.200 άνδρες εκ των οποίων οι 300 ήταν Σπαρτιάτες, oι 700 Θεσπιείς, οι 400 Θηβαίοι, Αρκάδες, Κορίνθιοι, Φωκείς και άλλοι, υπό την αρχηγία του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα (Ηρόδοτος). Αύγουστος του 480 π.Χ. Στην απαίτηση του Ξέρξη να αποχωρήσουν οι Έλληνες μπρος στον όγκο του στρατεύματος του παραδίδοντας τα όπλα τους, ο Λεωνίδας απάντησε, "ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ" (Πλούταρχος). Οι Πέρσες εισχωρούν στο στενό, αλλά συντρίβονται. Μετά από σκληρούς και φονικούς αγώνες που κράτησαν δύο ημέρες, η ευφυής τακτική του Λεωνίδα κράτησε μακριά τον Ξέρξη. Την Τρίτη ημέρα ο Λεωνίδας είδε τους Πέρσες να τον κυκλώνουν προδομένος απ' τον Εφιάλτη. Οι εναπομείναντες, ο Λεωνίδας, οι 300, οι Θεσπιείς και οι Θηβαίοι αποφάσισαν να πεθάνουν, πολε-μώντας (Ηρόδοτος). Η ανδρεία τους αποτυπώθηκε στην αυτοθυσία τους. Κατά τους Περσικούς Πολέμους, νικητήρια καμπή του αγώνα υπήρξε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Κι όμως, μέσα στους αιώνες, η ήττα των Θερμοπυλών συγκέντρωσε και συγκεντρώνει τα βλέμματα της ανθρωπότητας. Οι Περσικοί πόλεμοι έληξαν με τον θρίαμβο του Ελληνικού τύπου ισχύος πάνω στην τυφλή δύναμη και βία, που επικεντρώνεται στην ισχύ της σκέψης.

Μάρτης 1821. Οι Έλληνες ξεκίνησαν την Επανάσταση απ' την Πελο-πόννησο. Ο Ομέρ Βρυώνης κατέβαινε με 8.000 άνδρες απ' τη Θεσσαλία, για να την καταπνίξει. Απρίλης 1821. Έξω από το Ζητούνι (Λαμία), ο Αθανάσιος Διάκος, ο Δυοβουνιώτης κι ο Πανουργιάς μοίρασαν τα 1.500 παλικάρια τους και πιάσανε όλα τα περάσματα προς το Νότο για να εμποδίσουν την κάθοδο του Ομέρ Βρυώνη. Ο Διάκος με τα παλικάρια του πολέμησαν μέχρι θανάτου στη γέφυρα της Αλαμάνας, κοντά στις Θερμοπύλες. Και μόνο όταν το ηρωικό σπαθί του έσπασε, μόνο τότε ο Διάκος πιάστηκε με μια χούφτα παλικάρια και οδηγήθηκε με τη βία στο Ζητούνι. Οι Πασάδες που τον θαύμαζαν, του ζήτησαν πιεστικά να γίνει Τούρκος. Ο Διάκος αρνιότανε. Στο τέλος δόθηκε η διαταγή. Τον σούβλισαν σαν αμνό και τον άφησαν να αργοπεθαίνει. Αν και στη μάχη της Αλαμάνας οι Έλληνες δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους, η πεισματική αντίσταση τους και ιδίως ο μαρτυρικός θάνατος του Διάκου, τους έδωσε δύναμη να συνεχίσουν τον αγώνα και έπλασε έναν από τους πρώτους ηρωικούς θρύλους της Ελληνικής Επανάστασης.

 

Τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου του 1942, ένα τμήμα από 150 αντάρτες του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον Άρη Βελουχιώτη, μαζί με 60 αντάρτες του ΕΔΕΣ με επικεφαλής τον Ναπολέοντα Ζέρβα και 12 ειδικά εκπαιδευμένοι άνδρες της SOΕ των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, ανατίναξαν τη γέφυρα του Γοργοποτάμου. Η ανατίναξη της γέφυρας αποτελεί μια από τις μεγα-λύτερες επιχειρήσεις δολιοφθοράς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, γιατί διεκόπη για 6 εβδομάδες ο ανεφοδιασμός των Γερμανικών δυνάμεων του στρατάρχη Rommel στη Βόρεια Αφρική. Για τους Έλληνες ήταν η πρώτη και η μόνη επιχείρηση η οποία πραγματοποιήθηκε με τη σύμπραξη των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Η ενότητα που επικράτησε σε αυτή, την κατέστησε σύμβολο της εθνικής ομοψυχίας και της ενότητας του αντιστασιακού αγώνα κατά των κα-τακτητών.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου