Ο Στύλος Μαράθου

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ
Ο ΣΤΥΛΟΣ ΜΑΡΑΘΟΥ (ΜΥΡΕΣΗΣ) ΑΓΡΑΦΩΝ

Πηγή: Ioannis Elatos Makkas

Ο Στύλος, είναι οικισμός του Μάραθου (Μύρεσης), της γενέτειρας του Κατσαντώνη. Ο Στύλος, παρόχθιος του Αγραφιώτη οικισμός, υπήρξε παλαιά ένα από τα περισσότερο ονομαστά Αγραφοχώρια, αυτό το μαρτυρούν και διάφορα ευρήματα, όπως τεράστια παμπάλαια πιθάρια, ακόμα και έγγραφα τσιφλικιών, που συντάχθηκαν από συμβολαιογράφο του Στύλου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Στο βιβλίο των Delibasi kai Muzeffer του 1454, φορολογικό κατάστιχο περιοχής Αγράφων, ο Στύλος αναφέρεται ως χωριό με 16 νοικοκυριά και 100 κατοίκους περίπου, οι οποίοι φορολογούνταν με 800 οκάδες στάρι, 800 οκάδες κριθάρι κλπ. και 320 άσπρα ο προσωπικός φόρος, ενώ είχε και έναν νερόμυλο. Τα επώνυμα, τότε, των κατοίκων ήταν Παπανικολάου και Ζοργιάνος. Στο Στύλο, που σήμερα ερημώθηκε, όπως και όλα σχεδόν τ' Αγραφοχώρια, τα τελευταία 200 χρόνια, από την εποχή του Κατσαντώνη, οι κάτοικοί του είχαν το επώνυμο Τσιγαρίδας. Στο Στύλο, όπως βλέπετε και στη φωτογραφία, υπάρχει ένα τριγωνικό βραχώδες ύψωμα με την ονομασία "Αγάς", για το οποίο λέγονταν από τους παλαιότερους πολλές ιστορίες και θρύλοι. Μολογούσαν ότι παλαιά είχε σταλεί από τα Γιάννενα για Διοικητής του Στύλου ένας Αγάς, που αγαπημένη του φορολογία ήταν τα μελίσσια. Για να τον αντιμετωπίσουν, λοιπόν οι Στυλιώτες, έβαλαν σε εφαρμογή ένα σχέδιο εξόντωσής του. Έστειλαν χωριανούς τους να πουν στον Αγά, ότι κάποιοι έκρυβαν μελίσσια και τον οδήγησαν στον τριγωνικό βράχο, από όπου τον γκρέμισαν. Ο σκύλος όμως του Αγά έφυγε, πήγε στα Γιάννενα, έφερε τη γυναίκα του Αγά στο Στύλο και την οδήγησε στον γκρεμισμένο άντρα της. Νευριασμένη, οργισμένη, τότε, αυτή για να εκδικηθεί, ανέβηκε στην κορυφή του χωριού και από εκεί έχυσε "διάργυρο" (υδράργυρο) και έτσι όλος ο Στύλος καταποντίσθηκε...!
(Ο μύθος όπως μου τον διηγήθηκε η Αγραφιωτομάνα μου, που γεννήθηκε στον διπλανό τού Στύλου οικισμό, την Τσιλίστα. Η φωτογραφία μου του Στύλου με το ποτάμι τον Αγραφιώτη είναι του 2000).

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου