Η παρουσίαση του συγγραφικού έργου του Τάκη Ευθυμίου από το Βασίλη

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΝΕΛΛΟ

Στην εκδήλωση που πραγματοποίησε στις 27-12-2024 ο Σύλλογος Γυναικών Αγίου Γεωργίου Φθιώτιδας με τίτλο:  «Αγιωργίτικα Γράμματα»,  όπου τίμησε τους Αγιωργίτες συγγραφείς

 

«Συναγάγετε τα περισσεύσαντα κλάσματα, ίνα μη τι απόληται». Μαζέψτε ό,τι περισσεύει για να μη χαθεί. Είναι λόγια του Ευαγγελίου, αλλά και μια σοφή προτροπή του πατριάρχη της φθιωτικής ιστοριογραφίας Ιωάννου Βορτσέλα, συντοπίτη μας από το γειτονικό Παλαιόκαστρο.

   Η δυτική Φθιώτιδα, πορεύοντας αγκαλιά στο διάβα των αιώνων με το Διογέννητο Σπερχειό, διαδραμάτισε αναμφισβήτητα ρόλο διαμορφωτικό στο ιστορικό γίγνεσθαι του έθνους μας. Φυσικό λοιπόν ήταν να κεντρίσει τη φιλέρευνη διάθεση των ανθρώπων των γραμμάτων και να αποτελέσει αντικείμενο σπουδής, με αποτέλεσμα να ανιχνεύουμε στα γραπτά τους αξιόλογες ιστορικολαογραφικές καταθέσεις για την περιοχή μας.

  Πλείστοι ερευνητές, δόκιμοι ιστοριοδίφες, ιστοριογράφοι και λαογράφοι, με πάθος ερευνητικό και επιστημονική μεθοδολογία και συνέπεια, εγκύπτοντας σε πρωτογενείς, γνήσιες και αυθεντικές πηγές θησαύρισαν άφθονο υλικό, στο οποίο αφενός μεν καταγράφεται και αναδεικνύεται η τοπική ιστορία και λαογραφία και αφετέρου δε προσφέρεται για μελέτη από ειδικούς που διαθέτουν την απαιτούμενη επιστημονική εγκυρότητα και ορθότητα της γραφής των.

  Μεταξύ αυτών και οι τιμώμενοι σήμερα Αϊ-Γιωργίτες συγγραφείς.  Αν όχι πρώτος, αναμφίβολα στους κορυφαίους συγκαταλέγεται και ο  συνάδελφος και φίλος Τάκης Ευθυμίου. Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για το πρόσωπό μου να με προτείνει ο σύλλογος Γυναικών ως ομιλητή στην αποψινή εκδήλωση. Θερμές ευχαριστίες λοιπόν στο ΔΣ και στην πρόεδρο, μα και πολλά συγχαρητήρια για τις πολύ αξιόλογες πολιτιστικές δραστηριότητες που πραγματοποιεί. Άλλωστε το περασμένο καλοκαίρι το διαπίστωσα και ιδίοις όμμασι.

   Κυρίες και κύριοι

   Έχω την τιμή και την χαρά να συνεργαστώ και να συμπορευτώ με τον Τάκη, εδώ και πολλά χρόνια. Ξεκινήσαμε και μαζί συνεχίζουμε ακόμα ένα ταξίδι συναρπαστικό στον κόσμο της έρευνας, της ιστορίας και της παράδοσης της προγονικής μας γης.

  Δεν θα αναφερθώ στο βιογραφικό και εκπαιδευτικό έργο του, τα γνωρίζετε καλύτερα από εμένα. Λόγια της καρδιάς θα σας πω. Δε θα προσπαθήσω να κάνω κριτική, να αναλύσω και να κατατάξω τα δεκάδες  βιβλία του με επιστημονικά κριτήρια στα ιστορικά, αρχαιολογικά, λαογραφικά, φυσιολατρικά και ανθρωπολογικά εγχειρίδια. Αυτό μικρή αξία έχει. Άλλωστε δεν είμαι και ο ειδικός.

   Κι όποιος σέβεται τον μόχθο των άλλων, αντικρίζοντας το τέτοιας πληθώρας, αξίας και πληρότητας έργο, δεν δικαιούται και δεν επιτρέπεται να κάνει καμιάς μορφής κριτική. Έχει την υποχρέωση να εκφράσει τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη του στο δημιουργό του.

  Γιατί πάνω απ΄ όλα ο πολυγραφότατος  συγγραφέας δεν ανήκει στους συγγραφείς που γράφουν για να γράφουν και γιατί το έργο του δεν στερείται επιστημονικής αρτιότητας, εγκυρότητας και τεκμηρίωσης.

   Από πού ν΄ αρχίσει και πού να τελειώσει κανείς την παρουσίαση του έργου του Τάκη Ευθυμίου. Ξέρω πως ο συγγραφέας ερεύνησε όσο κανείς άλλος σύγχρονος τον τόπο μας,  τους ανθρώπους και τα έργα τους όλων των εποχών. Ξέρω πως δεν είναι και δεν ήταν ποτέ ένας αποστειρωμένος ερευνητής κλεισμένος σε ένα γραφείο, ή σε μια βιβλιοθήκη. Γνωρίζει άριστα την τοπική ιστορία, ιχνηλατεί κάθε φυσικό ή τεχνητό έξαρμα του εδάφους, καταγράφει της φύσης τα έμψυχα και άψυχα όντα, φωτογραφίζει και συνομιλεί με τους ντόπιους, τους ανθρώπους που γνωρίζουν την ιστορία, τις παραδόσεις, τους θρύλους και τους μύθους της γενέτειρας μα και της ευρύτερης περιοχής. Προϊόν πλατιάς γνώσης, μεγάλου μόχθου, βαθιάς αγάπης και βιωματικής σχέσης με τον τόπο είναι το πνευματικό του έργο.

  Ξεκινώντας από τη μυθολογία πορεύεται στα ιστορικά έως και τα σύγχρονα χρόνια, ερευνώντας την ελληνική  ταυτότητα της περιοχής, τη συμβολή των δυτικοφθιωτών αγωνιστών στο  γίγνεσθαι της πατρίδας. Καταγράφει κάθε έκφανση της ποιμενικής, αγροτικής, κοινωνικής, επαγγελματικής και πολιτισμικής ζωής, που στις μέρες μας είτε αχνοφέγγει, είτε καταχωνιάστηκε  στο μουσείο του χρόνου.

   Ο συγγραφέας, λάτρης του λαϊκού πολιτισμού, δεν είναι μόνο λαογράφος. Με την πλούσια εμπειρία του προχωρά ακόμα πιο πέρα. Γίνεται και λαογνώστης. Η λαογραφία ερευνά και καταγράφει το χρόνο, η λαογνωσία τον μελετά και τον ανατέμνει. Διακατεχόμενος από μια υψηλή αισθητική συγκρότηση  και λαογνωστικό παλμό, ερευνά και φθάνει με μοναδική μαεστρία στη λαοαισθητική μελέτη όλου του φάσματος της λαϊκής τέχνης του χωριού του και των χωριών μας. Αγιογραφία, λιθογλυπτική, ξυλογλυπτική, υφαντική. Το πλούσιο, παραστατικό φωτογραφικό υλικό των τόπων, έργων τέχνης, μνημείων, προσώπων και κάθε άλλου απεικονιστικού ενδιαφέροντος στοιχείου, συνοδεύει και ολοκληρώνει το έργο του.

  Περισπούδαστη μα και νοσταλγική γραφή και καταγραφή. Τα πολλά και ποικίλα ιστορικά και λαοκοινωνικά ερεθίσματα γίνονται στο συγγραφέα, πριν απ΄ όλα, μια «δοκιμασία» αγάπης και καρδιάς. Απολαμβάνεις μαζί με τον πλούσιο και  γεμάτο λυρικοστοχασμό του λόγο, του χρόνου την αίσθηση και ψυχή.  

    Ανεπιφύλακτα το λέω, η γραφίδα του, ο πλούσιος και αυθεντικός λόγος του, μοιάζει με ένα αερικό, που ξεχύθηκε από τις ανατολικές βουνοκορφές του πανώριου Βελουχιού και παρέσυρε στο διάβα του άσβεστες μνήμες, ακούσματα, θαμμένα μυστικά και ανθρώπινα έργα αιώνων, δυσεύρετα και πολύτιμα μυθολογικά, ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία, μέχρι αυτά να βρουν στασιό στα κατώμερα του  Σπερχειού και να μετουσιωθούν σε βιβλία.

   Η εργογραφία του δεν είναι μόνο ένα διαχρονικό οδοιπορικό στην αγιωργίτικη, στην Τυμφρήστια και φθιωτική γη, αλλά και μια αιχμαλωσία του χθες και του «ήταν» μιας άλλης εποχής, ώστε να μην δραπετεύσει στο χρόνο. Στ΄ αλήθεια ξορκίζει τη λήθη, που είναι και ο τίτλος ενός βιβλίου του.  

      Δεν υπάρχει μυθολογικό, ιστορικό, πατριδογνωστικό και λαογραφικό θέμα που να μην καταπιάστηκε. Φθιωτικό ή και ρουμελιώτικο. Το ιστολόγιό του «Φθιωτικός Τυμφρηστός- Ιστορία, Λαογραφία, Πατριδογνωσία» τα λέει όλα. Ναι, πρόσθεσε ένα μεγάλο αγκωνάρι, όχι απλά ένα λιθαράκι, στην τοπική, στη φθιωτική και  όχι μόνο βιβλιογραφία.

    Είναι επιτακτική η ανάγκη να συντηρηθεί η μελλοντική μνήμη της περιοχής μας, σήμερα απότακτης και ξεχασμένης, αποψιλωμένης από τους κατοίκους της, ταλανισμένης ανάμεσα στο όλο ευρυνόμενο χάσμα της αλματώδους τεχνολογικής εξέλιξης και κλυδωνισμένης από τον ξέφρενο ρυθμό της σύγχρονης ζωής  και κυρίως την εσωτερική μετανάστευση.

   Δεν θα απαριθμήσω τα πάνω από 60 βιβλία του. 22 εκδόθηκαν σε 1000-2000 αντίτυπα, μερικά σε μικρότερο αριθμό, κάποια σε περιορισμένο αριθμό για λογαριασμό του συγγραφέα και τα υπόλοιπα  υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή για κάθε χρήση.

Θα σταθώ όμως στην τεράστια πολύπλευρη δράση του.

-Αρθρογραφεί σε περιοδικά κι εφημερίδες με τοπική και πανελλήνια εμβέλεια.

-Πραγματοποιεί διαλέξεις ιστορικολαογραφικού περιεχομένου και  παρακολουθεί σεμινάρια αντίστοιχου ενδιαφέροντος.

-Πραγματοποιεί κριτικές βιβλίων και βιβλιοπαρουσιάσεις.

-Βιβλία του παρουσιάστηκαν στον Άγιο Γεώργιο, στη Σπερχειάδα, στην Πάπα, στη Λαμία στο Δημοτικό θέατρο, στο Δημ. Σχολείο Καλυβίων και στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

-Σπούδασε επί διετία βυζαντινή αγιογραφία κοντά στην εικαστικό Ζάνα Ερζένη και ιστορεί φορητές αγιογραφίες.

-Βιογραφικό του και δείγματα του έργου του συμπεριλαμβάνονται στο 24ο τόμο της Νέας Εγκυκλοπαίδειας Χάρη Πάτση.

-Βιβλία του βρίσκονται στη βιβλιοθήκη του Μουσείου Ακρόπολης, στην Εθνική Βιβλιοθήκη-Ακαδημία Αθηνών, στο Μουσείο Νεότερου Ελληνισμού, στην Αιάντειο βιβλιοθήκη Αταλάντης, στην Παπαχαραλάμπειο Βιβλιοθήκη Ναυπάκτου, στα Γ.Α.Κ. Φθιώτιδας, στη Δημοτική βιβλιοθήκη Λαμίας, στη βιβλιοθήκη του Ομίλου Συγγραφέων και Λογοτεχνών Φθιώτιδας, στο Μουσείο Δικάστρου, στο Πνευματικό

Κέντρο Σπερχειάδας και αλλού.

-Για το έργο του έχει βραβευθεί επανειλημμένα από διάφορους Συλλόγους και φορείς.

-Η βιβλιογραφία του χρησιμοποιείται ως αξιόπιστη πηγή για εκπόνηση πτυχιακών και μεταπτυχιακών εργασιών από φοιτητές στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.

-Δημιούργησε και διαχειρίζεται το ιστολόγιο «Φθιωτικός Τυμφρηστός» με θέματα κυρίως τοπικής ιστορίας και λαογραφίας, αλλά και ρουμελιώτικης, με παγκόσμιο εμβέλεια και απήχηση καθώς και τη σελίδα F/B «Γυμνάσιο Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού».

-Κατέχει στη συλλογή του πλούσιο ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό που αφορά την ιστοριολαογραφία του Αγίου Γεωργίου και του ευρύτερου Φθιωτικού Τυμφρηστού και πασχίζει να δημιουργηθεί μόνιμο εκθετήριο φωτογραφιών.

-Φωτογραφίες από τη συλλογή του με παλιά επαγγέλματα του ζητήθηκαν από το Μουσείο Νεότερου Ελληνισμού στο Μοναστηράκι για να προβάλλονται σε μόνιμη βάση.

   Δεν θα μπορούσα να μην παραθέσω ένα ελάχιστο απάνθισμα των κριτικών προς το πρόσωπό του, που αποκρυσταλλώνουν το έργο  του:

«Ο Τάκης Ευθυμίου γίνεται αναδρομάρης του τόπου του και καταλείπει στον ερευνητή στοιχεία πολύτιμα. Παρέλαβε προγονικό πλούτο και κληροδοτεί θησαυρό».

Διάκονος του λόγου που υπηρετεί τις ρίζες, τη μνήμη, την παράδοση, την παλιά εστία, τον πολιτισμό.

Συγχαρητήρια Τάκη!!! Με το έργο σου, όλα αυτά τα χρόνια, κατάφερες να καταγράψεις, να διασώσεις και να διατηρήσεις στοιχεία, από την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου μας, στοιχεία από την κοινωνική και πολιτιστική ζωή του χωριού μας και όχι μόνο, όσο ακόμη διαφυλάσσονται με αχνό τρόπο και πριν ξεχαστούν με το χρόνο!

Ένα μεγάλο ευχαριστώ που καταφέρνεις πάντα και μας καθίζεις στα ψηφιακά θρανία με το ιστολόγιό σου «Φθιωτικός Τυμφρηστός» και με τα βιβλία σου σαν αδαή σχολιαρούδια. Έτσι για να αποδειχθεί ότι ο δάσκαλος δεν είναι επάγγελμα αλλά περίσσευμα καρδιάς και κρατάει όσο και η ζωή μας. Είναι ένας τίτλος ακριβός που καταχτιέται δύσκολα και διατηρείται για πάντα!». Μια μεγάλη αλήθεια που τιμά τον εκπαιδευτικό μας κλάδο.

  Σε ζηλεύω φίλε Τάκη. Σε ζηλεύω για 2 λόγους: Για το τεράστιο πνευματικό σου έργο και για το ότι οι συμπατριώτες σου το αναγνωρίζουν και σε τιμούν. Η προερχόμενη από την εκκλησιαστική γραμματεία παροιμιακή φράση  που λέει πως «ουδείς προφήτης άγιασε στον τόπο του» φαίνεται πως δεν ισχύει εδώ στον ΄Αγιο Γεώργιο. Η αποψινή εκδήλωση το επαληθεύει. Τόσο για σένα, όσο και για τους υπόλοιπους τιμώμενους.

   Κυρίες και κύριοι.

   Είμαι βέβαιος ότι παρέλειψα αρκετά και ότι ίσως δεν σκιαγράφησα επαρκώς  το πολυδιάστατο έργο του Τάκη Ευθυμίου. Μερίδιο όμως ευθύνης έχει και η κλεψύδρα του χρόνου!

   Και σαν επίλογο, γνωρίζοντας πως ο συγγραφέας διανθίζει το λογοτεχνικό του έργο και με αξιόλογα ποιήματα, απαγγέλω κι ένα ποίημα-ύμνο για την γενέτειρά του που έχει ως ακροστιχίδα το «Άγιος Γεώργιος Τυμφρηστού»:

 

ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

       ΄Αχραντο ύμνο νοσταλγώ, χωριό μου, να σου ψάλλω

Γονατιστός προσκυνητής, κορόνα να σου βάλλω.

Ιχνηλατώ τα παλιακά εθιμικά σου κάλλη

       ΄Οπως τα έζησαν αγνά, οι πρόγονοι οι μεγάλοι,

Στη Ζιώψη, στα Ισιώματα με τ’ Αη-Γεωργιού τη χάρη.

 

*

Γιορτές και καθημερινές, με του απόγειου χάδια,

       ΄Εμειναν τώρα οι σκιές, του χρόνου τα ρημάδια.

Ω πόσο, τώρα, λαχταρώ κείνα τα πανηγύρια

Ριγώντας όλοι στο χορό με νάζια και παιχνίδια,

Γίνονταν μία συντροφιά οι φάρες, κάθε σόι,

       ΄Ισιωναν την κορμοστασιά στου Βελουχιού το μπόι.

Ομολογούσες τα παλιά, ιστορικά σου χρόνια,

Σαν τη φλογέρα του βοσκού που λάλαγε στ’ αλώνια.

                                               

*

Τι χρόνια εκείνα ηρωικά, Ομηρικού Αχιλλέα,

Υπήρξαν μα περάσανε κι έπεσε η αυλαία.

Μόνο σε μας απόμεινε του Σπερχειού ποτάμι

Φορώντας στο κεφάλι του, του Ομήρου το στεφάνι.

Ρείθρο της ιστορίας μας, το κλέος σου ν’ απλώσεις

       ΄Ηδη εμείς θα μείνουμε πιστοί στις παραδόσεις.

Στ’ αχνάρια των προγόνων μας βαδίζουμε τους   δρόμους

Τη φήμη να κρατήσουμε απ’ τους αρχαίους χρόνους.

       ΄Οποτε δώθε θε να διαβούν οι στάχτες των ψυχών σας

Υπέρμαχους θα εύρουνε, ιδανικών δικών σας.

 

Φίλτατε Τάκη, σου σφίγγω θερμά το χέρι κι ευχόμαστε η σκέψη σου και η γραφή σου να μη σιγήσουν ποτέ.

.......................................... 

Υ.Γ. Αγαπητέ πολύτιμε συνεργάτη στις συγγραφικές μας απόπειρες Βασίλη Κανέλλο χίλια ευχαριστώ από καρδιάς για τα επαινετικά σου λόγια, αν και υπερβολικά, προς το πρόσωπό μου…