Αινιάνες

ΟΙ ΑΙΝΙΑΝΕΣ

του Νικολάου Κ. Αντωνόπουλου από το βιβλίο του:

«Η Δυτική Φθιώτιδα στη φωτιά του ‘21»

Ο Γεώργιος Αινιάν

Μεγάλη συνεισφορά στον κοινό αγώνα για την ανεξαρτησία της Ελλάδας παρου­σίασε και η οικογένεια των Αινιάνων. Για τούτο, παράλειψη ιδιαίτερης αναφοράς σ' αυτή θα ισοδυναμούσε με μεγάλη αδικία και αγνωμοσύνη.

Αρχηγός της ήταν ο παπα Ζαχαρίας - Οικονόμος, από το Μαυρίλο, ο οποίος πήρε τα μαθήματα του στο Καρπενήσι από έναν μαθητή του Γόρδιου, του μεγάλου δα­σκάλου της Ευρυτανίας κατά τον 18ο αιώνα. Μετά το 1800, σε μια περίοδο που δεν μπορούσε να υπομένει τις ταπεινώσεις των Τούρκων, μετοίκησε στην Κωνσταντι­νούπολη, για να βρει την ησυχία του και να επεκτείνει τη μόρφωση του.

Εκεί, παράλληλα με τα καθήκοντα του ιερέα, ασκούσε και το έργο του οικοδιδασκάλου. Μάλιστα είχε διδάξει και παιδιά επιφανών ελληνικών οικογενειών. Φρόντιζε πάντοτε να διδάσκει στους μαθητές του το μεγαλείο τη αρχαίας Ελλάδας και της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και να τους εμπνέει την αγάπη προς την πατρίδα μέχρι την αυτοθυσία. Τότε έβαλε και το επώνυμο Αινιάν, από την αρχαία φυλή των Αινιάνων, που κατοικούσαν στη Δυτική Φθιώτιδα, για να αποφεύγει κάποιες υπο­ψίες των Τούρκων. Αργότερα εργάστηκε ως δάσκαλος σχολείου κι έγινε διευθυ­ντής της σχολής που υπήρχε στα Θεραπεία, ένα προάστιο της Κωνσταντινου­πόλεως. Εκεί είχε μεταφέρει και την κατοικία του.

Πριν από την Επανάσταση, στα Θεραπεία είχε πάει και ο Παπαφλέσσας, για να σπουδάσει. Ο παπα  Ζαχαρίας τον δέχτηκε στη σχολή και του παραχώρησε δωρεάν δωμάτιο, για να μείνει μέσα σ' αυτή. Αλλά την εποχή εκείνη στην Κωνσταντινού­πολη ο Πολυχρονιάδης, ένα δραστήριο μέλος της Φιλικής Εταιρείας, κατήχησε στην Εταιρεία τον Ζαχαρία, τον γιο του Γεώργιο και τον Παπαφλέσσα. Από τότε το σπίτι του παπα Ζαχαρία έγινε εντευκτήριο των Φιλικών.

Μια φορά, τουλάχιστο, την εβδομάδα οι Φιλικοί της Πόλης συγκεντρώνονταν εκεί δήθεν για να διασκεδάζουν, στην ουσία όμως για να συσκέπτονται. Η δραστη­ριότητα του αυτή του προκάλεσε πολλές στενοχώριες και τον εξέθεσε στον κίνδυνο να συλληφθεί από τους Τούρκους και να αντιμετωπίσει οικτρόν θάνατο. Ο Ζαχαρίας Αινιάν είχε τρία παιδιά, όλα αγόρια^- τον Γεώργιο, τον Χριστόδουλο και τον Δημήτριο.

Ο Γεώργιος Αινιάν

Ο Γεώργιος Αινιάν γεννήθηκε το 1788 στο Μαυρίλο. Τα πρώτα μαθήματα τα πήρε από τον πατέρα του και από τον ίδιο κληρονόμησε τα αισθήματα του για την πατρίδα και τη θρησκεία. Μετά φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, στο Κουρού Τσεσμέ της Κωνσταντινουπόλεως, και διορίστηκε δάσκαλος στην Προύσα. Αλλά το ανήσυχο πνεύμα του δεν του επέτρεψε να περιοριστεί στα στενά όρια του επαγ­γέλματος αυτού και ξαναγύρισε στην Κωνσταντινούπολη.

Από κει τα κατάφερε να εκλεγεί προεστός στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την επαρχία Πατρατζικιού, με σκοπό, ως μέλος της Φιλικής Εταιρείας, να προπαρα­σκευάσει του συμπατριώτες του για την Επανάσταση κι εγκαταστάθηκε στην Υπάτη. Εκεί ο ρόλος του προδόθηκε στους κατακτητές και σώθηκε μόνο με τη δραπέτευση του. Όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση, πήγε στην Άμφισσα και συνερ­γάστηκε με τον Θ. Νέγρη για την ίδρυση της προσωρινής διοικητικής επιτροπής της Ανατολικής Στερεάς, τον   Άρειο Πάγο, του οποίου υπήρξε και μέλος.

Έλαβε μέρος στην εθνοσυνέλευση του Άστρους ως πληρεξούσιος και μάλιστα πρότεινε ως πολίτευμα της Ελλάδας τη βασιλεία. Μετά τις εργασίες της διορίστηκε υπουργός της Αστυνομίας. Αργότερα όμως, μαζί με τον Περραιβό, παραιτήθηκαν από υπουργοί κι ανέβηκαν στη Στερεά, για να ενισχύσουν τον αγώνα και να την προστατέψουν από την πλημμύρα των στρατευμάτων του Μουσταή πασά.

Στις 17 Αυγούστου διορίστηκε γενικός έφορος των στρατοπέδων Ανατολικής και Δυτικής Ελλάδας. Έλαβε μέρος σε διάφορες επιτροπές και συμβούλια. Ο Καποδίστριας τον διόρισε γερουσιαστή. Κατά την αντιβασιλεία του Όθωνα διορί­στηκε προσωρινός διοικητής της Αρκαδίας. Μετά διορίστηκε νομάρχης Ευβοίας. Τέλος, στις 21 Οκτωβρίου 1835 διορίστηκε σύμβουλος της επικρατείας. Μετά τη μεταπολίτευση του 1843, πρώτα εκλέχτηκε πληρεξούσιος και μετά γερουσιαστής.

Είχε το τάλαντο να ομιλεί και να γράφει ωραία. Δεν κολάκευε την Κυβέρνηση και δεν ήταν σκληρός στην αντιπολίτευση. Ήταν άσπονδος εχθρός της αδικίας και απεχθανόταν τις μικροπρέπειες. Επίσης ήταν ειλικρινής μέχρι τον βαθμό να μισηθεί από τον βασιλιά και να διωχθεί^- και το χειρότερο, η εκδίκηση συνεχίστηκε και μετά τον θάνατο του εναντίον της οικογένειας του, η οποία δεν έλαβε συνδρομή και περίθαλψη, όπως δικαιούταν. Και μετά την έξωση του Όθωνα καμιά κυβέρνηση δεν ενδιαφέρθηκε για τα ορφανά παιδιά του.

Μεγάλο συγγραφικό έργο δεν παρουσίασε, γιατί ήταν σχεδόν πάντοτε πολύ απασχολημένος με τα δημόσια πράγματα Όταν ήταν στην Κωνσταντινούπολη, έγραψε γραμματική, την οποία ονόμασε «Νέα Αριάδνη». Συνεργάστηκε με το Σπ. Βαλέτα για τη μετάφραση του συγγράμματος του Πλουτάρχου «Παράλληλοι Βίοι». Ο μεγαλύτερος πόθος του ήταν η ελευθέρωση της Ελλάδας και η ευημερία του λαού της.

Πέθανε το 1847 στην Αθήνα φτωχός και αβοήθητος. Για την πληρωμή των χρεών του, πούλησε όλα τα βιβλία και τα έπιπλα του σπιτιού του.

Ο Χριστόδουλος Αινιάν

Γεννήθηκε το 1794 στο Μαυρίλο και πέθανε στη Λαμία το 1852. 'Οταν κηρύχτη­κε η Επανάσταση, οι Τούρκοι αναζήτησαν όλους τους Αινιάνες στο σπίτι τους στα Θεραπεία. Αλλά βρήκαν τον παπα Ζαχαρία και τον Χριστόδουλο, τους οποίους συνέλαβαν, έριξαν στη φυλακή και σκόπευαν να τους εκτελέσουν. Σώθηκαν όμως με τη δωροδοκία κι έλαβαν άδεια κι εγκαταστάθηκαν στην Κίο της Βιθυνίας, όπου έμεναν κρυφά απ' τον πολύ κόσμο.

    Το 1827 επέστρεψαν στην Ελλάδα. Ο Καποδίστριας διόρισε τον Χριστόδουλο μέλος του Πανελληνίου, ενός συμβουλευτικού σώματος που αντιστοιχούσε κάπως με τη Βουλή. Κατά την αντιβασιλεία του  Όθωνα έγινε δικαστής αλλά έπαθε βαρη­κοΐα και παραιτήθηκε από τη θέση του, για να ασχοληθεί με ιδιωτικές εργασίες. Πέθανε το 1852 σε ηλικία 58 ετών.

Ο Δημήτριος Αινιάν

Γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1800 στο Μαυρίλο. Όταν μεγάλωσε εκδήλωσε τη χαρά και την υπερηφάνεια του, που γεννήθηκε στο χωριό αυτό. Όταν οι Τούρκοι συνέλαβαν τον πατέρα του και τον Χριστόδουλο, συνέλαβαν και κάποιον άλλον άνδρα, που ήταν μαζί τους, περνώντας τον γι' αυτόν, χωρίς να ερευνήσουν.' Όταν διαπίστωσαν το σφάλμα τους, ο Δημήτριος κατόρθωσε με μεγάλες προφυλάξεις και κρύφτηκε σ' ένα δάσος, ώσπου δραπέτευσε στην Οδησσό και από κει, μέσα από την Αυστρία και την Ιταλία, κατέβηκε στην Ελλάδα και κατατάχτηκε ως απλός στρατιώτης. Αργότερα διορίστηκε γραμματέας της επιτροπής της Εθνοσυνελεύ­σεως.

Το 1821, όταν ο Καραϊσκάκης αποφάσισε να κάμει εκστρατεία στη Στερεά Ελλά­δα, για να ενθαρρύνει τον λαό, να σπάσει τις ιδιαίτερες συμφωνίες των τοπικών οπλαρχηγών (καπάκια) με τους Τούρκους και να φέρει τον Κιουταχή σε δύσκολη θέση ενώ πολιορκούσε τους ' Έλληνες της Ακροπόλεως της Αθήνας, ο Δημήτριος τον ακολούθησε ως εθελοντής και παραβρέθηκε σε όλες τις μάχες που έκαμε μέχρι τον θάνατο του. Κοντά στον αρχιστράτηγο της Ρούμελης, είχε την ευκαιρία να γνωρίσει καλά τον χαρακτήρα του.

Μετά την εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας και τη σύσταση της αντικυβερνητικής επιτροπής, διορίστηκε γραμματέας του έκτακτου επιτρόπου Αχαΐας και ως αντι­πρόσωπος του παραβρέθηκε στην παράδοση της Πάτρας από τους Τούρκους στους Έλληνες κι εγκατέστησε τις Ελληνικές αρχές. Διορίστηκε και δικαστικός και υπηρέτησε στα νησιά του Αιγαίου και τη Λαμία. Από την τελευταία θέση μετατέθηκε στην Αθήνα αλλά προτίμησε να παραιτηθεί, γιατί η μετάθεση του έγινε για εξυπη­ρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων και χωρίς τη συγκατάθεση του.

Στη Λαμία, όπου εγκαταστάθηκε, έγινε άμισθος συνήγορος των αδικούμενων. Απέκτησε πολιτικές σχέσεις με ομοϊδεάτες του και έγινε πολύ λαοφιλής. Έτσι κατόρθωσε να εκλεγεί βουλευτής. Η Κυβέρνηση όμως ήταν του αντίπαλου κόμ­ματος και προσπάθησε να τον πάρει με το μέρος της. Όταν δεν το πέτυχε, χρησι­μοποίησε όλα τα αθέμιτα μέσα και τον απέκλεισε από τη Βουλή. Το 1848 έγινε ανταρσία στην οποία δεν υπήρξε αμέτοχος. Η πράξη του εκείνη προκάλεσε τον κατατρεγμό και την οικονομική καταστροφή του.

Το 1854 επιβλήθηκε η παράταξη του Μαυροκορδάτου, που την ευνοούσε, και αρχικά διορίστηκε μέλος του ελεγκτικού συνεδρίου μετά διορίστηκε τμηματάρχης του υπουργείου εσωτερικών. Όταν εκθρονίστηκε ο Όθωνας εκλέχτηκε πληρε­ξούσιος της εθνοσυνελεύσεως και για μια ψήφο έχασε θέση υπουργού. Μετά το τέλος των εργασιών της εθνοσυνελεύσεως, αποσύρθηκε στο σπίτι του κι επιδόθη­κε στη γεωργία. Με όλα αυτά ζούσε πολύ φτωχικά.

Ο Δημήτριος Αινιάν πίστευε ότι η βελτίωση της κοινωνίας πρέπει να προέλθει από τη διαπαιδαγώγηση του λαού. Για τον φωτισμό του εργάστηκε με εφημερίδες και αρκετά συγγράμματα. Μετέφρασε αξιόλογα ξένα έργα και εξέδωκε τα περιο­δικά συγγράμματα «Βιβλιοθήκη του λαού» και «Εφημερίδα της Γεωργίας». Επίσης εξέδωκε «Ευαγγελική Ηθική», γραμματική της καθομιλούμενης γλώσσας, βιογρα­φία του Παλαιών Πατρών Γερμανού, μεταφράσεις εκλογών από τα απομνημονεύ­ματα του Ξενοφώντα, τους βίους των δύο Αντωνίνων και άλλα έργα. Συνέταξε και λεξικό της καθομιλούμενης γλώσσας, το οποίο ο Αν. Γούδας χαρακτήρισε «πλούτον ανεκτίμητον».

Ο διορισμός του Γ. Αινιάνος ως συμβούλου της επικρατείας