Χειροτεχνήματα στην Ελάτεια

ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΙΣ ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

Του Παναγιώτης Δημάκη, υπεύθυνου ιστορικού

αρχείου Δήμου Αμφικλείας-Ελατείας

Φωτο 1. Αίθουσα παλαιού δημοτικού σχολείου Ελατείας 1930. Έκθεσις χειροτεχνημάτων. Μαθήτριες και Διδάσκαλοι. Τα φωτογραφικά τεκμήρια είναι πολύτιμο αρχειακό υλικό, όχι μόνο νοσταλγική επιστροφή...οι ραπτομηχανές ΣΙΝΓΚΕΡ στο προσκήνιο, αποτελούσαν μάλιστα και στοιχείο προίκας.

Στήν αίθουσα τού παλαιού Δημοτικού Σχολείου Ελάτειας, με αρκετά δείγματα φθοράς και υγρασίας, στούς τοίχους, σε σχολική περίοδο 1920- 1930, μαθήτριες και Διδάσκαλοι, αλλά και γυναίκες παρατηρητές ή σύμβουλοι, σε παράταξη με ένταση στο βλέμμα, με ανηρτημένα στον τοίχο, χειροτεχνήματα, μπροστά στο μακρύ τραπέζι, με τις επιτραπέζιες, χειροκίνητες ραπτομηχανές, σε παράταξη και ετοιμότητα κι αυτές ΦΩΤΟ 1. Μία ξεχασμένη, όπως τα εργόχειρα, παλαιά χειροκίνητη ραπτομηχανή BRUNONIA, (βλ. φωτο 2), κείται αργή και προστατευτικά, τυλιγμένη σε λεπτό υμένιο σκόνης, σταματημένη στον χρόνο, αφού συνέρραψε τα όνειρα τών κορασίδων τής εποχής. Όμως το αφήγημά της, θα ζωντανέψει έστω για λίγο, το θολό και λησμονημένο πλαίσιο, μίας εποχής, όχι μακρινής, τών πατέρων μας, όπου όλα ήταν διαφορετικά. Η δραματική αλλαγή, πού έφερε η βιομηχανική επανάσταση και στον τομέα, τής ραφής όλων τών ειδών υφασμάτων, πού μέχρι τότε γινόταν, με το χέρι και το βελόνι, η εμφάνιση τών ραπτομηχανών απελευθέρωσε εργατοώρες, κατέβασε τα κοστολόγια, βελτίωσε τήν στερεότητα ίσως εν μέρει, έδωσε άλλες φόρμες, στο σχέδιο και τήν κοπή, και άρχισε, να εισβάλει και στα σπιτικά, όπως παρατηρούμε στήν " παγωμένη" φωτογραφική στιγμή, να εκπαιδεύονται και να μυούνται, σειρές νεανίδων, στήν ανατροπή, τών πατροπαράδοτων μεθόδων. 

Φωτο 2. Ραπτομηχανή BRUNONIA 1880. Μία χειροκίνητη, επιτραπέζια ραπτομηχανή, 

ευρεθείσα στα έγκατα, ενός αγροτικού σπιτιού, μάς αφηγείται το ταξίδι της, μέχρις εδώ.

Όμως οι μικρές ή μεγαλύτερες ανατροπές αυτές, είναι σημαντικές στην καθημερινότητά τους, αφού διαμορφώνουν και νέο σκηνικό δραστηριοτήτων, πού επηρεάζουν τήν κοινωνική αλλαγή και διαστρωμάτωση, και, από αυτή τήν άποψη, δεν είναι καθόλου περιττό, να επισημαίνονται, ιδιαίτερα στα μικρότερα οικιστικά και κοινωνικά σύνολα, όπως εδώ, σε μία μικρή περίκλειστη πόλη, όπου οι διαφορές και οι αλλαγές, είναι σαφέστερες και διακριτές.
Η Ελάτεια, τής εποχής αυτής, απολάμβανε ακόμη, τα προνόμια τής οδικής και εν πέρατι, θαλάσσιας σύνδεσης, μέσω τών οδικών αξόνων, πού διασταυρώνονταν ακριβώς εκεί, Αταλάντης- Ελατείας- Γραβιάς- Άμφισσας-Ιτέας και Λαμίας- Ελατείας- Λεβαδείας-Θηβών- Αθηνών, πού ήσαν και ταχυδρομικές και τηλεφωνικές αρτηρίες...μέχρι νεωτέρας… Αυτό, ακολουθούσε και η εμπορική δραστηριότητα και τα καταναλωτικά προϊόντα τότε, ότε ή πρώιμη παρουσία, της ραπτομηχανής BRUNONIA, κατασκευής περί το 1880, επικυρώνει και επισημοποιεί, από τα βιομηχανικά κέντρα τής Μεσευρώπης, μέσω τής θαλάσσιας οδού Αδριατικής- Τεργέστης-Πατρών- Ιτέας- Σαλώνων κ.λ.π. αφού η δια ξηράς, διακίνηση εμπορευμάτων, δεν παρείχε εχέγγυα ταχύτητος και ασφαλείας.

Τα φωτογραφικά τεκμήρια, είναι πολύτιμο αρχειακό υλικό, όχι μόνο νοσταλγική επιστροφή...οι ραπτομηχανές ΣΙΝΓΚΕΡ σημ… (κυριαρχούν ήδη και εμφανίζονται στο προσκήνιο εδώ, αποτελούσαν μάλιστα και στοιχείο προίκας. Στο προικοσύμφωνο τής μητρός μου, το 1932, αναφέρεται μία αγελάδα, πού εδίδετο τότε προικώα, για τήν συμπληρωματική κυρίως διατροφή τών παιδιών, ή οποία , αμέσως ανταλλάχτηκε, με μία ποδοκίνητη ραπτομηχανή SINGER (βλ. φωτό 3) και στήν οποία, μαθήτευσαν, σειρές από συγγενείς και φίλους και γείτονες, ράβοντας και γαζώνοντας, σκουτιά και προικιά και παραφερνάλια τής οικοσκευής).

Φωτο 3. Ήδη από την δεκαετία τού 1910, ο δερματέμπορος Τριαντάφυλλος Κων. Αργυρίου, αντιπροσωπεύει κα εμπορεύεται, εν Ελατεία, τις ραπτομηχανές SINGER, στήν κοιλάδα τού Κηφισού, ενώ η επιχειρηματική δραστηριότητά του, είναι γνωστή και ευρύτερα. Συμβόλαιο 5949 πώλησις μηχανής Σίγγερ έτος 1923.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου