Η Επανάσταση του '21 στη Λοκρίδα

Η ΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΤΗ ΛΟΚΡΙΔΑ ΤΟ 1821

Γράφει ο Παναγιώτης Δημάκης,

υπεύθυνος ιστορικού αρχείου Αμφικλείας-Ελατείας 

 

Την Επανάσταση στην Λοκρίδα, κήρυξε κατ’ εντολήν του Διάκου, (έγγραφον 8763 στην Εθν. Βιβλ. τμ. Χειρογ.), ο υπαρχηγός και εξάδελφος του Διάκου, Αντώνης Κοντοσόπουλος - Αθανασίου ή Γεραντώνος, την 31η Μαρτίου 1821 στο Ταλάντι, οπλαρχηγός Αταλάντης. Ο ίδιος σε επιστολή του που απευθύνεται προς την επιτροπήν των αγωνιστών, με τα εύλογα παράπονα του, μας προσφέρει λιγοστά στοιχεία, περί τα δράσεως του αυτή την εποχή στην Αταλάντη, πρωτεύουσα της Λοκρίδας, αυτά είναι και τα λιγοστά τεκμήρια που σχηματοποιούν την προσωπικότητα του, επί του παρόντος.

Αντώνης Κοντοσόπουλος-Αθανασίου

Ο Αντώνης Κοντοσόπουλος δηλώνει είχε κατηχηθεί και ειδοποιηθεί εγγράφως από τον εξάδελφό του Διάκου, αρματωλό της Λεβαδίας, περί του Επαναστατικού κινήματός την 20η Μαρτίου, με συνθηματικά λόγια «σήμερον εμβαίνομεν εις το θέρος…» και αύριον αφού συνάξεις αμέσως όλα τα όπλα της επαρχίας τούτης αμέσως να πολιορκήσετε τους Τούρκους, …εγώ δε αυθημερόν… με χίλιους περίπου οπλοφόρους πολιορκήσαμεν τους εκείθε Οθωμανούς εντοπίους και Αρβανίτες και τους καταστρέψαμεν καθ’ ολοκληρίαν φέρων αποτελεσμα… Μάλιστα οι πολιορκητές προχωρώντας περισσότερο, εθανάτωσαν και την οικογένεια του γιατρού Κούρταλη, που θα συναντήσουμε αργότερα, να συντάσσεται με τους επαναστάτες Έλληνες, στον Αγώνα, παρ’ ότι ουδέποτε, ελησμόνησε την ενέργεια αυτή, των συμπατριωτών μας, μη δεχόμενος από τότε να τους γιατρέψει.

* Προς την Σεβαστήν εξεταστικήν επιτροπήν των αγωνιστών Δυνάμει προκηρύξεων σας παρουσιάζομαι δια της παρούσης μου κι εγώ ατυχέστατος πάντων των άλλων αρχαίων οπλαρχηγών ίνα εκθέσω υμίν τα παράπονα μου εν συντόμω και τας οποίας θυσίας προσέφερον εις τον ιερόν αγώνα και την Πατρίδα, αφ' ετέρου δε εις την οποίαν δυστυχίαν ευρίσκομαι μετά της ατυχούς οικογενείας μου.
Σεβαστή επιτροπή, εγώ προ του ιερού αγώνος επί τουρκοκρατίας εχρημάτισα οπλαρχηγός εις την επαρχίαν Αταλάντης περιοδεύων και άμα ήχησεν η σάλπιγξ της ελευθερίας, τουτέστιν η ημέρα εκείνη κατά την οποίαν εσηκώσαμεν τα όπλα κατά των Οθωμανών (καθότι ήμην κι’ εγώ κατηχημένος κατά την 29 Μαρτίου του 1821) και ειδοποιήθην εγγράφως παρά του εξαδέλφου μου Διάκου από την Λεβαδίαν λέγοντας μοι ότι δήθεν σήμερον εμβαίνομεν εις το θέρος και αύριον αφού συνάξης αμέσως όλα τα όπλα της επαρχίας ταύτης αμέσως να πολιορκήσετε του Τούρκους’ εγώ δε αυθημερόν χωρίς να διστάσω, κατέβαλον μυρίας προσπαθείας, τρόπους, κόπους και κινδύνους εσύναξα όλα τα όπλα της επαρχίας Αταλάντης εκουσίως και ακουσίως εν διαστήματι λέγω μιας νυκτός και παρευρέθην εις την πρωτεύουσαν με χιλίους περίπου οπλοφόρους και επολιορκήσαμεν τους εκείσε Οθωμανούς εντοπίους και Αρβανίτας ξένους και κατά συνέπειαν τους καταστρέψαμεν καθ’ ολοκληρίαν φέρων αποτέλεσμα. Καθώς δε έκαμεν ο Διάκος εις Λεβαδίαν, ο Πανουργιάς εις Άμφισσαν, ο Καλτσοδήμος εις Λιδωρίκιον, ο Γεροδυοβουνιώτης εις την Μποδονίτσαν και ο Μήτρος Κοντογιάννης, ο Γιολτάσης εις το Καλλίδρομον καθώς και εις την Δυτικήν Ελλάδα Μακρής, Ράγκος και λοιποί οπλαρχηγοί, ούτω κι ’ εγώ εις την Αταλάντην. Εν Αμφίσση την 2 Μαίου 1865 Α. Κοντοσόπουλος
25η Μαρτίου 1821.

Ετιμήθη με το αξίωμα του πεντακοσιάρχου στις 21 Φεβρουαρίου 1822, από τον Άρειο Πάγο και της αντιστρατηγίας, από το 1822, από την προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος. Αντισυνταγματάρχης της Φάλαγγας, (ΦΕΚ 14/1845 29η Μαΐου), με το ΦΕΚ 43/1858 έλαβε τον χρυσό σταυρό Τάγματος του Σωτήρος.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου