Ιδέ ο δάσκαλος

Ιδέ ο δάσκαλος

[Ο δάσκαλος είναι ο πυρφόρος της γνωστικής συνείδησης]

Απόσπασμα από το βιβλίο του Δ. Λιαντίνη «Τα ελληνικά»

Εν αρχή ην ο δάσκαλος. Μη ο δάσκαλος η φύση θα ήταν, δε θα ήταν όμως οι κοινωνίες, θα υπήρχε ο χρόνος, αλλά δε θα υπήρχε η ιστορία. Και στο βασίλειο των ζωντανών ήχων θα άκουγε κανείς την κραυγή, τα χουγιαχτό, τα συνθήματα. Δε θα άκουγε όμως ούτε θα ‘βλεπε τη φωνή, το γράμματα της γραφής, τις συμφωνίες και τους χορούς.

Γιατί; Απλά, γιατί ο δάσκαλος είναι που μετα­μορφώνει τον εγκέφαλο του ζώου σε νου του αν­θρώπου. Αυτός κατορθώνει ώστε η ματιά του καθένα μας να μη μένει βλέμμα βοδιού, αλλά να γί­νεται βιβλίο ανοιχτό να το διαβάζεις. Επεξεργάζεται το πετσί της κεφαλής μας και δημιουργεί πρόσωπο. Η δουλειά του δάσκαλου είναι ο αθέρας της βυρ­σοδεψίας. Και στο τέλος - τέλος, ο δάσκαλος θωπεύει και μαλάζει έτσι το σώμα και την ψυχή μας, ώστε από τη στέρηση μας αποστάζεται το κλάμα, και από την πλησμονή κορφολογιέται το γέλιο μας. Τα ζώο και τα φυτά δε γελούν ούτε δακρύζουν. Γιατί τους λείπει ο δάσκαλος. Έτσι δεν έμαθαν ποτές ότι στον ενόργανο κόσμο πέρα από τη σφαίρα του βιολογικού ανοίγεται ο φωτεινός ορί­ζοντας του πνεύματος. Ο θυμός, δηλαδή, οι επιθυ­μίες, τα πάθη, η φαντασία, ο λόγος. Ο δάσκαλος είναι ο φυτουργός και ο σπορέας του Λόγου. Εκείνου του Λόγου που το τέταρτο Ευαγγέλιο τον αναφέρει στο θεό.

Χωρίς το δάσκαλο ο Λόγος θα σάπιζε άχρηστος μέσα στο έλος του κρανίου μας. Όπως σαπίζει άχρηστο το τραίνο που ρεμίζαρε για πάντα στο σταθμό. Και το καράβι, αν δεν το ταξιδέψει ο καπετάνιος του. Και όπως σκεβρώνει άφτουρη η νύφη που έμεινε αγεώργητη οπό τον άντρα. Ο ιερός τρόμος της παρθε­νίας της σιγά-σιγά κακοβολεί, ωσότου στο τέλος γίνεται ένα τεφρό δίχτυ αράχνης.

Μ’ ένα Λόγο, ο δάσκαλος είναι ο ποιητής του ανθρώπου. Με την ίδια κυριότητα που ποιητής του κόσμου είναι ο θεός. Χωρίς το δάσκαλο το πνεύμα που πνέει θα παραπόμενε άψυχος άνεμος. Γαρμ­πής, δηλαδή, πουνέντες σοροκάδα και παγωμένος Σκίρωνας. Και θα φυσούσε μάταιο στις άκριες των βουνών, στις φυλλωσιές, στα συστήματα των υδά­των.

Αν έλειπαν οι δάσκαλοι, η γη μας θα ‘ταν τυφλή. Και το σύμπαν ανυπόστατο.

Μια θεωρία των κοσμολόγων, εντελώς σύγ­χρονη, μιλάει για την περίφημη ανθρωπινή αρχή. Ο μόνος σκοπός που δημι­ούργησε τον κόσμο, λέει, και το μόνο νόημα που έχουν οι άπειροι χώροι των άστρων, των γαλαξιών και των αντισυμπάντων είναι, με την εξέλιξη να οδηγηθούν τα όντα εκεί, ώστε από την ευγλήνη τα μαλάκια και τα χορδωτά να υψωθούν στον άν­θρωπο της Αλταμίρας. Και από τον πρωτόγονο των σπηλαίων στον αστροφυσικό και τον κοσμολόγο. Για να σπουδάσουν οι τελευταίοι το σύμπαν, να το φωτίσουν, και να το εξηγήσουν. Ωσότου μια μέρα να φτάσουμε στο σημείο να ειπούμε:

Αυτός είναι ο κόσμος. Και ο νους του ανθρώ­που έφτασε να τον κατανοήσει. Με την κατανόηση αυτή συντελέστηκε ταυτόχρονα του σύμπαντος ο  καταξιωμός και η δικαίωση.         

Και θυμηθείτε: ο Νεύτων, ο Χάμπλ, ο Αϊνστάιν και οι άλλοι που μίλησαν στο τηλέφωνο με το θεό ήσαν όλοι τους δάσκαλοι. Έτσι ορίζεται ο Λόγος και η τιμή του δάσκαλου. Το τιμολόγιο όμως με το οποίο κοστολογούν το  έργο του οι εξουσίες και οι αρχές πρώτα και ύστερατο άκριτο πλήθος είναι αλλιώτικο. Αλίμονο! Άχρη­στο για τις εφορείες.   

       Περιγράφω το σημείο που κράτησε η ακηδία, η  παραχάραξη, η στρέβλωση, η τυποποίηση, ο ευτελισμός. Και κάμανε το κακό.

      Έτσι, ενώ η δουλειά του δάσκαλου είναι να τεχνουργεί ανθρώπους, ενώ αναλώνεται τίμια να ετοιμάζει πλάσματα που θα ζήσουν όχι στη φύση αλλά στον πολιτισμό, όχι στη ζούγκλα αλλά στην πόλη, ενώ όλοι οι άνθρωποι που πλάθει ο δάσκα­λος κάνουν ο καθείς το δικό του επάγγελμα, και είναι ο καθείς μία ψηφίδα στο ενιαίο ψηφιδωτό της οικονομίας της αγοράς της πολιτείας, εμείς με τον καιρό εχάσαμε τον ιδρυτικό χαρακτήρα της λει­τουργίας του δάσκαλου. Και τη δουλειά του την επήραμε σα μία από τις πολλές δουλειές των αν­θρώπων. Ένα επάγγελμα ρουτίνας. Μια μονάδα ερ­γασίας όμοια με τις άλλες βλέπουμε και στο δάσκαλο.

Εξεχάσαμε, δηλαδή, ότι στο ψηφιδωτό των επαγγελμάτων ο δάσκαλος δεν είναι η μία ψηφίδα ανάμεσα στις άλλες. Αλλά είναι ο καλλιτέχνης νους ο κοσμητικός και ο επόπτης που φιλοτεχνεί ολό­κληρο το ψηφιδωτό.

Δημιουργεί, δηλαδή, ανθρώπους κατά την έν­νοια ότι τους αποσπά από τη δικαιοδοσία του φυτού και του ζώου. Και τους υψώνει στην οντο­λογική μοναδικότητα του νοήμονος πλάσματος.

Γιατί αυτή είναι η δουλειά του δάσκαλου. Να δουλεύει το μυαλό, όπως ο καλαντζής δουλεύει το καλάι. Και να παράγει ανθρώπους όπως ο χαλκιάς κατασκευάζει χαλκώματα. Ενώ όλοι οι άλλοι χρη­σιμοποιούν το μυαλό τους σαν όργανο και παρά­γουν προϊόντα. Όλα δευτερογενή, και για του βίου τη μηχανή. Βιομηχανία, πες.

Ετούτη η υποβάθμιση της φύσης και της δου­λειάς του δασκάλου, η πτώση του από τη θεία λει­τουργία της αρχικότητας στην ταπεινή χειρωναξία της επανάληψης, σημάδεψε το πρώτο μεγάλο λάθος στην παιδεία. Και μέσα στην ιστορία και τον πολιτισμό αντίστρεψε το νόημα των πραγμάτων.

Σήμερα φτάσαμε στην αμμοποίηση των βουνών. Δάσκαλος πια ημπορεί να γίνεται ο καθένας, όμοια όπως ο καθένας ημπορεί να γίνεται αρβυλοποιός, αιγογαλακτοπώλης, λεμβούχος χατζής με­λισσοκόμος, μαγειροϋπάλληλος, αεριτζής, εντεροπώλης, λουλουδάς ή πετροκόπος.

Ξεχάσαμε, δηλαδή, ότι ο δάσκαλος από την άποψη της σπουδαιότητας και της ευθύνης είναι ένας εργάτης στο επίπεδο του νομοθέτη, του φύ­λακα στρατηγού, του κυβερνήτη, του γιατρού σω­τήρα.

Ακριβέστερα είναι ένα σκαλί πάνω από όλους αυτούς. Γιατί ο δάσκαλος είναι ο πυρφόρος της γνωστικής συνείδησης. Η λειτουργία που τελεί είναι θεία. Η μόνη θεία λειτουργία σε γη και ου­ρανό.