Διασίδι

Διασίδι, 1935

[Η αξιακή κρίση του παρόντος και η ανθρώπινη κοινωνία του παρελθόντος]

Η στερεοτυπική εικόνα της γιαγιάς με τη ρόκα να γνέθει σχεδόν σε καθημερινή βάση είναι στοιχείο που σήμερα θεωρείται ξεπερασμένο. Κανείς από τους νέους – από τις νέες καλύτερα – δεν θα ‘θελε να δει με τη φαντασία της τον εαυτό της σε αυτή τη θέση. Από τη μια μεριά το αποστρεφόμαστε και το καταχωνιάζουμε στο μυαλό μας στο περιθώριο. Από την άλλη σκεφτόμαστε τα παλιά και αρκετές φορές λέμε: «ήταν καλά τελικά εκείνα τα χρόνια». Η αντίφαση αυτή που προκύπτει συνήθως και από τους μεγαλύτερους είναι πιο λογική απ’ όσο μπορούμε να αντιληφθούμε. Ήταν δύσκολα χρόνια, φτώχειας, πείνας, δυσκολιών. Αλλά η φράση «ήταν τελικά καλύτερα εκείνα τα χρόνια», δεν είναι απλά η τάση που έχουμε να εξιδανικεύουμε το παρελθόν. Είναι η απτή πραγματικότητα των αναμνήσεων μιας ζωής με περισσότερη καλοσύνη, αλληλοβοήθεια, ανθρωπιά. Είναι η αξιακή κρίση του παρόντος και η ασύγκριτα πιο ανθρώπινη κοινωνία του παρελθόντος.

Οι κλωστές, η ρόκα, το διασίδι είναι γνώριμες λέξεις, καταχωνιασμένες για δεκαετίες ολόκληρες στα συρτάρια της μνήμης, που ποτέ όμως δεν ξεχάστηκαν. Από τις εποχές εκείνες που αντιλαλούσαν στις γειτονιές των λευκαδίτικων χωριών τα γκαπ-γκουπ των αργαλειών. Λέξεις ταυτισμένες με πρόσωπα καλοσυνάτα. Συγγενικά ή της διπλανής πόρτας, που πολλά απ’ αυτά δεν ζουν πια καν. Είναι η «ορολογία» του  διασιδιού: δεμάτια, πόρτες, μάτια, πήχες, δόντια, ακαμάτης, καντερέλια, βέργια, κ(ου)τάβια (πόσες φορές δεν αναζητήσαμε τις πέτρες εκείνες που είχαν από φυσικού τους μια διαμπερές τρύπα – χρησίμευαν στο διασίδι για να κρατάνε τεντωμένα τα καντερέλια), γκάρδης, τυλίχτρα, ξεμπόχιασμα, κοντοπάλουκο, σταύρωση, σκαμνί, διάστρα, μιτάρια, χτένι, σκούλινο, στημόνι, βροχίδες, μπελόνιασμα…

Θέλει απλωσιά, χέρια και καλό καιρό το διασίδι. Κρατάει ώρες ολόκληρες. Τέχνη με τα όλα της επίσης. Ιδιαίτερα η σταύρωση, στην αρχή, αλλά και το μπελόνιασμα, στο τέλος, όταν περνούν τις κλωστές από τα μιτάρια και το χτένι.. «Το κέντημα είναι γλέντισμα, η ρόκα είν’ σεργιάνι κι αυτός ο έρμος ο αργαλειός είναι σκλαβιά μεγάλη» Λίγες είναι οι γυναίκες που ξέρουν ακόμη πως γίνεται – και παλιότερα όμως, δεν σήμαινε ότι όλες όσες ύφαιναν ήξεραν να κάνουν και διασίδι. Επί της ουσίας το διασίδι είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία του αργαλειού, δηλαδή η διαδικασία με την οποία ετοιμάζεται το στημόνι, που θα τυλιχτεί στο πίσω αντί του αργαλειού. Σύνεργά του είναι η διάστρα (σειρά χοντρών καλαμιών γεμισμένα με νήμα, το σκαμνί (ξύλινο τριγωνικό κατασκεύασμα σαν ανάποδη πυροστιά) και η τυλίχτρα (αντί του αργαλειού).

Σήμερα, πλέον, λίγες είναι οι γυναίκες (υπερήλικες κυρίως) που ξέρουν να γνέσουν κατ’ αυτόν τον τρόπο αν και γίνονται προσπάθειες για την αναβίωσή του και από νεότερους.

Πηγή: www.facebook.com/pages/Ιχνηλατώντας-τις-ρίζες-της-ελληνικής-παράδοσης 

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου