Ο Μεγιστίας ο Ακαρνάν

Ο ΜΕΓΙΣΤΙΑΣ Ο ΑΚΑΡΝΑΝ
Ένας λησμονημένος ήρωας

[Του Γεωργίου Τσούπα, εκπαιδευτικού]

Πόσοι Έλληνες γνωρίζουν για έναν άλλο μεγάλο Ήρωα των Θερμοπυλών, τον ΜΕΓΙΣΤΙΑ ΤΟΝ ΑΚΑΡΝΑΝΑ; Ίσως μόνον ελάχιστοι.

Ακολούθησε το εκστρατευτικό σώμα των Ελλήνων στις Θερμοπύλες οικιοθελώς, μαζί με τον μοναχογιό του, αφού στις Ελληνικές δυνάμεις, οι οποίες συγκεντρώθηκαν στην Τραχίνα, δεν αναφέρονται Ακαρνάνες, τους οποίους συναντούμε συμμετέχοντες στον κοινόν αγώνα κατά των Περσών με οργανωμένο σώμα, αργότερα στις Πλαταιές.

Ήταν μάντης και οιωνοσκόπος, καταγόμενος από το λαμπρό μαντικό γένος των Μελαμποδιδών, με γενάρχη τον Μελάμποδα και ένδοξους προγόνους τον Αντιφάτη, τον Οϊκλή, τον Αμφιάραο και τον Αμφίλοχο.

Δυστυχώς ο ιστορικός των Περσικών πολέμων Ηρόδοτος, ο οποίος αφιερώνει μεγάλο μέρος της αφήγησης του για τα γεγονότα των Θερμοπυλών στον ΜΕΓΙΣΤΙΑ, δεν μας αναφέρει ποια Ακαρνανική πόλη ήταν η γενέτειρά του, αλλά η αναφορά του γένους του, προκρίνει σαν πιθανότερη πόλη καταγωγής του το Αμφιλοχικόν Άργος, ή κάποια άλλη πολίχνη στην περιοχή της αρχαίας Αμφιλοχίας.

Ήταν αυτός που διείδε το ηρωϊκό τέλος των Θερμοπυλομάχων, πριν ακόμη γίνει γνωστή στους Έλληνες η προδοσία του Εφιάλτη.

Το γεγονός περιγράφεται χωρίς αμφισβήτηση από τον Ηρόδοτο:
«Τοίσι δε εν Θερμοπύλησι Ελλήνων πρώτον μεν ο μάντις Μεγιστίης εσιδών ες τα ιρά έφρασε τον μέλλοντα έσεσθαι άμα ηοί σφι θάνατον …;»
«Στους Έλληνες δε, οι οποίοι βρίσκονταν στις Θερμοπύλες, πρώτα – πρώτα ο μάντης Μεγιστίας, αφού εξέτασε τα σπλάχνα των σφαγίων, προείπε τον θάνατο, ο οποίος τους περίμενε την αυγή …;» Ηροδότου Ιστορία Ζ΄(Πολύμνια) 219

Όταν η πληροφορία της περικύκλωσης του Ελληνικού στρατεύματος επιβεβαιώθηκε από αυτόμολους από το περσικό στρατόπεδο Έλληνες και στο πολεμικό συμβούλιο, το οποίο συνεκάλεσε ο Λεωνίδας, πάρθηκε η απόφαση οι Έλληνες να υποχωρήσουν για να μην εξολοθρευθούν, ώστε να φανούν χρήσιμοι στην Πατρίδα σε επόμενο αγώνα, ο μόνος ο οποίος εζήτησε να παραμείνει και να θυσιασθεί πολεμώντας μαζί με τους Λακεδαιμονίους και τους Θεσπιείς, ήταν ο μάντης ΜΕΓΙΣΤΙΑΣ.

Η ηρωϊκή του ψυχή και η ιστορία του λαμπρού και δοξασμένου του γένους, του υπέδειξαν τον μοναδικό δρόμο της θυσίας, η οποία θα του εξασφάλιζε την αιώνια δόξα και θα λειτουργούσε σαν φωτεινό παράδειγμα στους μεταγενέστερους.

Ο ιερός αυτός άνδρας, ο εκτελών με περισσή ικανότητα τα καθήκοντα του μάντη και του οιωνοσκόπου, μέσα σε μία στιγμή μεταμορφώθηκε σε ατρόμητο πολεμιστή, καταθέτοντας την ίδια του την ζωή στο βωμό της Ελλάδος.

Ζήτησε μόνον από τον μονάκριβο γιο του να φύγει, για να μην πάψει να υφίσταται η γενιά του με το θάνατό του, γιατί δεν ήταν θεάρεστη πράξη στους Έλληνες η εξάλειψη των γενών.  Κι αυτός, παρά την προτροπή του Λεωνίδα να αποχωρήσει, έμεινε εκεί μαχόμενος τις ορδές του Ξέρξη και καλωσορίζοντας τον θάνατο από τα βέλη και τα δόρατα των εχθρών «ανήρ γενόμενος άριστος».

Ο πατέρας της ιστορίας Ηρόδοτος με θαυμασμό αναφέρει: «Μαρτύριον δε μοι και τόδε ουκ ελάχιστον τούτου πέρι γέγονε, ότι και τον μάντιν ος είπετο τη στρατιή ταύτη, Μεγιστίην τον Ακαρνήνα, λεγόμενον είναι τα ανέκαθεν από Μελάμποδος, τούτον είπαντα εκ των ιρών τα μέλλοντά σφι εκβαίνειν, φανερός εστι Λεωνίδης αποπέμπων, ίνα μη συναπόληταί σφι. Ο δε αποπεμπόμενος αυτός μεν ουκ απέλιπε, τον δε παίδα συστρατευόμενον, εόντα οι μουνογενέα, απέπεμψε.»

«Ακλόνητη απόδειξη γι’ αυτό που λέω είναι και το εξής, ότι όχι μόνο τους άλλους, αλλά και τον μάντη που ακολουθούσε το στρατό, τον Ακαρνάνα Μεγιστία, που έλεγαν πως καταγόταν από τον Μελάμποδα, αυτόν που εξετάζοντας τα σφάγια είχε προφητεύσει εκείνα που έμελλαν να συμβούν, είναι γνωστό ότι ο Λεωνίδας κι αυτόν τον έδιωξε, για να μην απολεσθεί μαζί τους.  Ο Μεγιστίας όμως, μολονότι τον έδιωχναν, δεν θέλησε να αναχωρήσει και έδιωξε μόνο τον μονάκριβο γιό του, που εξεστράτευσε μαζί τους.» Ηροδότου Ιστορία Ζ΄(Πολύμνια) 221

Έμεινε λοιπόν ο ΜΕΓΙΣΤΙΑΣ στο πλευρό των χιλίων ηρώων και βρήκε τιμημένο θάνατο στις Θερμοπύλες την τρίτη και τελευταία ημέρα της μάχης. Το πλάτωμα μεταξύ των δύο στενών, όπου το πρωινό εκείνης της ημέρας έπεσε ηρωικά ο Λεωνίδας, ή ο λόφος του Κολωνού, όπου αργότερα συμπτύχθηκαν μαχόμενοι οι λιγοστοί Έλληνες, βαλλόμενοι πανταχόθεν και πολεμώντας προς όλες τις κατευθύνσεις με ανυπέρβλητο θάρρος και αυταπάρνηση, δέχθηκε το καταματωμένο από τις πληγές σώμα του και η ιερή Ελληνική γη ποτίστηκε από το τιμημένο αίμα του και από το τιμημένο αίμα των συμπολεμιστών του, για να αναζωογονηθεί το δένδρο της ελευθερίας, το οποίο κινδύνευε να μαραθεί κάτω από την επέλαση των βαρβάρων ορδών του Ξέρξη.

Οι Έλληνες της εποχής του, αφού έδιωξαν από την χώρα τους Πέρσες, τίμησαν τους νεκρούς ήρωες Θερμοπυλομάχους με μνημεία, επιγράμματα και επιτύμβιες στήλες. Στον μάντη Μεγιστία, ο Σιμωνίδης του Λεωπρέπη έγραψε και αφιέρωσε ιδιαίτερο επίγραμμα στο μνήμα του, σε ένδειξη τιμής και φιλίας προς εκείνον, επίγραμμα το οποίο διασώζει στην ιστορία του ο Ηρόδοτος μαζί με τα επιγράμματα των Σπαρτιατών και των Πελοποννησίων ως εξής: «Μνήμα τόδε κλεινοίο Μεγιστία, όν ποτε Μήδοι Σπερχειόν ποταμόν κτείναν αμειψάμενοι, μάντιος, ός τότε κήρας επερχομένας σάφα ειδώς ούκ έτλη Σπάρτης ηγεμόνα προλιπείν.» «Αυτό είναι το μνήμα του δοξασμένου Μεγιστία, που οι Μήδοι τον σκότωσαν, όταν πέρασαν τον Σπερχειό ποταμό, του μάντη που αν και εγνώριζε καλά τον θάνατο που ερχόταν, δεν θέλησε να εγκαταλείψει τον αρχηγό της Σπάρτης.» Ηροδότου Ιστορία Ζ΄(Πολύμνια) 228

Αυτόν λοιπόν τον άνδρα οι Νεοέλληνες τον λησμόνησαν.  Σε κανένα σημερινό ιστορικό δοκίμιο δεν αναφέρεται το όνομά του.  Η περιοχή η οποία τον γέννησε, η Ακαρνανία, έχει πλήρη άγνοια της ύπαρξής του. Κανένα μνημείο του δεν στήθηκε στον τόπο του, ούτε μία οδός ή κάποιος δημοτικός χώρος δεν φέρει το δοξασμένο όνομά του.  Η λήθη βασιλεύει εκεί όπου κάποτε η τιμή προς τους ήρωες ήταν πρώτιστο καθήκον. Μόνο το λιτό χάραγμα του ονόματός του στην βάση του ανδριάντα του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, μαρτυρεί στους περαστικούς, την ύπαρξή του…

Επιλογή-Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου