Αγριομελισσάς

ΑΓΡΙΟΜΕΛΙΣΣΑΣ

[Ο κυνηγός των αδέσποτων μελισσών]

Τάκης Ευθυμίου

     Το άγριο μέλι, ασφαλώς, είναι αγνότερο και γευστικότερο από το συνηθισμένο, γιατί οι αγριομέλισσες βόσκουν σε διαλεχτά άνθη μακριά από μολυσμένες περιοχές. Γι' αυτό και οι χωρικοί το παινεύουν πολύ. Το αγριομελίσσι είναι ο πρόγονος του ήμερου μελισσιού και ζει στις κουφάλες των δέντρων και στις σπηλιές των βράχων. Αλλά και το ήμερο, όταν γονέψει και δεν το μαζέψει ο μελισσουργός, τραβάει για το λόγγο όπου βρίσκει καταφύγιο και αγριεύει.

Στη Ζιώψη αλλά και αργότερα στον Άη Γιώργη, παλιά υπήρχαν άτομα που κυνηγούσαν και εντόπιζαν τα άφθονα αγριομελίσσια που υπήρχαν τότε, τα οποία χαλούσαν και έπαιρναν το μέλι. Ακόμη μάζευαν σε κρηνί τον πληθυσμό του και τον ημέρευαν μαζί με τα δικά τους. Σπουδαίοι αγριομελισσάδες ήταν ο Βασίλης Υφαντής και ο Χρήστος Καποτέλης.

Για ν' ανακαλύψει ο επίδοξος αγριομελισσάς το αγριομέλισσο έπρεπε να κόβει το μάτι του και το μυαλό του. Γι' αυτό έβαζε σε εφαρμογή ένα παμπόνηρο τέχνασμα. Πήγαινε και έπιανε τον ποτιστή, δηλαδή μια βρυσούλα ή το νερό στο ρέμα. Εκεί, κατέβαιναν οι μέλισσες για να ποτιστούν. Έπειτα, σηκώνονταν και πετούσαν για τη φωλιά τους. Τότε, ο αγριομελισσάς κοιτούσε με προσοχή προς τα πού αράδιαζαν. Δύσκολο πράμα γιατί η αγριομέλισσα διάβαινε σα σφαίρα. Αφού ανακάλυπτε την αράδιασή της, σημάδευε με το μυαλό του ποιο δέντρο ή βράχος ήταν σιμά στο σημείο που την έχανε από τα μάτια του. Πήγαινε κει και κοίταζε με προσοχή πάλι την αράδιασή. Στο σημείο που κοβόταν ήταν σημάδι ότι εκεί σιμά βρισκόταν η φωλιά. Έψαχνε με τη σειρά τα κουφαλερά δέντρα. Μόλις ανακάλυπτε την κουφάλα που αράδιαζε το αγριομελίσσι, σημάδευε το δέντρο με τσεκούρι, χαράσσοντας ένα σταυρό. Έτσι, δεν κινδύνευε να του πάρει άλλος τον κόπο του, γιατί το σημάδι ήταν νόμος άγραφος κι όλοι τον σεβόταν.

Μια άλλη πονηριά που μεταχειριζόταν ο αγριομελισσάς ήταν η παρακάτω. Έκαιγε μέσα στο δάσος μελοκερήθρα πάνω σε ξύλο. Η μυρωδιά ξεσήκωνε και τραβούσε σα μαγνήτης τις αγριομέλισσες, οι οποίες χαμήλωναν, κάθονταν, βύζαιναν κάμποσο και στη συνέχεια πετούσαν βολίδα για τη φωλιά τους. Τότε, ο πονηρός αγριομελισσάς παρατηρούσε το… ντορό τους, προς τα πού δηλαδή κατευθύνονταν. Επαναλάμβανε την ίδια διαδικασία τταραπέρα και πιο παραπέρα έως ότου εντοπίσει το κρησφύγετο τους και το καπαρώσει με το σημάδι του σταυρού.

Το χινόπωρο έκοβε το σημαδεμένο δέντρο, τρυγούσε το γλυκύτατο μέλι και το μοσχοπουλούσε. Αν το άγριο μελίσσι ήταν γερό, το κάπνιζε και το συμμάζευε σε κρηνί για να το ημερέψει και ν' αβγατίσει τα δικά του μελίσσια.

ΤΟ ΑΓΡΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙ

                  -Τώρα που ήρθε η άνοιξη, που πήρε καλοκαίρι,

                  τ’ άγρια μελισσοκούβελα μην, Καποτέλη, τα ‘βρες;

                  -Δεν ξέρω το κυβέρτι της, μα η μέλισσα το ξέρει,

                  πίνει νερό κι ίσια για κει με πάει απ’ τις ανάβρες.

                  -Εσύ παλαμοδέρνεσαι κι αυτήνη είν’ ουρανοδρόμα,

                  γιατ’ έτσι βασανίζεσαι καγκέλι το καγκέλι;

                  -Έχω παιδιά να θρέψω εγώ, συγκόρμισσα έχω ακόμα,

                  θέλει στα χείλι ζάχαρη, ζητά στο στόμα μέλι.  

                                                                    Σαντάρμης Αν. Γιάννης

Γλωσσάρι

Καποτέλης Χρίστος= κάτοικος της Ζιώψης, κυνηγός άγριων μελισσιών.

κυβέρτι, το= μελισσοκυψέλη που κατασκευάζονταν συνήθως από πλεγμένες βέργες και αλείβονταν με σβουνιά αγελάδας για μόνωση.