Αναζητώντας άλλα τρία χαμένα τέμπλα, αυτά του Λιασκόβου (Μεσοχωρίου), της Στάγιας (Πλάτανου) και Υπάτης Φθιώτιδας
Νίκος Δ. Παπαδιονυσίου
Μεταξύ των αναφερομένων τέμπλεων, κλπ, έργων του στο ιδιόχειρο σημείωμα του αρχών 5ετίας 1960 που μας έγραψε σε μένα και τον θείο μου Βαγγέλη Σ. Υφαντή στο μπαλκονάκι του της μοναχικής από χρόνια ζωής του στη κατοικία του στη Μεγάλη Κάψη είναι και τα πιο κάτω:
Τα τελευταία χρόνια προσπάθησα να βρω πληροφορίες σχετικά με αυτά… Όσες βρήκα, σχετικά ανώνυμες ή μέσω Google ήσαν πτωχές και απαισιόδοξες.
Έτσι παρέδωσα σημείωμα στον αγαπητό φίλο, καθηγητή φιλόλογο, έντονα ασχολούμενο ειδικά τα τελευταία χρόνια με τα εκκλησιαστικά της Φθιώτιδας, ιεροψάλτη και σπουδαστή της Βυζαντινής μουσικής, Μεσαιοκαψιώτη Νίκο Παπαηρακλή, σίγουρος ότι γνωρίζει κληρικούς και σοβαρούς επιτρόπους και πολίτες να μας δώσουν αξιόπιστες πληροφορίες για τους Ι. Ναούς και τα τέμπλα τους…
Πραγματικά, με το πρώτο απόγευμα ανόδου μου στα Κάψια, ο κ. Παπαηρακλής μου έδωσε λίαν χρήσιμες πληροφορίες βασισμένες σε έγκυρες πηγές:
1. Για το Λιάσκοβο ή Μεσοχώρι Φθιώτιδος:
Κατά πληροφορίες από τον ντόπιο συνταξιούχο στρατιωτικό κ. Γιάννη Μαγκλάρα, κατοίκου της περιοχής του Αγίου Σώστη, η εκκλησιά του χωριού πυρπολήθηκε το 1944 από τους Γερμανούς. Κτίστηκε καινούργια με νέο τέμπλο περίπου το 1950 με δαπάνες Μεσοχωρίτη Ελληναμερικάνου…
Επίσης, κατά πληροφορίες του ιερέα Ανδρέα Πουρνάρα, παπά του κοντινού χωριού Συκάς Υπάτης, δεν υπάρχει καρυδένια τέμπλεον στο Λιάσκοβο.
Έκρινα τις πληροφορίες ικανοποιητικές και αποδέχθηκα το γεγονός της καταστροφής, άλλου ενός τέμπλεου του Υφαντή.
2. Για τη Στάγια ή Πλάτανο Φθιώτιδος:
Πληροφορίες που έλαβε από τον ιερέα των γειτονικών χωριών της περιοχής πατέρα Ιωάννη Σουφλερό για τον Ι.Ν Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου αναφέρουν ότι δεν υπάρχει τέμπλο από καρυδιά όπως αυτό π.χ. της εκκλησιάς του στο Γαρδίκι Ομιλαίων. Το υπάρχον τέμπλο δεν είναι κατασκευής Υφαντή. «Μόνο σε μια ακρούλα» υπάρχει κάτι σχετικό με εργασία Υφαντή.
Έκρινα το στοιχείο άξιο πιο πέρα διερεύνησης και την επιτόπου εξέταση απαραίτητη.
3. Για την Υπάτη:
Οι πληροφορίες του κ. Παπαηρακλή ελήφθησαν από τον παπά Αγάθωνα Κατερνόπουλο και, παπά Δημήτρη Καραγιάννη, ιερείς της Υπάτης και αναφέρονται για μη ύπαρξη σήμερα τέμπλου καρυδένιου στην όμορφη Υπάτη. Έτσι και για Υπάτη έκρινα απαραίτητη τη συζήτηση με τους ιερείς επί τόπου…
Στον Ι.Ν. Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου
Ο Ι.Ν. Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Στάγιας
Απόγευμα της 6ης Ιουλίου ΄21, Τρίτη φτάσαμε στην όμορφη Στάγια (ονομασία προερχόμενη από παραφθορά του «Στα άγια»). Συναντήσαμε τον επί 25ετία επίτροπο κ. Καστανιώτη Αθανάσιο, πρώην αξιωματικό της Πολεμικής Αεροπορίας που μας ξενάγησε.
Το τέμπλο ήταν πρόχειρης κατασκευής, καμιάς σχέσης με αυτά του Υφαντή.
Η εκκλησιά κτίστηκε το 1930 ώστε να είναι μεγαλύτερη από την υπάρχουσα μικρή η οποία καθαιρέθηκε. Διατήρησαν ευτυχώς εικόνες του 1870.
Στην πιο πάνω φωτό μου φαίνεται στοιχείο από καρυδιά τεχνοτροπίας Υφαντή, δικό του από τον παλαιό Ι.Ν. ή μίμησή του…
Τις δυο κολώνες της Ωραίας Πύλης της πιο πάνω φωτογραφίας από το νέο τέμπλο τις θεώρησα βλέποντάς τες μαρμάρινες, απλά μίμησης σχεδίασης του Υφαντή. Αυτό μέχρι που ο επίτροπος και προσελθών κάτοικος συντηρητής μου δήλωσαν ότι είναι ξύλινες, μάλλον καρυδένιες από τα στοιχεία του τέμπλου της παλιάς εκκλησιάς που χρησιμοποιήθηκαν για το τέμπλο της νέας.
Ένα εισέτι τμήμα καρυδένιο που χρησιμοποίησαν ως έχει από το τέμπλεο της παλιά εκκλησιάς είναι ο ξύλινος σταυρός στην κορυφή του τέμπλου.
Δυο επίσης στοιχεία που χρησιμοποιούσε ο Υφαντής ήσαν οι δράκοντες ένθεν κι ένθεν του Σταυρού στη κορυφή του τέμπλου. Όχι βέβαια βαμμένα και σε κακή κατάσταση όπως οι πιο πάνω της φωτογραφίας, τους οποίους ο επίτροπος βρήκε κάπου αποθηκευμένους και μου έδειξε, αντί αυτών από λουστραρισμένη καρυδιά που ο Υφαντής πιθανά τοποθέτησε στο δικό του τέμπλεο…
Το συμπέρασμά μου τελικά για το νέο τέμπλο του Ι.Ν. είναι δεν έχει σχέση με έργο Υφαντή πλην ορισμένων στοιχείων του που χρησιμοποιήθηκαν. Είναι «ένα χαμένο τέμπλο».
Στη μαρτυρική Υπάτη
Την 7η Ιουλίου, Τετάρτη στις 10:00 βρεθήκαμε στη μαρτυρική αλλά πανέμορφη Υπάτη που χρόνια πολλά είχα να επισκεφτώ. Πήγαμε εσωτερικά από Σπερχειάδα, περνώντας και από την γέφυρα της Βίστριζας. Γυρίσαμε αργότερα από τον σημερινό δρόμο Λαμίας- Καρπενησίου.
Μαρτυρική πόλη καθώς κατακάηκε από τους Ναζί την 17η/6/΄44.
Σύμφωνα με την μαρτυρία του γηραιού Πατρός Δημητρίου Καραγιάννη της ενορίας του Αγίου Γεωργίου που επέστρεφε από Θεία Λειτουργία στο ξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, τον οποίο περιμέναμε και σταματήσαμε στον δρόμο του εποχούμενο με πιστούς, το τότε χωριό και μαζί οι Ι.Ν. Αγίου Νικολάου και Αγίου Γεωργίου, οπότε καταστράφηκαν και τα τέμπλα.
Θεώρησα πλέον την αποστολή τελειωμένη, πήραμε τον καφέ μας στη όμορφη πλατεία της κωμόπολης, μες τα πλατάνια και επιστρέψαμε…
Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου