Ο φωτογράφος του χωριού μας

Ο ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

[Η απαθανάτιση των αγιωργίτικων στιγμών]

Του Τάκη Ευθυμίου

Ο φωτογράφος του χωριού μας Κώστας Μυλωνάς με την τριποδική ξύλινη μηχανή του στο πανηγύρι του ξωκλησιού της Παναγίας τη δεκαετία του 1950

Ο Κώστας Μυλωνάς, η σύζυγός του Βαγγελιώ και ο αδερφός του Ηλίας υπήρξαν για μισό περίπου αιώνα οι φωτογράφοι του χωριού μας που με περίσσιο μεράκι  απαθανάτισαν σπάνιες σκηνές της κοινωνικής ζωής και έτσι σήμερα εμείς οι νεότεροι έχουμε την ευκαιρία να γνωρίζουμε πολλές εκφάνσεις της ζωής του χωριού μας.

    Ο Κώστας Μυλωνάς υπήρξε εδώ και πολλά χρόνια ο πολύτιμος συνεργάτης μου στην απόπειρα καταγραφής της ιστορίας και λαογραφίας του τόπου μας. Ως Αγιωργίτες του οφείλουμε απέραντη ευγνωμοσύνη που διέσωσε την ιστοριολαογραφία του γενέθλιου τόπου μας. Χάρη σ’ αυτόν οι νεότερες αγιωργίτικες γενιές φέρουν πιστοποιημένη ταυτότητα καταγωγής. Ο Κώστας Μυλωνάς δεν υπήρξε απλά ένας επαγγελματίας φωτογράφος, αλλά ένας καλλιτέχνης του φακού που προσπαθούσε με μεράκι να προσδίδει ομορφιά και συναίσθημα στις φωτογραφίσεις του.

   Στο χωριό μας ευκαιριακά φωτογραφίσεις πραγματοποιούσαν και δύο γαμπροί επαγγελματίες φωτογράφοι. Ο Παντελής Καπετάνος, σύζυγος της Μαρίκας Δ. Θεοδοσοπούλου που υπήρξε για πολλά χρόνια ονομαστός φωτογράφος της Ακρόπολης Αθηνών, όπου φωτογράφισε προσωπικότητες παγκοσμίου φήμης. Επίσης ο Κώστας Διαμαντόπουλος, σύζυγος της Βάσως Θεοδοσοπούλου, επαγγελματίας φωτογράφος του Βόλου.

      Εκείνες τις εποχές ήταν σπάνια χαρά να βγάλεις μια φωτογραφία και να έχεις την τύχη να δεις τον εαυτό σου σε  κορνίζα κρεμασμένη στον τοίχο ή πάνω  στο τραπέζι της σάλας.

     Στηνόσουν, λοιπόν, μπροστά στη μεγάλη και γεμάτη μυστήριο φωτογραφική μηχανή (ένα τετράγωνο ξύλινο κουτί μ’ ένα μεγάλο «μάτι» – φακό μπροστά) μια μηχανή που ακροστεκόταν σε ένα τρίποδο ενάμισι μέτρο, περίπου, ψηλό, σήκωνε ο φωτογράφος τη μαύρη κουκούλα της, έχωνε μέσα το κεφάλι του, έκανε τα “μαγικά” του, ρύθμιζε τον μεγάλο φακό μπροστά, έδινε το σύνθημα “ακίνητος”, ξεσκέπαζε το καπάκι του φακού, μετρούσε μέσα του τον χρόνο και το ξανάκλεινε.

 

Ο φωτογράφος Παντελής Καπετάνος με τα παιδιά του και την πεθερά του Τασία το 1958

  

Έβγαζε, μετά, μέσα από τη μηχανή μια φωτογραφία που ήταν σε αρνητικό (το άσπρο μαύρο και το μαύρο άσπρο), την ξέπλενε από τα χημικά με καθαρό νερό, την κολλούσε σε μια ειδική προέκταση της μηχανής μπροστά από το φακό, την ξαναφωτογράφιζε, την εμφάνιζε, και σε λίγο ήσουν με μια ωραία ασπρόμαυρη φωτογραφία στο χέρι, που είχε κλείσει μέσα της μιαν ολόκληρη τελετουργία αλλά και μιαν αξέχαστη ανάμνηση ζωής, ανεξάρτητα αν ήταν μια φωτογραφία για ταυτότητα, για βιβλιάριο, για απολυτήριο Γυμνασίου, για διαβατήριο κλπ. ή μια απλή οικογενειακή, παρεΐστικη ή προσωπική φωτογραφία. 

     Μερικές φωτογραφίες που ήταν πολύ καλές ή άλλες που κάποιοι είπαν στον φωτογράφο «Εμφάνισέ την και θα περάσω σε λίγο να την πάρω» αλλά το…ξέχασαν, στόλιζαν γύρω – γύρω το κουτί της μηχανής ως αζήτητα φωτογραφικά ενθύμια αλλά και δείγματα της καλλιτεχνικής δεινότητας του φωτογράφου.

     Αυτές οι φωτογραφίες από τούτες τις παλιές φωτογραφικές μηχανές με το τρίποδο, που βρίσκονται σήμερα μέσα σε παλιά άλμπουμ και κορνίζες ή δεμένες με

κορδονάκι μαζί με άλλες σε συρτάρια και ντουλάπες παλιές, ξεχωρίζουν ανάμεσα στις άλλες: Είναι μαυρόασπρες, όχι πολύ καθαρές, μερικούς όμορφους μπορεί να τους «φέρνουν» λιγάκι άσχημους κι άλλους με ασχημόφατσες να τους ομορφαίνουν, ΟΛΕΣ μα ΟΛΕΣ, όμως, έχουν πάνω τους μια πατίνα αγάπης, ζεστασιάς και νοσταλγίας και μνήμες απ’ το μεράκι του φωτογράφου.

     Χάρη σ’ αυτούς τους παλιούς φωτογράφους και τις μηχανές τους κράτησαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τα εγγόνια τους απ’ το χέρι για πάντα, οι γονείς τα παιδάκια τους αγκαλιά, ο άντρας αγκαζέ την αρραβωνιαστικιά του, ο φίλος τον φίλο απ’ τους ώμους …για πάντα.

     Σήμερα, στην εποχή της αχαλίνωτης τεχνολογίας , ΟΛΟΙ έχουν γίνει φωτογράφοι και οι παλιοί τούτοι συμπαθέστατοι επαγγελματίες, που βόηθησαν να ζήσουν για πάντα οι αγαπημένες μας στιγμές αλλά και οι άνθρωποί μας που έχουν πια φύγει από τη ζωή, υπάρχουν μόνο στις μνήμες μας, σαν ασπρόμαυρες, όμορφες φωτογραφίες κι αυτοί, όμοιες μ’ εκείνες που τραβούσαν από το πρωί ως το βράδυ στις γειτονιές της πόλης, για να ζήσουν τις οικογένειές τους!

     Οι παλιές και ξεθωριασμένες από τη φθορά του πανδαμάτορα χρόνου φωτογραφίες αποτελούν, δίχως άλλο, αδιάψευστο μάρτυρα της ζωής των προηγούμενων γενιών και ιερή παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές!

     Η παλιά ασπρόμαυρη φωτογραφία αποπνέει πολύτιμες αναμνήσεις και δυνατά συναισθήματα. Όταν τη μοιραζόμαστε με άλλους γίνεται ακόμη πολυτιμότερη.

    Η παλιά φωτογραφία είναι μια ολοζώντανη πύλη εισόδου στη μνήμη και στη γνώση.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες αποτελούν ένα πολύχρωμο υφασίδι που ζεσταίνει την ψυχή και γλυκαίνει τη ματιά.

     Κι ας μην ξεχνάμε. η παλιά φωτογραφία είναι μια ψευδαίσθηση! Η Παρουσία της Απουσίας…

 

Ομαδική προπολεμική φωτογράφιση Αγιωργιτών, κυρίως Θεοδοσοπουλαίων και Καρκαναίων