Άγιος Γεώργιος-Μαρτυρικό χωριό

ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ

ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΧΩΡΙΟ

του Γιάννη Δ. Παπαχαραλάμπους από το βιβλίο του:

«Ταξιδευτής του παρελθόντος»

 Ό,τι απόμεινε στον Άη Γιώργη
από τη Γερμανική πυροπάθεια (φωτο Σπ. Μελετζής)

Βρισκόμαστε στην εποχή που η Ελλάδα στενάζει κάτω απ' την μπότα του Γερμανού κατακτητή. Όλη η Ελλάδα υπέφερε, αλλά και το δικό μας το χωριό δοκιμάστηκε πολύ σκληρά απ' τους Γερμανούς.

Κάθε φορά που η γερμανική φάλαγγα αυτοκινήτων πήγαινε στο Καρπε­νήσι, όλοι οι κάτοικοι του χωριού μας φεύγαμε άλλοι για τη Βίγλα, άλλη στην Αποσκιά, και οι πιο πολλοί για τη Ζιώψη.

Παίρναμε λίγα πράγματα μαζί μας για λίγες μέρες, γιατί οι Γερμανοί σε δύο-τρεις μέρες ξαναγύριζαν στη Λαμία, οπότε κι εμείς γυρίζαμε στο χωριό μας.

Ο Αύγουστος του 1944 είναι ο μήνας που το χωριό μας καταστράφηκε ολο­σχερώς. Δεν ξέρω για ποιο λόγο οι Γερμανοί έβαλαν φωτιά και το έκαψαν όλο το χωριό.

Στον Κάτω μαχαλά, δεν έκαψαν το σπίτι του Κ. Τσέλιου και του Β. Τσώ­νου. Στο Μεσαίο μαχαλά, δεν έκαψαν το σπίτι του Χρ. Αλεξανδρή (αυτή ήταν εκεί που είναι σήμερα το σπίτι του Στ. Τσώνου). Στον Πέρα μαχαλά, δεν έκαψαν το σπίτι του Γ. Καρκάνη και του Δημ. Κουμαντάνουν (Κουμαντανομήτσου).

Τότε, κάηκαν μέσα στα σπίτια τους και δύο γριούλες: Η Βάγια Γεωργαντά, μάνα του Γ. Γεωργαντά και η γυναίκα του Βασ. Γεωργαντά, που είχε το σπίτι εκεί που σήμερα βρίσκεται το δημοτικό πάρκιγκ. Επίσης, σκότωσαν και το Λάμπρο Κουμαντάνο (όχι το Λαμπράκη).

Ένα άλλο γεγονός που σημάδεψε το χωριό μας και το πλήρωσε με πολύ αίμα, ήταν το 1947 και συγκεκριμένα στις 6-7 Ιουνίου.

Τη βραδιά εκείνη μπήκαν στο χωριό μας οι αντάρτες (ήταν εποχή του εμ­φυλίου σπαραγμού, που βύθισε την Ελλάδα στο βαρύτατο πένθος) και το απο­τέλεσμα ήταν τραγικό. Σκότωσαν εννιά συγχωρινούς μας.

Αυτοί ήταν: Ο δάσκαλος Σπύρος Παπανικολάου με τη γυναίκα του Ειρήνη, ο Νικόλας Μητσάκης με τη γυναίκα του Περσεφόνη, τα αδέλφια Αλέκος και Ειρήνη Αναστ. Τσώνου, ο Γιάννης Παππάς, ο Βασίλης Αντζουλής και ο Πάνος Ι. Κουμαντάνος. Αυτός ήταν ο τραγικός απολογισμός εκείνης της δραματικής και φονικής νύχτας.

     Τα δραματικά αυτά γεγονότα τα έζησε και ο μεγάλος βάρδος των δημοτι­κών τραγουδιών και δεξιοτέχνης οργανοπαίχτης Λάμπρος (Λαμπράκης) Κου μαντάνος. Ράγισε η καρδιά του από πόνο και την πλημμύρισαν μύρια συναι­σθήματα, που τα εξωτερίκευσε με το δικό του και μοναδικό τρόπο. Έγραψε και τραγούδησε το τραγούδι που ακολουθεί: Όσοι το άκουσαν (εγώ δεν είχα την τύχη να το ακούσω) έβρεξαν τα μάγουλα τους από καυτά δάκρυα. Να το τραγούδι.

«Ένα πουλάκι έκλαιγε - ψηλά στο Κακοπλάϊ,

μοιρολογούσε κι έλεγε, μοιρολογάει και λέει:

Τ' είν' το κακό που γίνεται

Απόψε στον Αη-Γιώργη,

Μαύρα κοράκια πέσανε

Μαύρα σαν καλιακούδια

Και στον Αη - Γιώργη σφάζουνε.

Αχ! Αη-Γιώργη μου καημένε

Και χαροκαμμένε.»

Αυτά τα γράφω, όχι για να αναμοχλεύσω παλιές μνήμες και έχθρες, αλλά σαν μνημόσυνο στη μνήμη τους. Επίσης επιδίωξη μου είναι να μάθουν οι νέοι του χωριού μας, από τι βά­σανα και περιπέτειες πέρασε ο τόπος τους.

Τί λέτε; Είναι ή δεν είναι το χωριό μας μαρτυρικό; Πράγματι, είναι απ' τα λίγα χωριά της Ελλάδας, που πλήρωσε τόσο ακριβά και τη γερμανική κατοχή, αλλά και τη λαίλαπα του εμφυλίου πολέμου!