ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΦΗ

Μία  οικογένεια Καρφή,

στη Ζέμιανη (Δίκαστρο), το 1640

του Λεωνίδα Ιωάννου Καρφή

Αντιστρατήγου ε.α.

Η Πρόθεση της Μονής Ρεντίνας

Από τον κατάλογο δωρητών της Μονής Ρεντίνας (Πρόθεση Μονής Ρεντίνας), του έτους 1640, που διασώθηκε στη Μονή Δοσίσκου (αντίγραφό της φυλάσσεται στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδας), έχουμε τα ονόματα 116 δωρητών* από τη Ζέμιανη (Ζημιανή, Δίκαστρο), προς την Μονή Ρεντίνας. 

Οι δωρητές προσέφεραν τις δωρεές τους, εις παρρησίαν (εις μνήμην), εις την πρόθεσιν (υπέρ υγείας) και εις τα κοινοβιάτικα (υπέρ του  κοινοβίου ή υπέρ της Μονής).  Oι δωρεές έγιναν, κατά την περιφορά της εικόνας της Παναγίας, στα πέριξ χωριά, με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων, προς ανακαίνιση της Μονής Ρεντίνας.

Στον κατάλογο οι μοναχοί κατέγραψαν:  τα ονοματεπώνυμα των δωρητών, το χρηματικό ποσό (άσπρα, γρόσια)  ή το είδος (σκεύη, ζώα)  και το σκοπό της  δωρεάς τους ή των ταμάτων τους (εις παρρησίαν, εις πρόθεσιν, εις τα κοινοβιάτικα).

 

Η ανακαίνιση  της Μονή  Ρεντίνας

Η Μονή Ρεντίνας κτίσθηκε τον 9^ο αιώνα και τιμά τη μνήμη της «Κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου», στις 15 Αυγούστου. Μια από τις ανακαινίσεις της, ανακαίνιση ολόκληρης της Μονής  (Ναού και Καθολικού), έγινε το έτος 1640. Οι μοναχοί, για την μεγάλη αυτή ανακαίνιση, περιέφεραν την Εικόνα της Παναγίας του Μονής στα  χωριά, με σκοπό την συγκέντρωση χρημάτων, από προσφορές και τάματα των  χριστιανών κατοίκων. 

Οι δωρεές της  οικογένειας  Καρφή

Μεταξύ των δωρητών της  Μονής Ρεντίνας, από το χωριό Ζέμιανη (Δίκαστρο),  ήταν και η οικογένεια του Ρίζου Καρφή, της οποίας τα μέλη προσέφεραν:

* Δέσπω, η γυνή του Γιώργου  του Καρφή,  500 άσπρα, εις την πρόθεσιν.

         * Γιώργος ο Καρφής,  3.000 άσπρα, εις παρρησίαν και  η γυνή του Δέσπω και η αδελφή του  Δέσπω, 600 άσπρα, εις την πρόθεσιν

         *  Ρίζος, ο  πατήρ του Γιώργου του Καρφή,  1.000 άσπρα, εις τα κοινοβιάτικα

Από τις δωρεές και το σκοπό τους, συμπεραίνουμε, ότι η οικογένεια του Ρίζου Καρφή, το έτος 1640, είχε  τέσσερα  μέλη: τον πατέρα Ρίζο,  τον  παντρεμένο  γιό του  Γεώργιο, την ανύπαντρη  κόρη του  Δέσπω  και  τη νύφη του Δέσπω, σύζυγο του Γεωργίου.

 Δεν ζούσε  η σύζυγός του Ρίζου,  (δωρεά εις μνήμην), ο Γεώργιος και η  Δέσπω ήταν  νιόπαντροι, δεν είχαν αποκτήσει ακόμη  παιδιά και η  Δέσπω ήταν ανύπαντρη (δωρεές υπέρ υγείας).     

           

Κτηνοτροφική  η  οικογένεια Καρφή

Η οικογένεια του Ρίζου Καρφή προσέφερε στη Μονή Ρεντίνας συνολικά 5.100 άσπρα, ποσό αρκετά μεγάλο, κατά το έτος 1640,  περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το ποσό αυτό, αν το μετατρέψουμε σε γρόσια (120 άσπρα=1 γρόσι και 5.100:120= 42,5 γρόσια) και λάβουμε  υπόψη μας την αγοραστική τους αξία (2 γρόσια=1 πρόβατο), υπολογίζουμε, ότι ήταν  ποσό αξίας ίσης με την αξία  περίπου 22 προβάτων (βάση συγκριτικών στοιχείων,  του 1640).

Χρήματα πρόσφεραν όλα τα μέλη της οικογένειας του Ρίζου Καρφή.  Η οικογένεια  ήταν ευσεβής, υπήρχε ισοτιμία μεταξύ των μελών της, ανδρών και γυναικών και τα μέλη της τιμούσαν την μνήμη των νεκρών τους και δέονταν υπέρ της υγείας των ζώντων. Ήταν μια χριστιανική οικογένεια, με ονόματα, βυζαντινά (Ρίζος) και χριστιανικά (Γεώργιος, Δέσπω (Δέσποινα)) και με βυζαντινή αρχοντιά. 

   Ο Ρίζος Καρφής και ο γιος του Γεώργιος ήταν μεγαλο-κτηνοτρόφοι,  είχαν την Στρούγκα τους,  για την  θερινή βοσκή των κοπαδιών τους,  στον βοσκότοπο, που φέρει σήμερα την τοπωνυμία «Βρύση Καρφή» και συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις της Μονής Ρεντίνας, στις 15 Αυγούστου, που ήταν και το «Πάσχα των κτηνοτρόφων».

Η παράδοση των οικογενειών Καρφή         

        Η παράδοση των οικογενειών Καρφή διασώζει ορισμένα οικογενειακά τους στοιχεία, όπως: Ήταν επί αιώνες κτηνοτρόφοι και είχαν τη θερινή τους «πέτρινη Στρούγκα» στην τοποθεσία, που φέρει την τοπωνυμία «Βρύση Καρφή», υψόμετρο 1.250 μ., μεταξύ Δικάστρου και Ρεντίνας, κοντά στην Μονή Ρεντίνας.

        Μία οικογένεια κτηνοτρόφων Καρφή είχε, στο αρχοντικό της,   «ασημένια σαρμανίτσα (κούνια)» και μία Μαρία Καρφή είχε παντρευτεί τον Ταλαμπίρα, νομικό, από την Κων/πολη. Οι αριστειούχοι αγωνιστές του 1821, Δημήτριος, Γεώργιος και Νικόλαος Καρφής, είχαν το μεγαλύτερο κοπάδι στην περιοχή Τυμφρηστού.

        Διασώζονται, στο Δίκαστρο, ερείπια των αρχοντικών Καρφή και Ταλαμπίρα.  

 Οι οικογένειες Καρφή είχαν αναπτύξει και διατηρήσει  επί μακρόν  οικογενειακές σχέσεις και με κατοίκους της Ρεντίνας. Στη βάση των μακροχρόνιων σχέσεων, διασώζεται, ότι  το 1891 η Αικατερίνη Κων/νου Καρφή (αδελφή του Λεωνίδα Κων/νου Καρφή), είχε παντρευτεί τον άρχοντα Ανδρέα  Ζαζάκη,   από τη Ρεντίνα.  

Η Ζέμιανη,  την περίοδο 1640 

Την περίοδο 1640, περίοδο ανακαίνισης της Μονής Ρεντίνας, η Ζέμιανη (Δίκαστρο) ήταν χωριό χριστιανικό, είχε τρείς  Εκκλησίες (της Παναγίας, των Αγγελικών Ταγμάτων Σεραφείμ ή Αγίων Σεραφείμ  και του Αγίου Γεωργίου), ήταν Ενορία της επισκοπής Υπάτης και αυτοδιοικούμενη κοινότητα, της «Αυτόνομης περιοχής Τυμφρηστού-Αγράφων» (Συνθήκη Ταμασίου, 1525).

Σύμφωνα με την Συνθήκη, η επικοινωνία των κατοίκων της  με τις πόλεις ήταν επιτρεπτή. Οι κτηνοτρόφοι και οι τεχνίτες, μπορούσαν να μεταβαίνουν στις πόλεις  και στην Κων/πολη, όπου εμπορεύονταν τα  κτηνοτροφικά προϊόντα τους  ή ασκούσαν την τέχνη τους.  Έτσι, είχαν τη οικονομική δυνατότητα να προσφέρουν και προσέφεραν μεγάλα χρηματικά ποσά, για εκκλησιαστικούς σκοπούς.  

 

(Το άρθρο το αφιερώνω, με τιμή, στις μεγάλες οικογένειες του Δικάστρου,  απογόνους της οικογένειας Ρίζου Καρφή, που επί πολλούς αιώνες, πλέον των 5 αιώνων, έφεραν και φέρουν στη Ζέμιανη, (Ζημιανή, Δίκαστρο), το επώνυμο Καρφής).

         *  Aπό τα επώνυμα των 116 δωρητών της Μονής Ρεντίνας, από τη Ζέμιανη, μόνο το επώνυμο  Καρφής  διατηρείται μέχρι σήμερα. 

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου