Γουλινάς & Κατσουδαίοι

Ο ΓΟΥΛΙΝΑΣ & ΟΙ ΚΑΤΣΟΥΔΑΙΟΙ

του Τάκη Ευθυμίου

Ο Γουλινάς είναι  τοπωνυμία κορυφογραμμής της Οίτης κοντά στη Φτέρη. Ονομάστηκε έτσι επειδή το έδαφός της γουλίστηκε (σύρθηκε από κατολίσθηση), ύστερα από εκρήξεις του ηφαιστείου που υπήρχε στην κορυφή του και τις  γεωλογικές μεταβολές που ακολούθησαν.

Στο Γουλινά έδρασε προεπαναστατικά η περίφημη κλεφτοαρματολική ομάδα των Κατσουδαίων με αρχηγό τον Τριαντάφυλλο Κατσούδα από τη Φτέρη και υπαρχηγό τον ξάδερφό του Φλώρο. Ο Κατσούδας, σύμφωνα με τον ιστορικό Αραβαντινό, κατείχε το αρματολίκι «Άγραφα-Καρπενήσι» και ο Αλή πασάς του αφαίρεσε την οπλαρχηγία και την έδωσε στον Κοντογιάννη. Σύμφωνα με την παράδοση ο «περικαλλής» Κατσούδας ήταν για μια 40ετία το φόβητρο των Τούρκων και η ελπίδα των σκλαβωμένων ραγιάδων, όπως φαίνεται και από τα παρακάτω δημοτικά τραγούδια που σώζονται μέχρι σήμερα:

1. «Πάει το μήλο να χαθεί,

το ρόιδο να σαπίσει,

πάει κι ο Κατσούδας στον Πασά,

πάει να προσκυνήσει.

-Πολλά τα έτη, αφέντη μου.

-Καλώς τον τον Κατσούδα.

Πολλά σκιέτια μου ‘ρθανε,

για σένα ρε Κατσούδα!

-Αλήθεια, αφέντη μ’ σου ‘ρθανε

και να τα συμπαθήσεις.

-Κατσούδα μ’ πάει το χάρισμα

δω στον απάνω κόσμο.

Ταχιά θα σε κρεμάσουνε.

2. «Κύριε μου τι να γίνηκαν οι μαύροι Κατσουδαίοι,

κι ουδέ στην Πάτρα φαίνονται, ουδέ στον Αϊ Σώστη.

Ο Φλώρος ο περήφανος, ο φοβερός Κατσούδας,

πούταν στους κάμπους φλάμπουρο και στις κορφές μπαϊράκι

που πέταγε σαν αητός και σαν λαγός περπάτει;

Κατσούδας πάει στα Γιάννινα, πάει να προσκυνήσει.

Πολλά τα έτη Ντουβλετή-καλώς τον τον Κατσούδα.

Κατσούδα κάτσε, φάγε, πιε κι έλα να σε ρωτήσω. Μου δώσανε πουρνιάτικο στου Δίβιτσου το σπίτι. Κατσούδα πάρε μπακλαβά και πάρε και σερμπέτι. Αφέντη μούρθεν ίλιγγος από το φαγοπότι, πολλά σκαέτια μού 'ρθανε από τα βιλαέτια. Απ' τα Άγραφα και Πατρινό, Βάλτο και Καρπενήσι.

Κατσούδα μ’ κλάψες μού ‘ρθανε από τα βιλαέτια, πως έκαψες τρία χωριά, τρία κεφαλοχώρια.   Αργύρια και τη Σέλιανη και το Κυριακοχώρι.

 Αλήθεια αφέντη μ' σού 'πανε κι ήρθα να προσκυνήσω. Χίλια φλουριά καζάντισα τώρα να τα μετρήσω. Κι αν θέλεις για τσιράκι σου τον άξιο τον Κατσούδα, ας διώξουμε τους Βαλτινούς και τους Κοντογιανναίους. Ο Αλή Πασάς σαν τ' άκουσε, φωνάζει τον Τσελάτη και το κεφάλι του έπεσε εκεί που προσκυνούσε».