Το κτήμα Νεοχωρακίου Φθιώτιδας

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΝΕΟΧΩΡΑΚΙΟΥ

ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΘΕΣΙΑΣ ΤΟΥ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΑΙΟΥΣ ΤΗΣ ΖΙΩΨΗΣ

[Του Τάκη Ευθυμίου]

Το κτήμα στο Νεοχωράκι στην κοιλάδα του Σπερχειού (φωτο: Σωκράτης Κίτσος)

Η περιοχή του σημερινού Νεοχωρακίου Φθιώτιδας, συνοικισμού του Αγίου Γεωργίου, επί Τουρκοκρατίας ανήκε σε Τούρκο Μπέη, ο οποίος μάλιστα διέθετε και πετρόχτιστο Πύργο για την ασφάλειά του, γι’ αυτό η τοποθεσία ονομαζόταν «Πύργος». Τα κτήματα που βρίσκονταν βόρεια του «Ξηραύλακα» ήταν άνυδρα ενώ τα κτήματα που γειτνίαζαν νότια με το Σπερχειό ήταν ποτιστικά και γόνιμα. Οι λιγοστοί ντόπιοι κάτοικοι τότε κατοικούσαν βορειότερα στη θέση «Βρωμόβρυση» και «Βαένι» όπου υπήρχε και πρόχειρη οχύρωση.

Όταν η πατρίδα μας απελευθερώθηκε από τους Τούρκους τα κτήματα αυτά διεκδικήθηκαν από πολλούς κατοίκους των περιχώρων. Επειδή όμως από τη Ζιώψη (γενέτειρα του Αγίου Γεωργίου) κατάγονταν αρκετοί αγωνιστές της Επανάστασης του ’21, μεταξύ των οποίων και ο οπλαρχηγός και μέλος της Φιλικής Εταιρείας Θεοδόσης Θεοδοσόπουλος, η πολιτεία   παραχώρησε, αντί αντιτίμου, αρχικά την άνυδρη περιοχή στους κατοίκους της Ζιώψης και συγκεκριμένα σε 4 πληρεξούσιους τους: 1. Νίκο Θεοδοσόπουλο, 2. Χρήστο Θεοδωρόπουλο, 3. Ιωάννη Κακογεώργο και 4. Χρήστο Τσιαχρή. Η περιοχή αυτή χρησίμευε ως βοϊδολίβαδο. Το ποτιστικό κτήμα εξαγοράστηκε από 12μελή επιτροπή κατοίκων της Ζιώψης στο Συμβολαιογραφείο Υπάτης, αποτελούμενη από τους: 1. Θεοδοσόπουλο, 2. Καρκάνη, 3. Κακογεώργο, 4. Τόλια, 5. Θεοδωρόπουλο, 6. Κωστούλα, 7. Καλύβα, 8. Αποστολόπουλο, 9. Τσιαχρή, 10. Γόνη, 11. Αντωνόπουλο και 12. Τσώνο. Η επιτροπή διένειμε το ποτιστικό κτήμα στους συγχωριανούς τους με αναλογία 15 στρέμματα ανά οικογένεια με 20ή τοκοχρεωλυτική εξόφληση προς το δημόσιο. Επειδή όμως οι κληρούχοι του άνυδρου κτήματος αδυνατούσαν να το εξοφλήσουν, αγοράστηκε από άλλους.

Το ποτιστικό αγρόκτημα  από το 1850 χρησίμευε ως χειμερινό λιβάδι. Όταν όμως ιδρύθηκε ο συνοικισμός του Νεοχωρακίου άρχισε η συστηματική καλλιέργεια των μποστανιών με εξαιρετικά κηπευτικά τα οποία μοσχοπωλούσαν στο Καρπενήσι, βελτιώνοντας το εισόδημά τους.

Αργότερα με την αρωγή του φιλοπρόοδου κτηματία Κων/νου Κίτσου κατασκευάστηκε τσιμεντένιος υδραύλακας για την αρτιότερη άρδευση των κτημάτων από τα νερά του Σπερχειού και του «Άμπλα». Δικαιολογημένα η περιοχή αυτή ονομάσθηκε «Εδέμ - Γη της επαγγελίας» για την πλούσια παραγωγή των γεωργικών προϊόντων.

Γεωργικές εργασίες στο κτήμα Νεοχωρακίου

Σχετικά με την ονομασία «Νεοχωράκι» επικρατούσε η άποψη ότι δόθηκε επειδή ο οικισμός δημιουργήθηκε εξ’ αρχής, ήταν δηλαδή νέος.

Όμως μια ισχυρή αξιόπιστη πληροφορία που μας έρχεται από την πλευρά των Θεοδοσοπουλαίων της Αναβρυτής Ναυπακτίας, όπου εγκαταστάθηκε ο μικρότερος αδερφός του Θεοδόση, ο Θεμιστοκλής και συγκεκριμένα από τον Νίκο Κ. Θεοδοσόπουλο, Σμήναρχο Μετεωρολόγο, ο οποίος μελέτησε σε βάθος τη γενεαλογία των Θεοδοσοπουλαίων της Ζιώψης Φθιώτιδας και της Αναβρυτής Ναυπακτίας, βεβαιώνει ότι η ονομασία «Νεοχωράκι» δόθηκε από τους Θεοδοσοπουλαίους σε ανάμνηση της πρώην πατρίδας τους Κάτω Νεοχωρίου Χαλκηδόνας απ’ όπου έφθασαν στην Ελλάδα διωκόμενοι από τους Τούρκους.

Πράγματι, η συμμετοχή του Νίκου Θεοδοσόπουλου και στις δύο πληρεξούσιες επιτροπές δεν έγινε τυχαία, αφού χάρη στις υπηρεσίες του πατέρα του οπλαρχηγού Θεοδόση βάρυνε η απόφαση της πολιτείας να παραχωρήσει τα κτήματα στους κατοίκους της Ζιώψης. Επομένως, οι Θεοδοσοπουλαίοι είχαν κάθε λόγο και δικαίωμα να ονοματοθετήσουν την περιοχή. Εξ’ άλλου οι πρόγονοί τους τούς έδιναν την ευχή: «Να ζεις  με τ’ ονομάσ’», δηλαδή να διατηρείτε τα ονόματά σας και κατ’ επέκταση να θυμάστε τα χωριά σας, γεγονός που σέβονταν και τηρούσαν από γενιά σε γενιά. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται αθρόα σε όλη την Ελλάδα από τους ξεριζωμένους Ρωμιούς και η ονοματοθεσία "Νεοχωράκι" από τους Θεοδοσοπουλαίους μετεπαναστατικά ίσως αποτέλεσε και την αρχή αυτής της συνήθειας για να θυμούνται τις χαμένες πατρίδες τους.

Και μια απίστευτη σύμπτωση. «Πύργος» (Bourgas) λεγόταν η τοποθεσία στην Χαλκηδόνα όπου ίδρυσαν το Κάτω Νεοχώριο οι Θεοδοσοπουλαίοι, «Πύργος» και η τοποθεσία όπου ιδρύθηκε το «Νεοχωράκι» Φθιώτιδας.

Επίσης, από προφορική παράδοση γνωρίζουμε πως ο μπιστικός του Νίκου Θεοδοσόπουλου ανασκάπτοντας τα θεμέλια του Πύργου ανακάλυψε μερικά χρυσά νομίσματα τα οποία παρέδωσε στο αφεντικό του ο οποίος προθυμοποιήθηκε με αυτά να στολίσει με χρυσούς δακτυλίους το τιμημένο καριοφίλι του, που προφανώς ήταν το κειμήλιο του πατέρα του Θεοδόση.

Το παρόν σημείωμα γράφτηκε ως συνέχεια της έρευνας της γενεαλογίας των Θεοδοσοπουλαίων της Ζιώψης και της Αναβρυτής.

Ευπρόσδεκτη κάθε άλλη τεκμηριωμένη άποψη.

Η έρευνα πιστοποιεί ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο σ’ αυτή τη ζωή!

Τα κτήματα στο Νεοχωράκι σήμερα

Πηγές

1.Έρευνα σε βάθος του γενεαλογικού δέντρου των Θεοδοσοπουλαίων από τον Νίκο   Κ. Θεοδοσόπουλο, Σμήναρχο μετεωρολόγο.

2. «Λαογραφία Ζιώψης-Αγίου Γεωργίου Φθιώτιδος, Χρ. Κίτσος, θεσσαλονίκη, 1972.

3.«Αγιος Γεώργιος Φθιώτιδας: Ιστορία-Λαογραφία»,  Ν. Αντωνόπουλος,    εκδ.  Γ. Γκελμπέσης, Αθήνα, 1988.

4.«Το Χωριό», εφημερίδες Συλλόγου Αγροτοπαίδων Αγίου Γεωργίου.

5. «Αγιωργίτικη Ηχώ», εφημερίδες του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγιωργιτών Αθήνας.

6.«Αϊγιωργίτικα Νέα», εφημερίδες αδελφών Μπαρμπούνη.

7.«Ζιώψη», εφημερίδες του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγιωργιτών Λαμίας.

8.«Ξορκισμός στη λήθη», Ευθυμίου Τάκης, Λαμίας 1995.

9.«Στα χνάρια της Γενέτειρας Ζιώψης», Ευθυμίου Τάκης, Λαμία 2007.