Διάψευση εύρεσης του τάφου του Αχιλλέα

ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΕΙΔΗΣΗΣ ΑΝΕΥΡΕΣΗΣ ΤΑΦΟΥ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑ

Παρασκευή, 29 Ιουλίου 2011

(Άρθρο από το Ιστιολόγιο της Πελασγίας Φθιώτιδας)

[Ο υποτιθέμενος  θολωτός τάφος του Αχιλλέα είναι

ο εικονιζόμενος και  βρέθηκε στο Αργυροχώρι Υπάτης]

Την Πρωταπριλιά του 2010, «σελίδα» της Λαμίας στο Διαδίκτυο, δημοσίευσε, ως Πρωταπριλιάτικο ψέμα, πως βρέθηκε ο τάφος του Αχιλλέα στη Δυτική Φθιώτιδα, είδηση, που ναι, μεν, διαψεύστηκε αργότερα, από τους συντάκτες της, αλλά, εν τω μεταξύ, είχε διαδοθεί σε πολλούς αναγνώστες της σελίδας αυτής, μα, το χειρότερο, αναδημοσιεύτηκε από άλλες σελίδες του Διαδικτύου, που δεν τη διέψευσαν ποτέ, δε.

Η ΔΙΑΨΕΥΣΗ:

«Σελίδα» Λαμίας στο Διαδίκτυο: επειδή βλέπουμε τις τελευταίες μέρες αυτό το θέμα οι αναγνώστες να το αναδεικνύουν, σας ενημερώνουμε ότι αναρτήθηκε την Πρωταπριλιά του 2010 και θεωρήθηκε πολύ πετυχημένη "πρωταπριλιάτικη φάρσα", αφού με το θέμα ασχολήθηκε τοπικός και αθηναϊκός τύπος, επιστήμονες, αρχαιολόγοι, η δε έφορος αρχαιοτήτων που αναφέρουμε, δέχτηκε δεκάδες συγχαρητήρια τηλεφωνήματα. Τη φάρσα, αποκαλύψαμε το βράδυ της ίδιας μέρας. Αυτά προς άρση τυχόν παρεξηγήσεων! 17 Απριλίου 2011 4:26 μ.μ.  Το ακόμα πιο άσχημο είναι ότι τα περί ανεύρεσης τάφου Αχιλλέα στη Δυτική Φθιώτιδα τροφοδότησαν κι άλλες εικασίες, δηλαδή ότι η αρχαία Φθία βρισκόταν εκεί και για το λόγο αυτόν τον «έθαψαν στον τόπο του», κάτι που είναι μεγάλη ιστορική ανακρίβεια, καθώς:

Από τα Έπη του Ομήρου και άλλους ποιητές, συγγραφείς και μελετητές της αρχαιότητας, είναι γνωστό πως η αρχαία Φθία βρισκόταν στην Ανατολική Φθιώτιδα, ενώ ο Αχιλλέας δεν τάφηκε στην Ελλάδα.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΤΟ  ΠΕΛΑΣΓΙΚΟΝ ΑΡΓΟΣ Ή ΚΡΕΜΑΣΤΗ ΛΑΡΙΣΑ, ΟΠΩΣ ΛΕΓΟΤΑΝ Η ΚΩΜΟΠΟΛΗ ΠΕΛΑΣΓΙΑ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ, ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 4 ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΕΚΤΕΙΝΟΤΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΑ ΑΓΧΙΑΛΟ ΩΣ ΤΑ ΦΑΡΣΑΛΑ, ΤΗ ΛΑΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΩΡΑΙΟΥΣ. ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΡΕΙΣ ΠΟΛΕΙΣ ΗΤΑΝ: ΑΛΟΣ, ΑΛΟΠΗ και ΤΡΑΧΙΝΑ.

«Ιλιάδα», ραψ. Β΄, στίχοι 681-685 μετάφραση: 

«Κι απ’ τ’ Άργος το Πελασγικόν όσ’ ήλθαν και απ’ την Άλον και απ’ την Τραχίνα πληθυσμοί και απ’ την Αλόπην όσοι, κι όσοι απ’ την καλλιγύναικα Ελλάδα και την Φθίαν, και Μυρμιδόνες και Αχαιοί και Έλληνες λέγονταν, πενήντα πλοία και αρχηγός εις όλους ο Πηλείδης Αχιλλέας».

Ο  Στράβωνας, δε, στα «Γεωγραφικά» (βιβλίο Θ΄ αριθμ. 435-440) γράφει: «Είθ’ εξής παραπλεύσαντι σταδίοις εκατόν ο Εχίνος υπέρκειται. Της δ’ εξής παραλίας εν μεσογαία εστίν η Κρεμαστή Λάρισα, είκοσι σταδίους2 αυτής διέχουσα, η δ’ αυτή και Πελασγία λεγομένη Λάρισα.

Ενώ, σε άλλο σημείο αναφέρει: «Και Άλος, δε, και Λάρισα η Κρεμαστή και το Δημήτριον υπ’ εκείνω, πάσαι προς έω της Όρθρυος».

Μετάφραση: Μετά από εκατό στάδια βρίσκεται ο Αχινός και πιο πέρα, 20 στάδια εσωτερικά της παραλίας, η Κρεμαστή Λάρισα, η οποία λέγεται και Πελασγία. Και οι πόλεις Άλος, Κρεμαστή Λάρισα και Δημήτριο, κάτω από εκείνο (το βασίλειο) βρίσκονται όλες, προς την ανατολική πλευρά της Όθρης.

Ο Στράβωνας έζησε από 67 π.Χ. μέχρι 23 μ.Χ. ενώ ο Όμηρος τον 9^ο π.Χ. αιώνα.

1. Η πόλη "Άργος Πελασγικόν" (σ.σ. ή Κρεμαστή Λάρισα)  είναι στην περιοχή της σημερινής Πελασγίας (βλ. H. M. Chadwick: The Heroic Age, 1912, σελ. 280, σημ. 1).   ( Βλ. και Πλατή Δ. "Λαμία", Αθήνα 1973, σελ. 15 -19).

2. Το στάδιο υπολογίζεται σε 184,83 μέτρα, και η απόσταση παραλίας Πελασγίας - Κρεμαστής Λάρισας 3.696 μέτρα, όσο πράγματι είναι

Οι πόλεις Άλος, Αλόπη, Τραχίνα και Κρεμαστή Λάρισα αποτελούσαν το κράτος του Αχιλλέα, στην αρχαία Φθία, η οποία βρίσκονταν στην περιοχή της ανατολικής Φθιώτιδας, από Ωραιούς, Νέα Αγχίαλο, Πελασγία, μέχρι Λαμία και Φάρσαλα. Στην αρχαιότητα, τμήματα της σημερινής Μαγνησίας και του Νομού Λαρίσης ανήκαν στη Φθία, ενώ και στις  αρχές του 20 αιώνα μ.Χ. χωριά (Πτελεός, Σούρπη, Αχίλλειον, Άγιοι Θεόδωροι, Γαύριανη) της Μαγνησίας ανήκαν στο Νομό Φθιώτιδας.

Άλλωστε, και ο αρχαιολογικός χώρος της γειτονικής Νέας Αγχιάλου φέρει την ονομασία «Φθιώτιδες Θήβες». Από κει με πέρα άρχιζε η περιοχή της Ιωλκού, όπου βασίλευε ο Πελίας.

Μετά την ανακάλυψη των τάφων Αγαμέμνονα και Κλυταιμνήστρας στις Μυκήνες, οι ήρωες της εποχής εκείνης δεν αποτελούν μυθικά πρόσωπα, ούτε τα γεγονότα μύθο. Το ίδιο, λοιπόν, κι ο σύγχρονός τους Αχιλλέας.

Όπως αναφέρει και ο Ευριπίδης στο έργο του «Ιφιγένεια εν Αυλίδι»: «Οι πολεμοχαρείς εκ Φθίας Μυρμιδόνες επέβαιναν σε 50 πλοία, που στην πρύμνη τους είχαν χρυσά αγάλματα Νηρηίδων. Μαζί με το Πελασγικόν Άργος, συμμετείχαν και η Άλος (κοντά στον Αλμυρό), η Αλόπη (κοντά στις Ράχες) και η Τραχίς (κοντά στη Λαμία). (Υπάρχει, δε, κι άλλη αρχαία τραγωδία, οι «Τραχίνιες» του Σοφοκλή, που αναφέρονται στην Τραχίνα, που σήμερα λέγεται Ηράκλεια (λόγω του Ηρακλή και της γυναίκας του Δηιάνειρας που έζησε εκεί).

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η Πελασγία ονομαζόταν Γαρδίκιον ή Γαρδίκι (όπως και πολλές ακόμη κωμοπόλεις της Ελλάδας) που σημαίνει κώμη, αλλά για να ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες, αποκαλούνταν Γαρδίκιον Κρεμαστής Λαρίσης. Το 1926, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε η κωμόπολη να λάβει το όνομα Πελασγία, στηριζόμενο στα παραπάνω γραφόμενα του Στράβωνα.

Η «Ιλιάδα» τελειώνει πριν τον θάνατο του Αχιλλέα, για να έχουμε στοιχεία περί της ταφής του από εκεί. Στην «Οδύσσεια», όμως, ραψωδία 24, στίχοι 80‑84, γίνεται για πρώτη φορά λόγος για τον τύμβο τον οποίο ανήγειραν οι Αχαιοί προς τιμήν του πολεμιστή τους Αχιλλέα, σε μια μη κατονομαζόμενη χερσόνησο του Ελλησπόντου. 

Σύμφωνα με το χαμένο ποίημα «Αιθιοπίς» που αποδίδεται στον Αρκτίνο της Μιλήτου, όταν σκοτώθηκε ο ήρωας, γύρω  από τη σωρό του, έγινε αγώνας για να τον πάρουν από τα χέρια των Τρώων, οι σύντροφοί του και να τον μεταφέρουν στο στρατόπεδο των Αχαιών. Ο θρήνος κράτησε 17 ημέρες, πήραν μέρος η Θέτιδα και οι άλλες Νηρηίδες από την θάλασσα και οι Μούσες από τα βουνά, ενώ παραβρέθηκαν και θεοί. Το ακρογιάλι αντηχούσε όλη την νύχτα από τους θρήνους των πολεμιστών, γύρω από το νεκρό πολέμαρχο, που όμοιος του δεν είχε σταθεί ποτέ, κανένας ως τότε. Οι Μυρμιδόνες είχανε πέσει μπρούμυτα καταγής κι έκλαιγαν το βασιλιά τους, που τους φερνότανε πάντοτε σαν να ήσαν ίσοι του και, μ’ όλο που ήτανε τόσο δυνατός, ποτέ του δεν δειχνόταν άκαρδος και αυστηρός. Ο Αίαντας είχε γονατίσει κι έσφιγγε στην αγκαλιά του το κορμί του σκοτωμένου πολέμαρχου που τον έδεναν μαζί του δεσμοί συγγένειας και μεγάλης φιλίας.  

Μετά την ταφή του, σε μιαν ακτή του Ελλήσποντου, αφού υψώθηκε τύμβος ψηλός για να τον βλέπουν από μακριά οι ναυτικοί, έγιναν αγώνες με έπαθλα πολύτιμα δώρα της Θέτιδας και των θεών. Στους αγώνες αυτούς ο Οδυσσέας, νικώντας τον Αίαντα, πήρε ως έπαθλο τα όπλα του Αχιλλέα που τα είχε φτιάξει ο Ήφαιστος.

Σύμφωνα με την παράδοση, η Θέτιδα μετέφερε τη στάχτη του νεκρού γιου της, αργότερα,  στις εκβολές του Δούναβη, στον Εύξεινο Πόντο, στην νήσο Λευκή.  [Σ.σ. Η εκδοχή αυτή μπορεί να ισχύει, καθώς το νησί αυτό είναι υπαρκτό και θεωρείται από τους ξένους ως σημείο ταφής της στάχτης του Αχιλλέα].

Ο Ευριπίδης, στην τραγωδία του «Εκάβη», στίχοι 107 -153, περιγράφει τη θυσία της σκλάβας Πολυξένης (μικρότερης κόρης Πριάμου - Εκάβης) πάνω στον τάφο του Αχιλλέα, όταν οι Έλληνες βρίσκονταν στη Θρακική Χερσόνησο.

Χορός γυναικών προς Εκάβη: «Βγήκε ένας λόγος πως στη σύναξή τους, οι Αχαιοί βουλήθηκαν θυσία να κάμουν στον Αχιλλέα την κόρη σου. […]Τον τάφο του Αχιλλέα να ράνουν με νιάτα αιμάτου».

ΣΥΝΕΠΩΣ, Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΤΑΦΗΚΕ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑ ΚΙ ΕΠΕΙΔΗ ΠΟΛΛΟΙ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΤΟΝ ΑΧΙΛΛΕΑ ΩΣ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΓΕΝΝΗΜΑ, ΑΠΑΝΤΑΜΕ ΠΩΣ ΠΛΑΝΩΝΤΑΙ ΠΛΑΝΗ ΜΕΓΑΛΗ.

Για το λόγο αυτό, ο «Πολιτιστικός Σύλλογος Πελασγίας», με προτροπή μου, θα διοργανώσει Πανελλήνιο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό, με θέμα: «Η πατρίδα του Αχιλλέα», τα αποτελέσματα του οποίου θα ανακοινωθούν στην Πελασγία, στοχεύοντας: 1. ΝΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΘΕΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ. 2. ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΗ Η ΠΕΛΑΣΓΙΑ. 3. ΝΑ ΦΕΡΟΥΜΕ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

(Επιμέλεια Τάκης Ευθυμίου)

Αχιλλέας, ο μεγαλύτερος ήρωας όλων των εποχών. Ο πρώτος ανάμεσα σε πρώτους. Ο ακατανίκητος Βασιλιάς των Μυρμιδόνων. Κάθε του απόφαση, σφράγιζε την μοίρα συμπολεμιστών και εχθρών του. Γίνεται, τελικά, αντικείμενο λατρείας για τους αρχαίους Έλληνες.

Ναοί μαρτυριούνται αφιερωμένοι στην λατρεία εκείνου. Σύμφωνα με το χαμένο επικό ποίημα Αιθιοπίς που αποδίδεται στον Αρκτίνο της Μιλήτου, μετά το θάνατο και την καύση του Αχιλλέα, η μητέρα του Θέτιδα, έλαβε τις στάχτες του και τις τοποθέτησε στο ακατοίκητο νησί Λευκή που βρίσκεται κοντά στις εκβολές του Δούναβη. Εκεί, οι Αχαιοί, ανέγειραν έναν τύμβο και εγκαινίασαν αγώνες προς τιμήν του. Επιπλέον, αναφέρεται η ύπαρξη ενός εντυπωσιακού ναού και ενός θρυλικού αγάλματος του ήρωα. Εμπορικά λιμάνια αφιερωμένα στην νήσο Λευκή και στην λατρεία του Αχιλλέα, υπήρχαν στη Μεσσηνία και στην Λακωνία. Ενώ, ναοί υπήρχαν στις Σποράδες , στη Σάμο, στη Θεσσαλία και στην Ήπειρο.

Το 1823, ένας ναυτικός, ο Κριτζίνσκυ, ανακάλυψε στο ακατοίκητο νησί Λευκή, ερείπια ενός αρχαίου ναού. Βέβαια, οι ηρωικές λατρείες, είναι πολύ περισσότερο περιορισμένες από αυτές των θεών. Ακόμη, αναπτύσσονται κυρίως σε περιοχές που σχετίζονται με τη γέννηση, την δράση, αλλά ιδιαίτερα το θάνατο του ήρωα. Στην περίπτωση αυτή, με επίκεντρο το νησί αυτό στον Εύξεινο Πόντο, διαδόθηκε ευρύτατα σε τέτοιο σημείο, ώστε ο Αχιλλέας να αναφέρεται και ως Ποντάρχης

Ένα άλλο περισσότερο πιθανό σημείο ταφής του Αχιλλέα, είναι ο τόπος που ο ήρωας άφησε την τελευταία πνοή του, η ίδια η Τροία. Είναι εκεί που ακόμη και ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος πήγε και προσκύνησε τον νεκρό ήρωα, το παράδειγμα επικών ανδραγαθημάτων. Ειδικότερα, αν και η Ηλιάδα τελειώνει πριν το θάνατο του Αχιλλέα, ο θάνατός του έχει προλεχθεί. Παραγγέλνει ο ίδιος στους Αχαιούς με το θάνατο του επιστήθιου φίλου του, τον Πάτροκλο, να κατασκευάσουν αρχικά έναν μικρό τύμβο που θα διευρυνόταν αργότερα, προκειμένου να συστεγάσει τους δύο συμπολεμιστές.

Η αρχαιολογική σκαπάνη ξεκίνησε σε έναν τύμβο κοντά στο ακρωτήρι Σίγειον και καθώς δεν καρποφόρησε, μετατοπίστηκε προς μια γειτονική περιοχή, το Σιβρί τεπέ. Ο Schliemann, θεωρούσε πως ο τάφος βρισκόταν σε έναν τύμβο στο Κουμ τεπέ. Ακόμη, η τοποθεσία, όπου σύμφωνα με τον Αρριανό της Νικομήδειας ο Μέγας Αλέξανδρος προσκύνησε, ήταν ένας ακόμη μεγαλύτερος τύμβος, το Κεσίκ τεπέ, γνωστός και ως τύμβος του Δημητρίου. Βέβαια, οι λιγοστές σημερινές προσπάθειες – αναζητήσεις, συναντούν σημαντικά προβλήματα είτε από Τουρκική Κυβέρνηση είτε από φυσικές αιτίες.

Επομένως, ακόμη και αν ο Αχιλλέας ήταν μυθικό πρόσωπο, η λατρεία και οι ναοί του ήταν υπαρκτοί και τα ερείπιά τους σίγουρα έχουν σημαντική αρχαιολογική αξία. Επιπλέον, αν το βέλος του Πάρη φόνευσε τον μυθικό ήρωα, ο ιστορικός αν ποτέ υπήρξε, κινδυνεύει να χαθεί. Να χαθεί από την αγκύλωση, την νοητική ακαμψία και την σχολαστικισμό ορισμένων ειδικών επιστημόνων που συνεχίζουν να επιμένουν πως το υλικό των μύθων και των αρχαίων αφηγήσεων σε καμιά περίπτωση δεν σχετίζεται με την ιστορική πραγματικότητα.