Εκδήλωση προς τιμήν και μνήμην του Ν. Σωτηρόπουλου

Εκδήλωση  Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Δικάστρου

Τιμώμενος ο αείμνηστος Δάσκαλος Νικόλαος Σωτηρόπουλος

[Εκφώνηση από τον Λεωνίδα Καρφή, Αντιστράτηγο ε.α. ΕΛ.ΑΣ. - Αύγουστος 2018]

         Κύριε Υπουργέ,

         Κύριε εκπρόσωπε του Δημάρχου,

         Κυρίες και Κύριοι,

         Ημέρα τιμής  και μνήμης σήμερα. Τιμώμενος, ο Δάσκαλος Νικόλαος  Σωτηρόπουλος.  Από τον  Ασβέστη, η καταγωγή του. Στο Δίκαστρο, υπηρέτησε ως δάσκαλος, παντρεύτηκε  τη δασκάλα Βούλα Γιαννακοπούλου και έζησε ως συνταξιούχος.  Και έγινε  Δικαστριώτης  περισσότερο  και από τους Δικαστριώτες.    

       Ο Νικόλαος Σωτηρόπουλος  ήταν  δάσκαλος στο σχολείο και δίδασκε τους μαθητές του, αλλά ήταν και δάσκαλος  στο χωριό και  δίδασκε,  με ένα άλλο τρόπο,  τους κατοίκους.   Ήταν ο  δάσκαλος,  με   Δ  κεφαλαίο,  ο εσαεί  δάσκαλος.   Σε  αυτόν τον δάσκαλο του χωριού  θα   αναφερθώ με  λίγα λόγια.

         Στο δάσκαλο,  ο οποίος  ήταν παντού και πάντοτε παρών, στο Δίκαστρο. Συμμετείχε σε όλες τις  κοινοτικές εργασίες,  ακόμη και στις χειρωνακτικές  και σε όλες τις κοινωνικές συναθροίσεις,  με απόψεις και προτάσεις, με συμβουλές και παραινέσεις.  Μια  από τις προτροπές του ήταν,  «τον Καλογιάννη,  να  λέτε,  ποτέ τον Κακογιάννη».       

         Ήταν  δάσκαλος δημιουργικός,  αισιόδοξος, είχε  χιούμορ ευχάριστο,   είχε    ευγενείς επιδιώξεις και οράματα,  αγαπούσε  την ιστορική έρευνα  και την παράδοση  και ανησυχούσε,  όταν έβλεπε  να πωλούνται τα οικογενειακά κειμήλια στους  γυρολόγους, αντί  ευτελούς  τιμήματος.

        Θα επικαλεστώ  ένα απλό περιστατικό, το οποίο όμως ανεδείχθη πολύ σημαντικό.  Το 1994, καλοκαίρι,  βράδυ,   εδώ  στην πλατεία, συζητούσαμε, ο  δάσκαλος Νικόλαος Σωτηρόπουλος,  ο θεολόγος  Λάμπρος Γράββαλος και  εγώ, για τις  αρχαιότητες  των πόλεων- ακροπόλεων του Δικάστρου και  για την τύχη τους. 

        Και  εκεί,  στη συζήτηση, ο δάσκαλος, με έμφαση,  μας ανακοίνωσε την απόφασή του:  «θα μαζέψω τα ιστορικά ευρήματα  και τα οικογενειακά κειμήλια του Δικάστρου  και θα  φτιάξω  ένα  Μουσείο».

        Και φυσικά του απαντήσαμε και οι δύο,  «Συμφωνούμε  δάσκαλε και θα βοηθήσουμε».  

       Μας είπε, ακόμη,  ότι σε όσους είπε αυτή   την ιδέα, όλοι συμφώνησαν και του είπαν   «προχώρα δάσκαλε».

          Έτσι, Κυρίες και Κύριοι,  γεννήθηκε και ξεκίνησε  η ιδέα  ίδρυσης αυτού του Μουσείου,  στο Δίκαστρο.

         Ο  δάσκαλος Νικόλαος  Σωτηρόπουλος,  είχε το όραμα και έλαβε  και  την  σταθερή απόφαση,  να συλλέξει   τα ιστορικά ευρήματα  και  τα οικογενειακά  κειμήλια του Δικάστρου, για  να τα διασώσει  και να τα συγκεντρώσει  σε ένα χώρο,  που να είναι   Μουσείο.

        Στην υλοποίηση του οράματός  του  συνέτρεξαν  τότε  και  κάποιες  ευνοϊκές προϋποθέσεις

·                  Η  κοινή γνώμη, η οποία ήταν  δεδηλωμένα σύμφωνη,

·                  Το καταστατικό  του συλλόγου των απανταχού  Δικαστριωτών,  το οποίο  προέβλεπε ρητά  την  ίδρυση Μουσείου, στο Δίκαστρο,

·                   Το  κτίριο  του  Δημοτικού Σχολείου,  το οποίο   ήταν κλειστό και επομένως   διαθέσιμο  και  κατάλληλο  για Μουσείο.

Με αυτή την προοπτική,   ο δάσκαλος  άρχισε,  να επισκέπτεται  τα σπίτια, να  παρακαλεί, να ζητάει,  να προσπαθεί να πείσει τους  Δικαστριώτες να του παραδώσουν τα οικογενειακά τους κειμήλια και να   μεταφέρει, να  κουβαλάει,  ότι του έδιναν,  με τα χέρια   του  στο Σχολείο,

 Ανταποκρίθηκαν  όλοι και του έδωσαν  τα κειμήλιά τους. 

          Το  καλοκαίρι  του 1995, αφού είχε  συγκεντρώσει αρκετά ιστορικά  ευρήματα  των πόλεων-ακροπόλεων και παραδοσιακά κειμήλια, άρχισε,   με αφοσίωση, να  πραγματώνει  τα σχέδιά του,   να  διαμορφώνει  τις αίθουσες    του κτιρίου  του Δημοτικού Σχολείου, σε  Μουσείο.

        Σε αυτό το Μουσείο,  ο δάσκαλος   περνούσε όλες τις ημέρες   και   τις ώρες του. Καθάριζε, συντηρούσε και τακτοποιούσε τα αρχαιολογικά αντικείμενα.   Το Μουσείο ήταν μέσα στην ψυχή του ή  αλλιώς η ψυχή του  ήταν μέσα στο Μουσείο, μπορεί και τα δύο να συνέβησαν. Και ταυτίστηκαν,  από τότε,  δάσκαλος και  Μουσείο Δικάστρου.

         Θα αναφέρω  μερικά στοιχεία, τα οποία υπήρξαν σταθμοί και ορόσημα,   για την ιδρυτική πορεία του Μουσείου.

         Το 2005, η  Περιφέρεια  Στερεάς Ελλάδας,  αναγνώρισε το Μουσείο  ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου,  υπαγόμενο στο Δήμο Αγίου Γεωργίου.

        Την  περίοδο αυτή,  με χρηματοδότηση του Δήμου Αγίου Γεωργίου,  το κτίριο του  Σχολείου και Μουσείου,  ανακαινίστηκε, όπως  το βλέπετε.

        Το 2010, έπαυσε   το Μουσείο  να  είναι  Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου δικαίου και να υπάγεται   στο  Δήμο   Αγίου Γεωργίου.

         Αλλά την   ίδια χρονιά,   ο  δάσκαλος  μου ζήτησε,  να ξεκινήσω  τις  νομικές διαδικασίες,   για να  ιδρυθεί    και  να λειτουργήσει    Μουσείο   στο Δίκαστρο.

        Κατάρτησα  το Καταστατικό ίδρυσης, οργάνωσης και λειτουργίας του Μουσείου,  το οποίο   ψηφίστηκε  από τη Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Δικαστριωτών, εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Λαμίας   και  το Μουσείο  άρχισε  να λειτουργεί,  ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου πλέον,  ως Σωματείο,  μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στο Δημοτικό Σχολείο Δικάστρου,  με την  επωνυμία ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΙΚΆΣΤΡΟΥ,

        Στο Μουσείο προσέδωσα  και την  επωνυμία  ΝΙΚΑΙΑΣ-ΚΑΛΛΙΔΑΜΟΣ-ΦΙΛΙΣΤΑΣ,  από τα ονόματα,  τα οποία είναι   χαραγμένα  στην επιτύμβια στήλη του Δικάστρου, τα οποία   είναι,  τα αρχαιότερα ονόματα  προγόνων μας κατοίκων   της περιοχής   του χωριού μας. 

                                                  

         Και το Μουσείο έλαβε την πλήρη  επωνυμία του  «ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΙΚΑΣΤΡΟΥ, ΝΙΚΑΙΑΣ-ΚΑΛΛIΔΑΜΟΣ-ΦΙΛIΣΤΑΣ».

  Έσοδα του Μουσείου ορίστηκαν  οι συνδρομές και οι δωρεές  των μελών και φίλων του.  Συνδρομές  βέβαια,  μηδαμινών ποσών. 

  Θα εξάρω  δύο   δωρεές  φίλων προς το Μουσείο.  Την  οικονομική δωρεά   του επιχειρηματία  Μάκη Μάτσα και την δωρεά  έξι Πινάκων Ζωγραφικής του Δικαστριώτη,   διάσημου,  στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό,  Ζωγράφου, Χαράκτη, Εικαστικού,  Παναγιώτη Γράββαλου.

  Και στους δύο δωρητές το Μουσείο  απένειμε τις τιμητικές πλακέτες του.

  Από  το 2011,  με απόφαση του Δήμου Μακρακώμης,  οι  πολιτιστικές εκδηλώσεις  του Μουσείου  εντάχθηκαν    στις πολιτιστικές    εκδηλώσεις του Δήμου και έκτοτε το Μουσείο  επιχορηγείται   από το Δήμο  Μακρακώμης. 

  Το Μουσείο  σύμφωνα με το  Καταστατικό του, διοικείται  από  Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο είναι επταμελές και αποτελείται  αποκλειστικά  από  επιστήμονες του Δικάστρου.

   Στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο, Πρόεδρος ήταν η καθηγήτρια Μαρία Ζιάκα  και στο δεύτερο Διοικητικό Συμβούλιο, είναι το παρόν Διοικητικό Συμβούλιο, Πρόεδρος είναι ο Δάσκαλος Χρήστος Γκιόλας.

 Και Μέλη επιστήμονες του Δικάστρου.

   Στο Μουσείο  σήμερα  εκτίθενται,  αρχαιολογικά ευρήματα των πόλεων-ακροπόλεων του Δικάστρου, οικογενειακά κειμήλια,  φωτογραφίες θανόντων (ηρώων, προέδρων, στρατιωτικών, υπαλλήλων και Δικαστρωτών), εικόνες  και εκκλησιαστικά είδη  των εκκλησιών του Δικάστρου  και πολλά  άλλα αρχαία αντικείμενα αρχαιολογικής αξίας.  

     Όλα αυτά τα εκθέματα  του Μουσείου, Κυρίες και Κύριοι,   δεν θα  υπήρχαν  σήμερα, αν δεν τα συνέλεγε, και δεν τα συγκέντρωνε  σ΄ αυτόν    εδώ το χώρο,  ο δάσκαλος Νικόλαος  Σωτηρόπουλος.

      Από το Μουσείο  ξεκίνησε και η έκδοση  της  Εφημερίδας ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΡΟ, η οποία  εκδόθηκε πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1994, με επιμέλεια ύλης  του Νικολάου  Σωτηροπούλου.

      Εκδόθηκαν  μέχρι σήμερα   78    τεύχη, δημοσιεύτηκαν περισσότερα από 120 άρθρα για την ιστορία και παράδοση  του  Δικάστρου και είναι   το έντυπο,  το  οποίο  όλα τα μέλη του Συλλόγου  και οι φίλοι,   το περιμένουν  με  μεγάλη χαρά και προσμονή,   κάθε τρίμηνο.  

     Και βέβαια το Μουσείο μας  έχει και την ιστοσελίδα του,  για  την σύγχρονη ηλεκτρονική  επικοινωνία των απανταχού Δικαστριωτών,  ιδιαίτερα των νέων, www Dikastro@gmail.com. 

      Έχει και τα βιβλία του.  Έξι  βιβλία  Δικαστριωτών συγγραφέων  εκτίθενται στο Μουσείο.

       Ανέπτυξα, πολύ  περιληπτικά,  την ιστορία του Μουσείου  μας,  και το έργο του δασκάλου Νικολάου  Σωτηροπούλου, ο οποίος υπήρξε  πρωτοπόρος και  πρωτεργάτης.

       Θα  αναφερθώ και  στην Ημερίδα  εκπαιδευτικών Α/Βάθμιας και Β/Βαθμιας εκπαίδευσης,  η οποία   πραγματοποιήθηκε, με μεγάλη επιτυχία,     στο Μουσείο μας,  τον Οκτώβριο του  2017, με την φροντίδα του Προέδρου του Μουσείου δασκάλου Χρήστου Γκιόλα, η οποία και  σαφώς  αναβάθμισε το Μουσείο μας.

       Θα  αναφερθώ, επίσης,   και  στις επισκέψεις και  ξεναγήσεις   Σχολείων της Φθιώτιδας, Συλλόγων, Σωματείων και άλλων κοινωνικών   ομάδων  πολιτών, αλλά και μεμονωμένων επισκεπτών,  που ήδη  πραγματοποιούνται και  θα ισχυριστώ,  ότι   το Μουσείο μας άρχισε να αποκτά φήμη και κύρος,  επισκέψιμου Μουσείου.

        Θα αναφέρω, ακόμη,  ότι  ο δάσκαλος Νικόλαος  Σωτηρόπουλος τιμήθηκε με  τρείς  τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων  και της  Ακαδημίας Αθηνών, με έγγραφη έκφραση  επαίνου και συγχαρητηρίων του Προέδρου της.   

        Θέλω,   να τονίσω,  στους Δικαστριώτες, ότι το Μουσείο  είναι ο χώρος,  όπου διασώζονται και διαφυλάσσονται τα δημιουργήματα των προγόνων μας,  ο πολιτισμός μας,    και  ότι   είναι   ένα απόκτημα   και ένα καύχημα,  για   το  χωριό μας και για  το Δήμο μας,  κυρίες και Κύριοι,

       Και τελειώνοντας, συγχαίρω τον Πρόεδρο δάσκαλο  κύριο Χρήστο Γκιόλα  και τα μέλη του Δ.Σ. του Μουσείου, για την διοργάνωση της σημερινής  εκδήλωσης,   για να τιμήσει  τον δάσκαλο Νικόλαο  Σωτηρόπουλο  και το έργο του,  να προσδώσει σε μια αίθουσα του Μουσείου  το όνομά του  και να απονείμει στην οικογένειά του την αναμνηστική πλακέτα του Μουσείου.

Πλακέτα   Ιστορικού και Λαογραφικού  Μουσείου Δικάστρου,

η οποία απονέμεται  σήμερα στην οικογένεια του  δασκάλου

 Νικολάου  Σωτηροπούλου 

....................................................

ΕΚΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΡΟΥ (Ενδεικτικά)

Επιτύμβια στήλη του Δικάστρου

    ΝΙΚΑΙΑΣ, ΚΑΛΛΙΔΑΜΟΣ, ΦΙΛΙΣΤΑΣ, (3^ος-2^ος αιώνας π, Χ.)

Κεραμίδι   κτίσματος   πόλης-ακρόπολης (κορφή-Τσούκα)  

μυκηναϊκής περιόδου διαστάσεων  1,00 χ Ο,40  μ. 

  

Επιτάφιο σήμα Χριστιανικού τάφου, Υστερο-Βυζαντινής περιόδου,

με σκαλιστή επιγραφή  «Μνήμη θανάτου χρησιμεύει τω  βίω,  Ρίζος» στην .

Συνθήκη Αυτονομίας Αγράφων, 10 Μαίου 1525,

αντίγραφο από το πρωτότυπο  στην Ι.Μ. Δοσίσκου. 

Στρατηγός Γεώργιος Καραϊσκάκης,

πίνακας  δωρεά   διάσημου Ζωγράφου Παναγιώτη  Γράββαλου 

Χειρόμυλος πέτρινος 

Αλατοτρύφτης  ξύλινος

 Αλέτρι, ξυλάλευρο (1950), προσφορά  Ανδρέα  Καλοτύχου

Καρδάρι και Βιδούρι (1910), τέχνη  στο ξύλο,

                                                             Λεωνίδα  Κ. Καρφή

Παραδοσιακή  κυριακάτικη  φορεσιά  κυράς του Δικάστρου

Καθημερινό  γυναικείο φόρεμα  (Μαλίνα), κυράς του Δικάστρου

Η πρώτη πλεκτομηχανή στο Δίκαστρο   της πρώτης γυναίκας 

επαγγελματίας Μαρίας Γ. Καρφή (1925)

Μαθητικός κατάλογος Γραμματο-διδασκαλείου Δικάστρου σχολικού

 έτους 1878-1879 (Όνομα και επώνυμο, ηλικία, επάγγελμα πατρός, 

απουσίες μαθητών και  διδαχθέντα μαθήματα)

Παπα-Γρηγόρης Παπαδημητρίου (1861-1946) Ιερέας Αγίου Γεωργίου

Δικάστρου και πρώτος Δάσκαλος  του Γραμματο-διδασκαλείου και

του Δημοτικού Σχολείου Δικάστρου

Το Ρολόι (1878)  του παπα-Γρηγόρη Παπαδημητρίου

 (όταν οι  πρώτες ακτίνες του ήλιου έπεφταν στην κορυφή

του Τυμφρηστού η ώρα του ρολογιού ωρίζετο  επτά  7) 

Φωτογραφίες Κοινοτικών προσώπων,

 (Ιερέων, Δασκάλων, Προέδρων, Γραμματέων,

υπαλλήλων, στρατιωτικών κλπ)

Λοχαγός Ματθαίος Κούκιος, απεβίωσε στην Μ. Ασία, το 1922

1

Στρατιώτης Γεώργιος Λάμπος,

ήρωας αλβανικού μετώπου  1941, υψώματος 731 (Γολγοθάς)

Εικόνα Θεοτόκου, ναΐφ τέχνης

Αντιμήνσιον Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου

(αντί Αγίας Τραπέζης)

Τα Εξαπτέρυγα  και  Σταυρός  (λιτανείας) 

Ενοριακού Ναού Αγίου Γεωργίου

Δοχείο  φύλαξης Αγιάσματος  Ενοριακού

Ναού   Αγίου Γεωργίου

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου