Το στοιχειό της Κωπαΐδας

Το Στοιχειό της Λίμνης Κωπαΐδας

(του Χαράλαμπου Αγγέλου)

 

Από την αρχαία εποχή η μεγάλη έκταση και η μυστη­ριώδης ομορφιά της λίμνης προκαλούσε δέος. Οι προγονοί μας έχτισαν γύρω της ναούς και βωμούς τιμώντας διάφο­ρες θεότητες. Μέσα από αυτήν τη λατρεία ξεπήδησαν μύθοι και ιστορίες. Η πλούσια ελληνική μυθολογία συχνά διασταυρωνόταν με την ιστορία και οι διηγήσεις συντρό­φευαν τους ανθρώπους για χιλιάδες χρόνια.

Στα νεότερα χρόνια οι κάτοικοι που ζούσαν γύρω από τη λίμνη είχαν πολλά προβλήματα, τα οποία έχουν ήδη ανα­φερθεί στην ιστορία της λίμνης Κωπαΐδας, πριν από την αποξήρανση της. Προτεραιότητα στη ζωή των ανθρώπων είχε η διατροφή τους και η αντιμετώπιση των ασθενειών. Το μορφωτικό επίπεδο ήταν αρκετά χαμηλό. Πολλοί ήταν ακόμα επηρεασμένοι από ιστορίες με φαντάσματα και ξωτικά, νεράιδες κλπ. Αυτή η ίδια η ύπαρξη των νερών της Κωπαΐδας συνέχισε να δημιουργεί πολλούς θρύλους για βασιλιάδες και πρίγκιπες, για χωρικούς και κοπάδια ζώων, για μίση, έρωτες και εκδικήσεις. Οι απλοί άνθρωποι επίσης εξηγούσαν με το δικό τους τρόπο τα καιρικά και γεωλογικά φαινόμενα.

Πριν αποξηρανθεί η Κωπαΐδα, από το Μάιο ως το φθινό­πωρο, πέρα από θρύλους και παραδόσεις, ακουγόταν πραγ­ματικά μια περίεργη παρατεταμένη κραυγή, σαν υπόκωφο βουητό, που τρόμαζε τόσο τους ανθρώπους, όσο και τα ζώα. Στο μυαλό των χωρικών γεννήθηκαν πολλές ιστορίες με επι­κρατέστερη και από πολλούς επιβεβαιωμένη την άποψη,

 ότι η κραυγή αυτή προερχόταν από ένα πελώριο θεριό (τέρας) με μεγάλο στόμα, πάρα πολλά πόδια και άγριο, που έτρωγε όλα τα ζωντανά και ζούσε κάτω από τα νερά. Η κραυγή αυτή ανάγκαζε τους ανθρώπους να μαζεύονται νωρίς το βράδυ στα σπίτια τους και να προσέχουν τις κινήσεις τους, μέρα-νύχτα. Όλοι πάγωναν κυριολεκτικά στο άκουσμα της κραυγής του θεριού, που έσχιζε τον αέρα. Μερικοί, πιο ψύχραιμοι, προσπαθούσαν να δώσουν κάποια εξήγηση με τη λογική. Υπερίσχυε όμως η γνώμη των περισσότερων και των πιο ευφάνταστων. Άλλωστε η κραυγή ακουγόταν συχνά. Μερικοί ορκίζονταν κιόλας ότι είχαν δει το ίδιο το τέρας. Το στοιχειό, όπως έλεγαν, ξυπνούσε το καλοκαίρι και το χειμώνα βούλια­ζε στα νερά και ...ναρκωνόταν.

Αυτές οι κραυγές απασχόλησαν σοβαρά και τους επι­στήμονες. Ειδικοί περιβαλλοντολόγοι και φυσιοδίφες, παίρνοντας σοβαρά το θέμα, άρχισαν συστηματικές έρευ­νες και τελικά αποφάνθηκαν ότι το περίεργο βουητό ακου­γόταν από ένα είδος ψαροφάγων πουλιών που ξεφώνιζαν, χαρακτηριστικά και παράξενα, από ευχαρίστηση όταν έπια­ναν ψάρι. Ωστόσο δεν μπόρεσαν, με τα μέσα που τότε διέ­θεταν, να προσδιορίσουν συγκεκριμένα το είδος των ψαρο­φάγων αυτών πουλιών. Μετά την αποξήρανση χάθηκαν τα ψάρια και έτσι έφυγαν και τα ψαροφάγα πουλιά, έπαψε να υπάρχει το υγρό στοιχείο, οπότε οι κραυγές σταμάτησαν όπως ήταν φυσικό και το περίφημο στοιχειό, το ψαροπούλι, δεν ξανακούστηκε.

Οι χωρικοί ωστόσο πίστευαν ότι το θεριό ...ψόφησε. Με τον καιρό όλοι οι φόβοι διαλύθηκαν και οι πάντες ηρέμη­σαν.

Πηγή: «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ»

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου