Η Ιστορία του Σιδηροδρόμου στη Φθιώτιδα

Η Ιστορία του Σιδηροδρόμου

στη Φθιώτιδα

(του Δημητρίου Κανατά)

Εργασίες κατασκευής Σιδηροδρομικής Γραμμής στη Φθιώτιδα 

Η αρχική χάραξη έφτανε λί­γο πιο πάνω από το Σ.Σ. Λιανοκλαδίου, στο παλιό πασάγιο της ισόπεδης τότε διάβασης προς το Καρπενήσι (λίγα μέτρα νοτιότερα από τη σημερινή αερογέφυρα), με προοπτική να ενωθεί αργότερα με τα ελ­ληνοτουρκικά σύνορα, που τότε βρισκόταν πάνω από τη Λα­μία (Ταράτσα) και το Καλαμάκι (Δερβέν Φούρκα). Το πασάγιο του σταθμού της Μπεκής καταργήθηκε μετά το 1962-63, ό­ταν έγινε η ανισόπεδη διάβαση (αερογέφυρα) κι ο σιδηρό­δρομος περνάει πλέον πάνω από την οδό Λαμίας-Καρπενησίου. Τελευταίοι πασαγιοφύλακες ήταν ο Νικόλαος Έλληνας με τη σύζυγο του Γεωργία (πασαγιοφύλακας κι αυτή) από το 1958.

Οι πασαγιοφύλακες δούλευαν 12ωρο ο καθένας. Στο ση­μείο αυτό έχουν μείνει τα καλοχτισμένα φυλάκια, δύο οική­ματα όπου ζούσαν οι οικογένειες των φυλάκων, για να θυμί­ζουν μια άλλη εποχή, που τη συναντούμε σε πολλούς σταθ­μούς...

Γέφυρα Γοργοποτάμου

Από την άλλη εποχή του σιδηροδρόμου και κάποια γεγο­νότα αυτού του μεγάλου έργου θα προσπαθήσω να περι­γράψω με τη βοήθεια τοπικών εφημερίδων της εποχής εκεί­νης. Έργο το οποίο είχε δυσκολίες, καθυστερήσεις και πολ­λά προβλήματα οικονομικά και τεχνικά, που η μια εταιρεία διαδεχόταν την άλλη, για να μπορέσει τελικά να γίνει πραγ­ματικότητα ο σιδηρόδρομος μετά από τριάντα χρόνια!

Η τοπική εφημερίδα Φωνή του Λαού, στις 21-9-1873, γρά­φει: «Το σχέδιον των λεπτομερειών του από Πειραιώς άχρι Λαμίας σιδηροδρόμου είναι εν τω τελειούσθαι, αι δε περί πα­ραχωρήσεως κατ’ εργολαβίαν των διαφόρων αυτού τμημά­των προκαταρκτικοί εργασίαι άρχονται οσονούπω».  

  

Είχε προηγηθεί η ανάληψη του έργου της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής από Αθηνών μέχρι Λαμία και της μεθορίου από τον Ανδρέα Συγγρό αντί του Πιατ. Για το λόγο αυτό, για να ευχαριστήσει το Συγγρό, το Δημοτικό Συμ­βούλιο του Δήμου Λαμιέων στο αριθ. 11/14 Φεβρουαρίου 1873, πρακτικό, αναφέρει: «...διερμηνεύοντα αισθήματα των παρ' αυτού αντιπροσωπευομένων συνδημοτών του, εκ­φράζει απείρους ευχαριστίας προς τον κ. Ανδρέαν Συγγρόν, δι’ όπερ ανέλαβεν ενθωφελές έργον και παρακαλεί αυτόν... να επισπεύσει την έναρξιν και περαίωσιν του εν λόγω έρ­γου...».

Και ένα απόσπασμα από τα πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων στις 29-5-1873: «...Η Κυβέρνησις ωρίμως σκεφθείσα... εκήρυξεν έκπτωτον τον εργολάβον κ. Πιατ, ο οποίος κατά το 1870, είχε συ­νομολογήσει σύμβασιν την οποίαν επί 4 έτη δεν είχε εκτελέ­σει...» και συνήψε σύμβαση με τον Συγγρό. Η απόφαση αυτή της Βουλής γνωστοποιήθηκε με τηλεγράφημα του βουλευ­τή Φθιώτιδας Θεμ. Παπακώνστα, όπως μας πληροφορεί η το­πική εφημερίδα «ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ» στις 2 Ιουνίου 1873: «...η σύμβασις του από Πειραιώς μέχρι των παρά την Λαμίαν συ­νόρων σιδηροδρόμου... εγένετο δεκτή από της Βουλής κατά την συνεδρίασιν την 29η λήξαντος ήδη μηνός Μαΐου...».

Τα διαφορετικά όμως συμφέροντα εταιρειών, άλλων πα­ραγόντων και της αντιπολίτευσης δημιουργούν προσκόμμα­τα και καθυστερήσεις, που είναι ανασταλτικός παράγοντας για την εξέλιξη αυτού του αναγκαίου, μεγάλου και σημαντι­κού εθνικού έργου.

Έτσι φτάνουμε στο 1892 και επί τέλους αρχίζουν δειλά-δειλά κάποιες εργασίες από την Αγία Μαρίνα, που θεωρείται πιο εύκολη η στρώση της γραμμής, σε σχέση με τις μεγάλες δυσκολίες που υπάρχουν στην κατασκευή της γραμμής του τμήματος Μπράλου-Γοργοπόταμου. Εξάλλου, διευκολύνε­ται η μεταφορά υλικών δια θαλάσσης από Πειραιά προς Αγία Μαρίνα, όπου έχει κατασκευασθεί γέφυρα μέσα στη θάλασ­σα για την εκφόρτωση σιδηροτροχιών, οδοστρωτήρων και μηχανών. Η εφημερίδα «ΦΘΙΩΤΙΣ» το 1892 μας πληροφορεί: «Απεβιβάσθησαν εις Αγ. Μαρίνην εισέτι πέντε φορτηγά βαγόνια δι’ υπηρεσιακήν χρήσιν της διακλαδώσεως του σιδηρο­δρόμου Λαμίας - Αγ. Μαρίνης, όστις παραδοθήσεται προς εκμετάλλευσιν κατά το επιόν φθινόπωρον το βραδύτερον. Επίσης απεβιβάσθη εκεί και το σιδηρούν κατάστρωμα της επί του Σπερχειού και παρά το χω­ρίον Λιανοκλάδιον   κατασκευαζομένης   γέφυρας».

Σιδηροδρομικός Σταθμός Λαμίας

Στο μεταξύ έχουν επεκταθεί τα σχέδια κατασκευής του σιδηροδρόμου μέχρι τη Λάρισα. Οι εργασίες συνεχίζονται συγχρόνως και από τον Μπράλο προς Λιανοκλάδι και πολλά υλικά μεταφέρονται από την Αγία Μαρίνα λόγω των δυσκο­λιών της γραμμής Μπράλου-Γοργοπόταμου.

Κι εκεί που υπήρχαν ένα σωρό δυσκολίες ήρθε και ο ελ­ληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 με την ατυχή για μας έ­κβαση και φρενάρισε τα πάντα και κυρίως την οικονομία. Έτσι αναβλήθηκε το μεγάλο έργο του σιδηροδρόμου, του­λάχιστο για τρία χρόνια, με σοβαρές επιπτώσεις στην ανά­πτυξη, την οικονομία και στους απλούς εργάτες της γραμ­μής.

...Επί τέλους βρισκόμαστε στην τελευταία φάση του έρ­γου που ολοκληρώνεται - εκτός από κάποιες λεπτομέρειες - με τη γέφυρα του Γοργοποτάμου και το 1906 μπαίνει σε εκ­μετάλλευση η γραμμή Στυλίδα - Λαμία - Λιανοκλάδι - Μπεκή, ενώ το υπόλοιπο τμήμα μέχρι Λάρισα μπαίνει σε εκμε­τάλλευση το 1908. Έτσι εκατό χρόνια δουλεύει ασταμάτητα το δίκτυο, εκτός από την περίοδο της Κατοχής, οπότε έμενε κατά διαστήματα εκτός λειτουργίας, με τα σαμποτάζ στις διάφορες γέφυρες και γαλαρίες και ιδιαίτερα στη γέφυρα του Γοργοποτάμου, που έμεινε στην ιστορία σαν σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης και καθυστέρησε τον ανεφοδιασμό του γερμανικού στρατού για αρκετές ημέρες.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου