Τα στοιχειά της Υπάτης

Τα στοιχειά… της Υπάτης

του Ζάχου Ξηροτύρη

(πηγή: Ιστοσελίδα ΥΠΑΤΗ)

Η Υπάτη είναι περιζωμένη από στοιχειά και στοιχειωμένους τόπους. Βορειοδυτικά ο Παλουκωμένος, δυτικά η Ανεμότρυπα που είναι άντρο και φυσικό ενδιαίτημα για αερικά, δαιμονικά και στοιχειά και μόνιμη κατοικία για τις παλιές και σύγχρονες μάγισσες της Υπάτης.

Πιο πέρα ο Ξηριάς με τον στοιχειωμένο Αράπη που βγαίνει τα μεσάνυχτα(όπως ο Παλουκωμένος)με τη μακριά του γενειάδα και το μεγάλο του τσιμπούκι καπνίζοντας αρειμάνια. Ένας Αράπης βγαίνει κάθε βράδυ στον Ξηριά, μα δεν μπορεί πρέπει να είναι πολλοί, γιατί πιο πέρα είναι το Αραπόρεμμα και λίγο πιο κει η Αραπόλακα. Δεν μπορεί, παρά να είναι και παροικία αραπάδων, τόσα τοπωνύμια αράπικα έχουν πολιτογραφηθεί στον τόπο αυτόν.

Νότια το Κάστρο της Υπάτης, με τους δικούς του θρύλους και τα στοιχειωμένα πιθάρια. Εκεί ήταν κλεισμένη και η όμορφη Πατρινιά κόρη του υπερασπιστού του κάστρου στη Βυζαντινή εποχή, που ο Πασάς πιο πολύ για την όμορφη αρχοντοπούλα, παρά για το Πατρατζίκι έκανε αλλεπάλληλες επιθέσεις, ως που το πήρε το περίφημο κάστρο που στεκόταν εκεί ψηλά σαν αετοφωλιά και μαζί και την πανέμορφη αρχοντοπούλα. Μα κι εκείνη σαν αρχοντοπούλα και έξυπνη Πατρινιά, για να μην πέσει σε χέρια Τούρκικα ζήτησε με κατάνυξη ψυχική από τον Θεό, να της πάρει το κόκκινο χρώμα από τα μάγουλά της και να γίνει κίτρινη για να ασχημίσει, να μην γίνει βορά του πάθους του Πασά. Έτσι και έγινε, το κόκκινο χρώμα από τα μάγουλά της και τα χείλη της έπεσε σε θάμνους και ο Ξηριάς γέμισε ως κάτω ως τον Πουρνιά, από πικροδάφνες με άσπρα και κόκκινα χρώματα και γύρω στο κάστρο φύτρωσαν ασφάκες με σταχτιά και κιτρινωπά χρώματα. Με απιστία πήρε το κάστρο και την αρχοντοπούλα ο Πασάς. Ένας Τούρκος Ελληνομαθής προσποιήθηκε ότι είναι γυναίκα έγκυος και από βραδύς παρακαλούσε στη πόρτα του κάστρου την αρχοντοπούλα να την αφήσει να περάσει για να γεννήσει. Χιλιάδες Τούρκοι μπουκάρανε τότε σαν ξεγελάστηκε η αρχοντοπούλα και άνοιξε.

Το κάστρο της Υπάτης ακόμη φρουρείται από τρία στοιχειά. Τρία κιούπια είναι κλεισμένα στο πηγάδι του κάστρου. Το ένα γεμάτο φλουριά, το άλλο φίδια και το τρίτο νερό, στοιχειωμένα και τα τρία και κανείς δεν τολμάει να τα θίξει γιατί φρουροί είναι τα φίδια που οι ντόπιοι πιστεύουν ακόμα, ότι φρουρούν την ομορφονιά της Υπάτης, την ξακουσμένη καλλονή και το ιστορικό της κάστρο.