Αγάπη & Βοτάνια

Αγάπη & Βοτάνια

(του Νίκου Σωτηρόπουλου)

«Άλλοι τα λένε βότανα κι άλλοι τα λένε μάγια

     για της αγάπης τον καημό πο ‘χει δυο μαύρα μάτια»

Παλιότερα οι γυναίκες δεν πήγαιναν στο σχολείο. Η ανέχεια και η φτώχεια σε συνδυασμό με την αμάθεια, τις οδηγούσαν στις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν να τις πλησιάζουν οι «επιτήδειοι» γυρολόγοι, ζητιάνοι και να εκμεταλλεύονται την αθωότητα και την ευπιστία τους με απατηλές υποσχέσεις.

Κοπέλες ολόδροσες σαν τα κρύα νερά, με αγγελόμορφα πρόσωπα, αλλά και έμπειρες ηλικιωμένες, αποτελούσαν τον περίγυρο του τσαρλατάνου καταφερτζή. Τον άκουγαν να διαλαλεί τα θαυματουργά βοτάνια για χαμένες αγάπες, κοκαλάκια νυχτερίδας, σερνικοβότανο, σκορπιδόχορτο, φιδόχορτο, αμίλητο νερό, Τίμιο Ξύλο, φυλαχτά απ’ τους Αγίους Τόπους και άλλα πολλά. Τα λογιών -λογιών σακουλάκια, απλωμένα προσεκτικά μπροστά του περιείχαν βότανα για θέρμες, για κρυολογήματα, για αβασκαμούς, για ανορεξίες, για καημούς και σεκλέτια...

Ο γυρολόγος, με μάτια απλανή και κινήσεις αμήχανες, ήταν συνήθως ιδιόρρυθμο άτομο: μορφή ασκητική, σαν υπερκόσμια Βυζαντινή αγιογραφία, νους πλανημένος, αφηρημένος και παμπόνηρος - μαλλιά μακριά και ρούχα ξεσκισμένα- οι κινήσεις των χεριών αργές, έχουν προφητικό μεγαλείο και προσθέτουν σαγήνη στα ακατανόητα, μυστηριώδη και γεμάτα δύναμη λόγια του.

Τελετουργικό το ψάξιμο και ανακάτωμα της πραμάτειας. Άργητα στο συγύρισμα, προσοχή στο άγγιγμα, να μην τα βαρέσει ο αγέρας, να μην τα δει ο ήλιος ή ανθρώπινο κακό μάτι.

Άριστος ψυχολόγος της γυναικείας περιέργειας και ευπιστίας, διαλέγει το θύμα του. Με τέχνη και δήθεν εμπιστευτικά του λέει:                                    

«Έλα καλή...μα άτυχη στην αγάπη...εγώ θα σού δώσω το μαγιοβότανο …που μάζεψα στο γέμισμα του φεγγαριού, σ’ απάτητο ξέφωτο. Κι έχει    τη  δύναμη να σού γιάνει τον καημό... Θα πετύχει αυτό που επιθυμείς...»

Κι ενώ της λέει κι άλλα πολλά, την κοιτάζει κατάματα με το διαπεραστικό του βλέμμα και  παρατηρεί τις αντιδράσεις της, που είναι: κόκκινα μάγουλα, μάτια ξαναμμένα και γέλιο ξεκαρδιστικό. Μπροστά σ’ αυτή  την κατάσταση, ο τετραπέρατος αγύρτης τρίβει τα χέρια του από ικανοποίηση. Τέτοια είναι η ικανότητα του, που πολλές γυναίκες λένε ότι τις «χαβώνει» και δεν μπορούν να αντιδράσουν.

Ο περίγυρος των γυναικών δείχνει ευχαριστημένος και τυχόν αντιδράσεις των συνετών πάνε περίπατο. Έτσι αρχίζει το παζάρι, με το συνθηματικό, πολλές φορές, διάλογο, για να μη μαθαίνονται τα ιδιαίτερα της κάθε μιας μυστικά:

«Δε μ’ λες μπάρμπα μήπως έχ’ς από κείνο το βουτάν’ που ούλα τα πιδιά σιρκά τα κάν’» (σερνικοβότανο)

Γεγονός πάντως είναι ότι σ’ αυτές τις συνάξεις της γειτονιάς με κεντρικό πρόσωπο το γυρολόγο πραματευτή, όλες τους άλλα έλεγαν κι άλλα εννοούσαν.

Δεν έλειπαν από τις πιο «προοδευμένες» και έμπειρες στα τερτίπια της αγάπης τα περιγελάσματα, τα υπονοούμενα, τα λοξοκοιτάσματα, τα στριφταχειλιάσματα και οι χειρονομίες με το δικό τους ιδιαίτερο νόημα, όπως:

«Μαρή τι τυχερή! …ακούς να πιάσει το βοτάνι της αγάπης …τι εύρημα …κουβέντιαζε με τη μοίρα της…»

Η φαρμακόγλωσση:

«Δε βαριέσαι, αυτή είχε το βοτάνι… κι η άλλη της πήρε τον αγαπητικό… φόρα πράματα…»

Και πειράγματα όπως:

«Δος μ’ Λενιώ μ’ το βότανο, δος μου και το χορτάρι,

για να μαγέψω, να χαρώ το νιο το παληκάρι»

«Μωρέ τι μας λες, δεν το δίνω κανενού» Και το ‘κρυβε με λαχτάρα στον παρθενικό της κόρφο… με την προσδοκία της καλύτερης τύχης.

  Ενέργειες και συμπεριφορές της μικρής και κλειστής κοινωνίας του χωριού, με το δικό της νόημα και χρώμα.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου