Η αγορά της Ελάτειας

H ΠΛΗΘΟΥΣΑ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΕΛΑΤΕΙΑΣ

Του Παναγιώτης Δημάκη, υπεύθυνου ιστορικού αρχείου Δήμου Αμφίκλειας-Ελάτειας

Ο Μ Ι Λ Η Μ Α Τ Α   Ν. Γαβριήλ Πεντζίκης...

Θυμάμαι καλά ποιά μέρα και ποιά ώρα στάθηκα στο πεζούλι τής εξώθυρας σαν να περνούσε, στήν όχθη τού ποταμού πού κύλαγε, το νερό τής ζωής.... Και μετά, τα πέτρινα χρόνια, τής Κατοχής και τήν διαλυτική ατμόσφαιρα, πού κυριάρχησε, στήν παραγωγική και οικονομική διαδικασία, από τις αντιπαραθέσεις, τις αδελφοκτόνες συγκρούσεις και τις διώξεις, πού ανάγκασαν σημαντικό τμήμα, τού ενεργού δυναμικού πληθυσμού, να εκπατριστεί και τήν υπόλοιπη μικροκοινωνία, να διάσπαστεί, σε ομάδες, αντιμαχόμενες, έτοιμες για τήν τελική λύση. Η φωτογραφική αυτή αποτύπωση, μίας φευγαλέας, ώς σκιάς στιγμής, επαναφέρει στο μεταλλαγμένο μας παρόν, τήν πολύτιμη εικόνα, τού προηγούμενου αιώνα, με τις ενδείξεις, τής καθημερινότητας, τών γονέων μας και τών νεανικών μας χρόνων, αλλά και ίχνη ψηγμάτων και θραυσμάτων περιγραφικών, τής διαρκούς ζωής, μίας Πολίχνης ακμαίας, τής Ελατείας, με οικονομικό σφυγμό και κοινωνικό παλμό, όπως η εικόνα, αποτύπωσε, με τούς πολίτες σε ομάδες, να συνομιλούν, να συμφωνούν ή να διαφωνούν, να διαπραγματεύονται, ή να αργούν σχολάζοντες, κατά τήν αρχαία έννοια τής Αγοράς τής Ελατείας, πρωτεύουσας πόλης τής Φωκίδας, όπου στα Φωκικά του, ο Παυσανίας επαινεί τήν Αγορά της, ώς αξιοθέατον, με πολλά αναθήματα, Θέατρον, Γυμναστήριον, Βουλευτήριον και λοιπά, ενώ είναι γνωστή, η νομισματικοπία της, με τις μορφές τής Αθηνάς, τού Ποσειδώνα* και τών στρατηγών αυτοκρατόρων Όνομάρχου, Φαύλου, Φάλαικου. Υπονοείται φυσικά η κεντρική πομπική οδός, με τα δρώμενα τής Αγοράς, με τα ίχνη τών λιθολογημένων, μεγάλων Δημοσίων κτιρίων, όπως και η εμπορική και παραγωγική δραστηριότης, από τήν, με τιμολόγηση - εύρεση, τμήματος τού Διοκλητιανείου εδίκτου, χρυσού, αργύρου και ενδυμάτων, οξυτυρίων, και βέβαια ενός Ρωμαϊκού μιλλιαρίου, ενδεικτικό όχι μόνο τών αποστάσεων, μεταξύ σημαντικών και κυρίαρχων πόλεων, αλλά και αξιολόγησή των, από κάθε άποψη. 

Η δική μας εποχή βέβαια, είναι, κατά τούς κύκλους τής Ιστορίας, λιγότερο σημαντική, για τήν Ελάτεια, αλλά διατηρεί ακόμη, τήν έννοια τής Αγοράς, με τήν κεντρική οδό πλήθουσα και διαλεγόμενη, χαλικόστρωτη αλλά οριοθετημένη, με λίθινα πεζοδρόμια, εργαστήρια, εκατέρωθεν, εμπορεία και κρεοπωλεία, οινοπωλεία με κρεωμαγειρίες, για τους μύστες οινοπότες και κοκορετσάδες, μόνο πού δεν ακούγεται πλέον, η οικεία φωνή, τού κήρυκα τελάλη, να διαλαλεί επί ματαίω, τήν χαμένη εκείνη αθωότητα. Τήν εικόνα ζωντανεύει εδώ, σε πρώτο πλάνο, ο γηραιός θαλερός γέρων Αθ. Ευσ. Κατσούλας, κρατώντας τα δύο του εγγόνια, εν τη Αγορά, προστατευτικά εύχαρις, οδηγώντας τα, στο μέλλοντα χρόνο, αυτός ο πρεσβύτης, γεννημένος το 1875, εκ τής παλαιάς και πολύκλαδης οικογενείας, τού Δραχμανίου, ενώ ο άγνωστος και αόρατος σκηνογράφος, κινεί τα πρόσωπα, πού συμφύρονται σε στροβιλισμούς, σε διαστελλόμενες ή συστελλόμενες μάζες, με τα αυθεντικά ποιμενικά, αγροτικά μικροαστικά των ενδύματα, σε πραγματικό χρόνο και χώρο.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου