Πώλησις τόπου

ΠΩΛΗΣΙΣ ΤΟΠΟΥ ΤΟ 1837

Γράφει ο Παναγιώτης Δημάκης,

υπεύθυνος ιστορικού αρχείου Αμφικλείας-Ελατείας

Γραμματικός του Αγώνα του 1821’ Γραφή στο γόνατο, λόγω των συνθηκών…

Τα μεγάλα πολεμικά και ιστορικά γεγονότα της επανάστασης του 1821,που έφεραν την πολυπόθητη λευτεριά, στην σκλαβωμένη πατρίδα, έχουν παρέλθει, η ζωή φαίνεται, να βρίσκει κάποιο ρυθμό που ακροβατεί, δύσκολα βέβαια. Οι φτωχότεροι κάτοικοι της Λοκρίδος, οι παρακεντέδες της Τουρκοκρατίας, προσπαθούν με τα δόντια να εξασφαλίσουν σπόρους, ένα κομμάτι γης, ένα ζώο για όργωμα, ένα κεραμίδι για την ρακένδυτη και ξυπόλητη οικογένεια. Ήδη οι νέοι όμως δυνάστες αναδύονται, άλλοι εκμεταλλευόμενοι την ισχύ των όπλων, άλλοι τα λίγα γράμματα, άλλοι την διαπλοκή με την εξουσία, για να οικειοποιηθούν τις εθνικές γαίες και προσόδους, με τις υπαρκτές η ανύπαρκτες υπηρεσίες των, στα χρόνια της Επανάστασης, που ελλείψει δημοσίων αντικειμενικών καταγραφών, ήσαν στην διάθεση αυτών που χορηγούσαν τα λεγόμενα πιστοποιητικά, υπηρεσιών και αγώνων. Όμως ο σφυγμός της ζωής, ασθενής, αλλά υπαρκτός, αρχίζει να καταγράφεται σε πολύτιμα έγγραφα και αρχεία, όπως το Αρχείο του συμβολαιογράφοντος Ειρηνοδίκου Αταλάντης Δημ. Κοκκαλιώτη*. 

Το Αρχείο αυτό που διέφυγε, παραδόξως την καταστροφή που υπέστησαν, κυρίως μεταπολεμικά, τα περισσότερα Αρχεία, μας παρέχει, ένα πλούτο στοιχείων, τεκμηρίων και πληροφοριών που μας επιτρέπουν, με τις πωλήσεις, διαθήκες, συναλλαγές, να σχηματίσουμε μια πληρέστερη εικόνα, της πραγματικής, καθημερινής ζωής, στην καθημαγμένη από τις πολεμικές συγκρούσεις, λεηλασίες, σφαγές, Επαρχία Λοκρίδος και βέβαια την καταργημένη ήδη επαρχία Τουρκοχωρίου-Μενδινίτσης, με τον ορισμό της Αταλάντης, ως πρωτεύουσας. Με το πωλητήριο ενός τόπου, απροσδιορίστου εκτάσεως, με όρια μόνον τα γειτονικά κτήματα, καταγράφεται η πώληση, από μια χήρα προφανώς, ενός τόπου που ίσως ήταν ο μοναδικός, πόρος ζωής για την οικογένεια της.  Το έγγραφο, με τον αριθμό 127 επί ενσφράγιστου Χάρτου, έχει ως εξής (σ.σ. παρακαλώ να μου συγχωρεθεί η δυσκολία μεταγραφής, λόγω της ατονίας της μελάνης).  Εν Αταλάντη σήμερον την εικοστήν δευτέραν Αυγούστου 1837....εμφανισθείσα ενώπιον εμού του συμβολαιογραφούντος Ειρηνοδίκου Αταλάντης παρόντων των μαρτύρων κ.κ. Αναγνώστου Παπανικολάου και Αστερίου Σταύρου, κατοίκων του μεν Δραχμανίου, του δε Αταλάντης, γνωστών μου και άσχετων συγγένειας, η κ.Μόρφω Νικολάου και ο υιός της Γιάννης Νικολάου, εξετήσατο να συντάξω το ακόλουθον συμβόλαιον, ότι επώλησεν ένα τόπον κείμενον εις το χωρίον Βελίτζα εις τον κύριον Κωστούλα Σαντά** δια δραχμάς διακόσιας τριάντα, ο ρηθείς ούτος τόπος γειτονεύων κατ’ Ανατολάς.
Με δημόσιον δρόμον κατά δυσμάς με τον κ. Γαληρόπουλον (Κώστα Γιαλούρη;) αρκτικώς ο αυτός κατά μεσημβρίαν με Γεωργία Τζότζου, η δε Μόρφω Νικολάου και ο υιός της Ιωάννης Νικολάου υιός της, επώλησαν την ιδιοκτησίαν των, εις τον Κωστούλα Σαντά να το διαχειρίζεται όπως θέλει και βούλεται. Το παρόν συμφωνητικό κλπ ανεγνώσθη κλπ. Υπογράφεται 

Οι Μάρτυρες Παπανικολάου, Αστέριος Σταύρου Μπέρδος,  Σφραγίς κυκλική, ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟΝ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ 

Ο Συμβολαιογράφος και Ειρηνοδίκης Αταλάντης Δ. Κοκκαλιώτης.

* Δημήτριος Κοκκαλιώτης, από την Κοκκαλού Μακεδονίας, υπήρξε οπλαρχηγός της Επανάστασης του 1821 και μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Μετά την σχηματοποίηση του Ελληνικού Κράτους, εγκατεστάθη στην Αταλάντη, μαζί με πολλούς άλλους Μακεδόνες που ίδρυσαν την Ν. Πέλλα. Στην Αταλάντη διετέλεσε συμβολαιο¬γραφών ειρηνοδίκης και το διασωθέν Αρχείον του αυτών είναι ένας ατίμητος θησαυρός, για την ιστορία ολόκληρης της επαρχίας Λοκρίδος.
** Ο Κωστούλας Ταξ. Σαντάς υπήρξε Δήμαρχος Ελατείας και πρώτος εκλεγμένος Βουλευτής Λοκρίδος.

Το συμβόλαιον 127

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου