Το κτήμα "Κεραμίδι"

ΤΟ ΚΤΗΜΑ «ΚΕΡΑΜΙΔΙ» ΣΠΕΡΧΕΙΟΥ

του Νικολάου Κ. Αντωνόπουλου από το βιβλίο του:

"ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ & ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ"

Το κτήμα "Κεραμίδι" πλάι στο Σπερχειό

Μερικοί κάτοικοι του Αγίου Γεωργίου, μαζί με κατοίκους των κοινοτήτων Λευκά­δας και Γαρδικιού, αγόρασαν το 1920 μια μεγάλη δασική έκταση, που βρίσκεται στη νοτιά πλευρά του Σπερχειού, απέναντι από το νότιο μέρος του Νεοχωρακιού και υπά­γεται στην περιφέρεια της κοινότητας Λευκάδας. Ονομάσθηκε "Κεραμίδι" από το πλήθος των κεραμιδιών που βρήκαν οι ιδιοκτήτες κατά την εκχέρσωση του δάσους.

Το 1920, το "Κεραμίδι" αποτελούσε το 1/10 του δασοκτήματος "Μουτζουράκι" και έπεσε στην κυριότητα της Ευφροσύνης, χήρας του Νικολάου Μηνογιάννη, και του γαμβρού της Κωνσταντίνου Ιγγλέση, οι οποίοι το πούλησαν με το συμβόλαιο με αριθμό 71/20-6-1920 του συμβολαιογράφου Αθηνών Δημητρίου Ευαγγέλου Δημολούλια.

Τα όρια του κτήματος αυτού είναι:

Βόρεια. Ο Σπερχειός ποταμός και αρδευτικό αυλάκι από Σπερχειό για Λευκάδα.

Νότια. Ιδιωτικό δάσος Ίντριζι.

Ανατολικά. Ιδιωτικό δάσος Μηνογιάννη και κοινοτική περιφέρεια Λευκάδας.

Δυτικά. Ρέμα Κεφαλά και Δάσος Τσιριγγούλη.

 

Το δασόκτημα τούτο αναγνωρίσθηκε ως συνδιακατεχόμενο με τη διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών με αριθμό 82718/1904, μαζί με τα γειτονικά δάση, που απο­τελούσαν το δάσος Μουτζουράκι.

Από τα ευρήματα των συγχωριανών μας προκύπτει, ότι στο χώρο αυτό ήταν κτισμένη μια μικρή πόλη ή ένα σχετικά μεγάλο χωριό. Βρέθηκαν πολλά θεμέλια σπιτιών. Στο ανα­τολικό μέρος, κοντά στο ποτάμι και πλάι στο ρέμα της Αγίας Τριάδας, όπως μας πληρο­φόρησε ο Αναστάσιος Τόλιας, είχε αποκαλυφθεί το δάπεδο ιερού ναού με ψηφιδωτά.

Τα κεραμίδια των σπιτιών είχαν πάχος τριών εκατοστών, περίπου. Υπήρχαν και τρία πηγάδια. Βρέθηκαν και τάφοι με πήλινα θυμιατήρια και άλλα πήλινα κτερίσματα, που έμοιαζαν με φλυτζάνια, τσιμπούκια κτλ.

Το αποτύπωμα του πιθαριού

Η κοίτη του Σπερχειού, όταν κατοικούταν το Κεραμίδι, ήταν πολύ στενότερη. Αυτό το συμπεραίνουμε από ένα επιχωμένο πιθάρι ύψους 90 εκατοστών, περίπου, του οποίου το 1987 βρισκόταν ολόκληρο το αποτύπωμα με μερικά θραύσματα του σε μικρό βράχο στην άκρη του Σπερχειού, περί τα εκατό μέτρα πιο κάτω από τη συμ­βολή του Κεφαλορέματος. Αυτό βρισκόταν οπωσδήποτε κοντά σε κάποια κατοικία πλάι στο Σπερχειό. Πάνω από το ψηλότερο μέρος του πιθαριού υπήρχε στρώμα χώματος 20, περίπου, εκατοστών.

Ανεβαίνοντας, από το σημείο όπου συμβάλλει το ρέμα της Αγίας Τριάδας στο Σπερχειό, δυτικά προς τη ράχη, συναντούμε ένα λοφίσκο, που λέγεται Μάρμαρα. Στην κορυφή του λοφίσκου και στην πλαγιά προς το Σπερχειό βρίσκονται πολλές σχετικά ορθογωνισμένες πέτρες, που έχουν μήκος από 60 μέχρι 90 εκατοστά του μέτρου με ανάλογο πλάτος και ύψος.

Στην κορυφή του λοφίσκου διακρίνονται χωρίς δυσκολία τα θεμέλια ενός κυκλι­κού οικοδομήματος, χωρίς διαμερίσματα, με διάμετρο οκτώ μέτρων, περίπου. Το μέρος της εισόδου φαίνεται καθαρά και οι δυο επίπυλες πέτρες βρίσκονται πεσμέ­νες εκεί κοντά.

Σύμφωνα με μαρτυρία του Παναγιώτη Ι. Κωστούλα, μέχρι το 1936, στο μέρος εκείνο, φαινόταν από το Νεοχωράκι μια λευκή κολόνα. Γεγονός είναι, ότι τα ερείπια του κτιρίου αυτού άντεξαν στον πολύ χρόνο και τις μεγάλες ζημιές έπαθαν τον εικοστόν αιώνα από κυνηγούς θησαυρών.

Τι ήταν αυτό το κτίριο; Κανένας δεν ξέρει. Πιθανό να ήταν ο πύργος του φεου­δάρχη της περιοχής κατά τα τελευταία έτη της Βυζαντινής περιόδου.

Ποια πόλη μπορεί να ήταν εκεί; Δυστυχώς και τα ελάχιστα ίχνη, που θα φανέρω­ναν την ταυτότητα της, εξαφανίσθηκαν από εκείνους που τα βρήκαν, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα.

Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε, ότι ήταν η πόλη Μαρμαριτζά, που αναφέρεται ότι είχε επισκοπή και διατηρήθηκε μέχρι την τουρκική κατάκτηση. Και τούτο, γιατί το τοπωνύμιο Μάρμαρα, δεν είναι πιθανό να προήλθε από την ύπαρξη πολλών μαρμά­ρων, αφού δεν υπάρχει καμιά μαρτυρία ότι εκεί υπήρχαν μάρμαρα.

Για να υποθέσουμε, ότι υπήρχαν μεγάλες μαρμάρινες κολόνες και κάποιοι τις μετέφεραν αλλού, δεν είναι εύκολο, γιατί τα μέσα μεταφοράς μεγάλων βαρών έφτα­σαν στην περιοχή αυτή μόλις μετά το 1960. Επομένως είναι πιθανό, το όνομα Μαρμα­ριτζά, με μια παραφθορά προς το ευκολότερο, να έγινε Μάρμαρα.

Τα στοιχεία για την αγορά του κτήματος, τα όρια του, τους ιδιοκτήτες του και την εδαφοπονική κατάσταση του, έχουν ληφθεί από τη ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ "ΚΕΡΑΜΙΔΙ" ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ, περιόδου 1977-1981, που συνέταξε ο δασολόγος Ιωάννης Γ. Βλάχος.