Έγκλημα στο Λάπατο

Αποτρόπαιο έγκλημα στο Λάπατο Δικάστρου

από τους λήσταρχους Αρβανιτάκηδες (1868)
[πηγή: Νέα του Πύργου Υπάτης]

Σπάνια φωτογραφία με τους λήσταρχους Αρβανιτάκηδες του 1870

Κατά το 1868 συνέβη το τρομερό γεγονός της απαγωγής, αιχμαλωσίας και του φόνου των μαθητών του αλληλοδιδακτικού Δημοτικού σχολείου του Γαρδικίου Ομιλαίων από τη ληστοσυμμορία των αδελφών ληστάρχων Τάκου και Χρίστου Αρβανιτάκη.
Οι ληστές στις 9 το πρωί μπήκαν μες στην αίθουσα του σχολείου κατά την ώρα της προσευχής και διέταξαν το δάσκαλο να πάρει το Μαθητολόγιο και να βγάλει έξω τα παιδιά. Τα παιδιά με το δάσκαλό τους, με 10 ληστές μπροστά και 10 από πίσω οδηγούνται στο λόφο «Άγιοι Θεόδωροι» του Γαρδικίου. Οι γονείς των μαθητών απασχολημένοι με τις αγροτικές τους εργασίες δεν πήραν είδηση και μόνο ένας συγχωριανός τους που διατηρούσε μαγαζί και χασάπικο στο χωριό αντιλήφθηκε το τρομερό γεγονός και έτρεξε και χτύπησε την καμπάνα του Αγίου Αθανασίου του χωριού, για να ειδοποιήσει τους χωριανούς του. Τη στιγμή όμως εκείνη γυρίζει πίσω ένας ληστής και τον πυροβόλησε και τον τραυμάτισε στο πόδι και από τότε ο Παντελής Αλεξόπουλος – έτσι ονομαζόταν – έμεινε σακάτης για όλη του τη ζωή.

Στο μεταξύ οι λήσταρχοι αδελφοί Αρβανιτάκηδες συνέχισαν την μαρτυρική πορεία των μαθητών και έφτασαν στο λόφο του «Αγίου Αθανασίου». Εκεί ο δάσκαλος διαβάζει το Μαθητολόγιο και μαζί με ένα ληστοφυγόδικο Γαρδικιώτη – Μερστιάνο ονομαζόμενο – έδιναν πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση του κάθε μαθητή. Κατόπιν απελευθέρωσαν το δάσκαλο και τους μαθητές, εκτός από 14 μαθητές που τους κατακράτησαν και ζητούσαν λύτρα – τα λύτρα ανέρχονταν από 500 έως 2000 δραχμές ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του κάθε μαθητή – εγχειρίζοντας στο δάσκαλο την παρακάτω επιστολή:

«Γαρδικιώτες τα παιδιά σας τάχουμε στα χέρια μας. Όσα γράφουμε στον κατάλογο στον καθένα για την εξαγορά, θα τα φέρητε σωστά και σε χρυσό, χωρίς να πάρη κανένας χαμπάρι. Προσέξτε άμα αυτά που σας λέμε, μέσα σε 48 ώρες, προθεσμία που σας δίνουμε, θα σας στείλουμε τα κεφάλια των παιδιών σας, να τα κάμητε πατσιά».

Οι ταλαίπωροι γονείς έτρεξαν δεξιά και αριστερά να εξοικονομήσουν τα χρήματα και έφτασαν ως τη Σπερχειάδα και τη Λαμία.

Ο Δημήτριος Γαρδίκης μας αναφέρει ότι από κάποιο παιδί έλειπαν 100 δραχμές και οι ληστές του έκοψαν σύρριζα το αυτί! Το παιδί αυτό ονομαζόταν Μπακογιώργος και όταν μεγάλωσε έγινε αξιωματικός των μεταβατικών αποσπασμάτων και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ληστών, γνωστός με το παρατσούκλι Κουτσαύτης. Φαίνεται όμως ότι κάποιου άλλου μαθητή οι γονείς δεν μπόρεσαν να εξοικονομήσουν όλα τα χρήματα, γιατί δεν μπορεί να εξηγηθεί η αναφορά του βουλευτή Ι. Τσιριμώκου ότι «απεκόπη η ρις του ετέρου».

Οι ληστές αφού πήραν τα ζητούμενα λύτρα απελευθέρωσαν τα υπόλοιπα παιδιά εκτός από 2 από την οικογένεια Γαρδίκη, επειδή οι γονείς τους συνεργάζονταν με τα καταδιωκτικά αποσπάσματα ως οδηγοί και εφοδηγοί. Έτσι έληξε η ομηρία των μαθητών του Δημοτικού σχολείου του Γαρδικίου και γράφτηκε η λύση του δράματος με τη σφαγή των δύο παιδιών!

Τα δυο παιδιά τα πήραν μαζί τους οι ληστές και κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα στη θέση «Λάπατο», εκεί που ενώνεται ο Τυμφρηστός με την Όθρυ, τα σκότωσαν με βάρβαρο τρόπο, για να εκδικηθούν τους Γαρδικαίους.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου