Ο πρωτοθεριστής

Ο πρωτοθεριστής κι ο «Δράκος»

 

Η τελευταία μέρα του θερισμού, σε μερικές περιοχές της πατρίδας μας, σε νησιά και στην Κύπρο, έπαιρνε χαρούμενο και πανηγυρικό χαρακτήρα. Στο τελευταίο χωράφι που θέριζαν άφηναν ένα μέρος αθέριστο για να κάνουν το «δράκο» κι έβγαιναν στον ίσκιο όπου ξάπλωναν λίγα λεπτά «για να βαΐσουν τα σπαρτά της επόμενης χρονιάς από το βάρος των καρπών τους». Σε λίγο σηκώνονταν με τα δρεπάνια και τις παλαμαριές κι έστηναν χορό γύρω από το δράκο. Ο πρωτοθεριστής, μπαίνοντας μέ­σα στο αθέριστο κομμάτι, ξερίζωνε τα πιο ψηλά και μεστωμένα στάχυα και τα έδινε στα κορίτσια για να πλέξουν το «Χτένι» και το «Σταυρό». Και τα κορίτσια άρχιζαν να πλέκουν με τέχνη τραγουδώντας:

                          «Το δράκο μας τον πλέκουμε

                          κυρά μας κοσκινίζει

                          να φκιάσει πίττα και γλυκό

                          να σφάξει κοκοτσέλια».

Ύστερα οι θεριστάδες άρχιζαν να θερίζουν το δράκο (δραξιά, δρακιά, χεριά). Γέμιζαν καλά τις παλαμαριές με μεγάλες χεριές για να γίνει χοντρό και βαρύ το δεμάτι του δράκου. Όσο γεμάτες ήταν οι χεριές τόσο πολύ και βαρύ θα ήταν το σιτάρι του νοικοκύρη την επόμενη χρονιά. Ο μπακλατζής (δεματάς) έδενε το δεμάτι, το έστηνε όρθιο και οι άλλοι το στόλιζαν με αγριολούλουδα και παπαρούνες. Το δεμάτι αυτό το έριχνε ο νοικοκύρης στ’ αλώνι που προοριζόταν για το σπόρο της άλλης χρονιάς.

Τελειώνοντας το δράκο ο θεριστάδες πετούσαν ψηλά και προς τα πίσω τα δρεπάνια τους με την ευχή «όσο ψηλά φτάνει ο λέλεκας τόσο ψηλά να γίνουν του χρόνου τα σιτάρια».

Σε πολλά χωριά τα καλύτερα στάχυα τα ξερίζωναν ο γυναίκες, αφού πρώτα μια νέα έριχνε άφθονο νερό στις ρίζες τους, και τα στόλιζαν με αγριολούλουδα. Τα έδεναν κατόπιν με κόκκινη κλωστή σε τρία μέρη, στις ρίζες, στη μέση και στην κορυφή κοντά στα στάχυα, γιατί τρία είναι και τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας.

Το «Δράκο» αυτόν τον έδιναν στο νοικοκύρη με την ευχή «Του χρόνου πλειότερα να δώσει ο Θεός αφεντικό». Κι ο νοικοκύρης τον έπαιρνε και τον έβαζε στο εικονοστάσι του σπι­τιού του, κάτω από τη θεϊκή προστασία. Εκεί παρέμενε ώσπου να ‘ρθει ο καιρός να τον τρίψουν με τις παλάμες τους και να τον ρίξουν στο σπόρο για τη νέα σπορά, ώστε να με­ταδώσει σ’ αυτόν τη γονιμοποιό του δύναμη.

Σε λίγο στο θερισμένο χωράφι έμενε μόνο η καλαμιά και τα δεμάτια συγκεντρωμένα σε μικροθημωνιές, που έμοιαζαν με ορθογώνιες πυραμίδες με εννέα ή δώδεκα δεμάτια η καθεμιά (γκουρτζούμια ή τσιρένια). Επάνω στο τελευταίο δεμά­τι έμπηγαν ένα πράσινο κλαδί. Με τον τρόπο αυτό στεφάνω­ναν το τέλος της πομπής του θερισμού και αποχαιρετούσαν Το χωράφι με χορούς και τραγούδια.

Στο σπίτι ο αποχαιρετισμός του θερισμού τελείωνε με τον «Κριτσμά», το φαγοπότι με γλέντι, που κρατούσε ως τα μεσάνυχτα.

Πηγή: http://papageorgopoulos.blogspot.com/  & http://www.iator.gr

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου