Σελίδες απ' την ιστορία του χωριού μας

ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΠ' ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

(Αη Γιώργης Τυμφρηστού)

του Γιάννη Δ. Παπαχαραλάμπους από το βιβλίο του:

«Αη-Γιώργης Φθ/δας, ένα χωριό & χίλιες αναμνήσεις»

Η τοποθεσία που είναι χτισμένος σήμερα ο "Αη Γιώργης", παλιότερα λέγονταν "Χάνια" ή "Ισιώματα",γιατί πραγματικά και "Χάνια" υπήρχαν για τους ταξιδιώτες με άμαξες ή πεζούς, που πήγαιναν στο Καρπενήσι ή στη Λαμία ή στη Φουρνά, αλλά και στα γύρω απ' τον Άη Γιώργη χωριά του τέως δήμου Τυμφρηστού.    "Ισιώματα" λέγονταν γιατί πράγματι υπήρχαν λίγα χωράφια ίσια (επίπεδα). Στα λίγα εκείνα ίσια χωράφια είναι χτισμένες οι τρεις συνοικίες σήμερα του Αη Γιώργη, ο Κάτω μαχαλάς, ο Μεσαίος μαχαλάς και ο Πέρα μαχαλάς, μαχαλάδες που χωρίζονται μεταξύ τους με δυο ρέματα: "Το Κουτσομύλι" μεταξύ Πέρα και Μεσαίου μαχαλά και το "Καβρόρεμα" μεταξύ Μεσαίου και Κάτω μαχαλά.

Πολλοί, την τοποθεσία την έλεγαν και "Γιωργανταίικα", ίσως επειδή τα "Χάνια" ήταν των Γιωργανταίων.

"Άγιος Γεώργιος" ονομάστηκε, προφανώς, απ' το ξωκλήσι του "Αη Γιώργη", που ήταν χτισμένο στη θέση που σήμερα βρίσκεται ο μεγαλο­πρεπής και επιβλητικός ναός του  χωριού μας.

Στα "Ισιώματα", λοιπόν, έμειναν ελάχιστες οικογένειες, ενώ η "μητρό­πολη", η Ζιώψη, έσφυζε από ζωή και κίνηση. Όμως, η μοίρα είχε σημαδέψει το χώρο αυτό να γίνει ένα μεγάλο χωριό, το μεγαλύτερο μετά τη Μακρακώμη και Σπερχειάδα της Δυτικής Φθιώτιδας.

Την ανάπτυξη, την οφείλει κατά κύριο λόγο στο άνοιγμα της δημόσιας οδού Λαμίας - Καρπενησίου. Όταν πρωτοπέρασε το πρώτο αυτοκίνητο για το Καρπενήσι, νομίζω το 1910, τότε πολλοί κάτοικοι απ' τη Ζιώψη κατέβηκαν στα "Ισιώματα" να δουν αυτό το περίεργο πράγμα, που κινούνταν μόνο του δίχως την βοήθεια αλόγων. Ο μακαρίτης ο πατέρας μου, μου 'λεγε ότι τακτικά κατέβαινε στα "Ισώματα" για να θαυμάσει τα αυτοκίνητα. Η θέση του μικρού οικισμού ήταν πολύ σημαντική, αλλά και νευραλγική, από συγκοινωνιακής απόψεως.

    Όλοι οι κάτοικοι της ορεινής βορειοανατολικής ζώνης του Βελουχιού αποτελούμενη από 9 χωριά, όπως και οι κάτοικοι της βορειανατολικής Ευρυτανίας (Αγία Τριάδα, Φουρνά κ.ά.), για να ταξιδέψουν προς Λαμία, έπρεπε να κατέβουν στον Άη-Γιώργη για να συναντήσουν το λεωφορείο. Αλλά και άλλα προϊόντα που διακινούνταν με αυτοκίνητο, έπρεπε να τα κατεβάσουν στον Άη-Γιώργη". Χαρακτηριστικά, αναφέρω το γεγονός ότι, προπολεμικά, πολλοί Αγιωργίτες διατηρούσαν πολλά μεταφορικά ζώα (άλογα, μουλάρια) και κουβαλούσαν εμπορεύματα κυρίως για Φουρνά, Ρεντίνα, Αγία Τριάδα, μάλιστα το αλάτι του μονοπωλίου Φουρνάς το μετέφεραν Αγιωργίτες αγωγιάτες, ένα επάγγελμα που σήμερα έχει εκλείψει τελείως, γιατί άλλαξε μορφή με τα νέα μέσα μεταφοράς και με τους αυτοκινητόδρομους, που συνδέονται όλα τα χωριά.

Η κίνηση αυτή, ανθρώπων και ζώων, είχε σαν αποτέλεσμα να γίνουν στον Άη - Γιώργη και μεγάλα εμπορικά καταστήματα, αλλά και χάνια. Τέτοια μαγαζιά ήταν των Σκουρέων, των Κατσαρέων, των Θεοδοσοπουλέων και του Γεωργαντά.

Χάνια ήταν του Γεωργαντά, του Θεοδασόπουλου και του Παύλου Μιχαήλ, με αξιόλογη κίνηση. Ο Παύλος Μιχαήλ, Αρμένικης καταγωγής, πού εγώ δεν θυμάμαι, είχε πολλά παιδιά. Κάποιος, προφανώς, για να τον πειράξει, τον ρώτησε πόσα παιδιά έχει. Ο Παύλος κατάλαβε την ερώτηση, και του απάντησε ως εξής:

"Ντέν ξέρει. Κάθε Λαμπρή, το Σαββάκ (η Σάββα η γυναίκα του) παιδί γεννάει".

Οι λόγοι αυτοί βοήθησαν στη ραγδαία ανάπτυξη του χωριού μας, το οποίο χρόνο με το χρόνο αύξανε σε πληθυσμό και κίνηση. Από προπολεμικά, είχε συσταθεί τηλεφωνικό και ταχυδρομικό γραφείο, τα παλιά τρία ΤΤΤ, είχε έδρα δασοφύλακα και γεωπόνου, όπως και τριθέσιο Δημοτικό Σχολείο.

Αλματώδη, όμως, ανάπτυξη πληθυσμιακή πήρε όταν μετά το 1953 μεταφέρθηκε, λόγω σεισμού και κατολισθήσεων, ο Ασπρόκαμπος (Ζιώψη). Με δάνειο, που τους χορήγησε το Κράτος, έχτισαν δίπλα οι Ασπροκαμπίτες ωραία σπίτια στον Άη-Γιώργη και έτσι το χωριό μεγάλωσε πολύ.

    Την εποχή αυτή, το χωριό μας γιόρτασε τη μεγαλύτερη ακμή του. Από το 1950 και μετά, άρχιζε μια νέα και πολύ σπουδαία περίοδος για το χωριό μας. Μια περίοδος, που σημάδεψε πραγματικά το χωριό μας και του έδωσε το προβάδισμα και την ξεχωριστή θέση, κάτι που και σήμερα ακόμη διατηρεί.

Στη 10ετία του 1950, χτίστηκε η Αγροτολέσχη με τη βοήθεια του Αμερικανικού Κολλεγίου Αθηνών, αλλά και την υλική και ηθική συμπαράσταση των κατοίκων. Η Αγροτολέσχη, έμελλε να δώσει μια νέα ζωή στην πολιτιστική κίνηση του χωριού μας.

Οι κάτοικοι αγκάλιασαν με τόση θέρμη και αγάπη την Αγροτολέσχη, η οποία μεταβλήθηκε σε μια πραγματική κυψέλη, αλλά και πόλος έλξης όλων των κατοίκων. Ανεπανάληπτες θα μείνουν οι Κυριακάτικες συγκεντρώσεις των κατοίκων, όπου τους προσφέρονταν πνευματική τροφή, με διαλέξεις και με ευχάριστο πρόγραμμα ψυχαγωγίας. Κάθε βράδυ συγκεντρώνονταν η νεολαία του χωρίου, άλλος να διαβάσει βιβλία, απ' την πλούσια βιβλιοθήκη, άλλος να παίξει σκάκι, ντόμινο και άλλοι να παίξουν πιγκ - πογκ.

Στο πιγκ – πογκ, μάλιστα, διοργανώνονταν και πρωτάθλημα με συγκλο­νιστικούς, πράγματι, αγώνες.

Αξέχαστες, για τους παλιότερους, θα μείνουν οι θεατρικές παραστάσεις που γίνονταν τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και τα καλοκαίρια.

Ποιος δε θυμάται την παράσταση της "Γκόλφως", η οποία μάλιστα δόθηκε και στο Καρπενήσι, με πολλή επιτυχία; Τη δεκαετία αυτή, 1950, ιδρύθηκε και η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού μας, η οποία συνεχίζει τις επιτυχίες. Όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, το χωριό μας, προηγήθηκε των σημερινών πολιτιστικών εκδηλώσεων και προσπαθειών πριν από μια 30ετία. Δεν είναι εγωιστικό αυτό, αλλά μια πραγματικότητα, η οποία πρέπει να εξαρθεί και να τονιστεί ιδιαίτερα. Η Αγροτολέσχη αποτέλεσε τον πυρήνα όλων αυτών των εκδηλώσεων. Θα ήταν μεγάλη παράλειψη, αν δεν αναφέρονταν το όνομα της πρώτης αρχηγού και υπευθύνου της Λέσχης. Ήταν η Άϊντα Δερμετζιάν, η οποία κατέκτησε τις καρδιές όλων των Αγιωργιτών, με την απέραντη καλοσύνη της.

Τη δεκαετία αυτή, 1950, χτίστηκε και η σημερινή εκκλησία του χωριού μας. Η βοήθεια των κατοίκων ήταν μεγάλη και αποτελεσματική, για ν' αποδειχτεί για μια ακόμη φορά μια ιστορική αλήθεια: όταν μια κοινότητα είναι μονιασμένη και πρόθυμη, μπορεί να κάμει θαύματα. Για να μη νομιστεί από μερικούς κατοίκους άλλων χωριών ότι εμείς οι Αγιωργίτες τα γράφουμε αυτά κάπως υπερβολικά και ίσως και εγωιστικά, θα προσπαθήσω σε άλλο σημείωμα μου, να παρουσιάσω με λεπτομέρειες, τη σημερινή εικόνα του χωριού μας κατά μαχαλάδες, απλώς και μόνο να στεριώσω γερά αυτά, που μέχρι τώρα έγραψα.