Μάχες στον Άγιο Γεώργιο Φθιώτιδας κατά την Επανάσταση του 1821

Μάχες που διεξήχθησαν μεταξύ  Ελλήνων  και  Τούρκων στην περιοχή του χωριού μας Αγίου Γεωργίου Φθιώτιδας κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821

[Του Τάκη Ευθυμίου]

Σκίτσο: Μπάμπης Τσέλος 

Τα  Διπόταμα Σπερχειού, ανέκαθεν, υπήρξαν σπουδαίος γεωγραφικός και στρατιωτικός κόμβος προς και από την Ευρυτανία. Για το λόγο αυτό κατά την εξέγερση του 1821 έλαβαν χώρα τρεις, τουλάχιστον, μάχες μεταξύ ατάκτων Ελλήνων και Τούρκων και μία ακόμα πλησίον του Νεοχωρακίου. Συγκεκριμένα:

1. Η πρώτη μάχη έγινε το Δεκέμβριο του 1821. Ο Τούρκος πασάς Δράμαλης, αφού διέλυσε τους επαναστάτες των Αγράφων και της Φθιώτιδας, έστειλε στρατό να υποτάξει την Ευρυτανία. Οι οπλαρχηγοί της Ευρυτανίας με τους Κοντογιανναίους της Υπάτης τους περίμεναν στα Διπόταμα Σπερχειού και επιχείρησαν να τους εμποδίσου

2. Η δεύτερη έγινε κατά τις αρχές Αυγούστου του 1823. Ο πασάς Μουσταής με 10.000 στρατιώτες πέρασε από τα Άγραφα και κατευθυνόταν για το Καρπενήσι. Ένα τμήμα της στρατιάς του κατέβηκε στα Διπόταμα για να πορευθεί από εκεί στην Ευρυτανία. Οι οπλαρχηγοί της Φθιώτιδας και της Ευρυτανίας προσπάθησαν να αντισταθούν, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Εκεί πολέμησε και ο γιος του Μήτσου Κοντογιάννη, ο Νίκος, ο οποίος ύστερα από λίγες μέρες ξαναβρέθηκε στο δρόμο των Τούρκων, στην Καλιακούδα Ευρυτανίας, όπου ύστερα από σφοδρή μάχη, φονεύτηκαν πολλοί Έλληνες μεταξύ των οποίων και ο ίδιος. Στα Διπόταμα πολέμησε, υπό τον Ν. Μ. Κοντογιάννη, ο αγωνιστής Αξιωματικός Θεοδωρόπουλος ή Κοτσώνης Κων/νος από τη γενέτειρα Ζιώψη (Το παλιό χωριό του Αγίου Γεωργίου). Ο ίδιος για τις εκδουλεύσεις του προς την πατρίδα έλαβε, μεταεπαναστατικά, Αργυρό Αριστείο (Φ. 287, Κ59.)

3. Η Τρίτη μάχη στα Διπόταμα έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου 1824. Την περίοδο αυτή ο οπλαρχηγός της Αγίας Τριάδας Ευρυτανίας Ιωάννης Φραγκίστας πολιορκώντας τους Τούρκου του Μαυρίλου τους έφερε σε δύσκολη θέση. Οι Τούρκοι της Υπάτης, για να τους ανακουφίσουν, τους έστειλαν στρατό, τρόφιμα και πολεμοφόδια με τους Ασλανάκη και Μαρτίνο. Οι οπλαρχηγοί της Ευρυτανίας Ζαχαράκης Γιολδάσης, Κωνσταντίνος Γαλής και ο Νικόλαος Κ. Κοντογιάννης της Υπάτης είχαν ειδοποιηθεί. Τους περίμεναν και όταν πλησίασαν στο ποτάμι, τους επιτέθηκαν και τους διέλυσαν. Φόνευσαν 23 άνδρες και τραυμάτισαν πολύ  περισσότερους. Ως λάφυρα πολέμου τους απέσπασαν 100 άλογα. 150 φορτώματα τρόφιμα, 6 φορτώματα πολεμοφόδια και 8.000 γρόσια σε ψιλά. Οι διασωθέντες Τούρκοι κατέφυγαν σε τουρκικό Πύργο στο Νεοχωράκι κι έτσι απέφυγαν την πανωλεθρία.

4. Η τέταρτη μάχη, που έγινε στο Νεοχωράκι, αναφέρεται στα πιστοποιητικά των αγωνιστών χωρίς όμως περισσότερα στοιχεία. Ίσως να έγινε το 1821 κατά  την πορεία των Τούρκων προς την Ευρυτανία με επικεφαλής το αξιωματικό του Δράμαλη Πράχο μΝεπρεβίτσα.  Στο σημείο της μάχης ακόμα και σήμερα υπάρχουν διάσπαρτες τεράστιες πέτρες (κοντά στο εικόνισμα της Αγίας Παρασκευής) τις οποίες, σύμφωνα με προφορική παράδοση, μετέφεραν εκεί και χρησιμοποίησαν οι Έλληνες αγωνιστές ως ταμπούρια για να αιφνιδιάσουν τους, από εκεί διαβαίνοντες, Τούρκους.

Από τα αναφερόμενα καταδεικνύεται ότι οι Τούρκοι και από τον γενέθλιο τόμο μας δεν διάβηκαν αβασάνιστα και ατουφέκιστα. Οι άξιοι αγωνιστές πρόγονοί μας πότισαν κι εδώ με το αίμα τους το δέντρο της Ελευθερίας…

Πηγές:

1. «Άγιος Γεώργιος Φθιώτιδας: Ιστορία-Λαογραφία»,  Ν. Αντωνόπουλος,    εκδ.  Γ. Γκελμπέσης, Αθήνα, 1988.

2. «Η Δυτική Φθιώτιδα στη φωτιά του ‘21», Νικ. Κ. Αντωνόπουλος, Αθήνα.

3.Εφημερίδα «Ελληνικά Χρονικά», Φ, 92, 12 Νοε 1824 («Φθιωτικά Χρονικά», τόμος και χρόνος 42^ος, άρθρο του Γιώργου Π. Σταυρόπουλου σελ. 156.)

4. «Η παλιά οριοθετική γραμμή Ελλάδας-Τουρκίας-Φθιωτικά Χρονικά», Μηνογιάννης Δημήτριος, Λαμία 1987.

5. «Η Ελληνική Επανάσταση στη Φθιώτιδα 1821-29», Νάτσιος Δημήτριος, «Φθιωτικά Χρονικά», τόμος και χρόνος 42^ος

^{Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου}