Σύγκρουση Ελλήνων γαιοκτημόνων της Δυτικής Φθιώτιδας

Σύγκρουση Ελλήνων γαιοκτημόνων της Δυτικής

Φθιώτιδας πριν την Επανάσταση του ‘21.

του Νικολάου Κ. Αντωνόπουλου από το βιβλίο του:

«ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΑ & ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ»

Πριν από την Επανάσταση του 1821, ήταν πολύ φημισμένη η οικογένεια των Χατζαίων του Μαυρίλου.  Ο Χατζηχρήστος ήταν προεστός της Δυτικής Φθιώτιδας. Η οικογένεια του έπαιξε μεγάλο ρόλο στα συμβάντα της περιοχής επί έναν αιώνα και πλέον, γι' αυτό θεωρώ αναγκαίο να αναφέρω  όσα για την τραγική της τύχη μου διηγήθηκε ο Κωνσταντίνος Τσιαχρής, επειδή έχουν κάποια σχέση και με την τύχη των κατοίκων του χωριού μας. Πριν από την Επανάσταση του 1821, ο κυριότερος εκπρόσωπος της οικογένειας αυτής ήταν ο Χατζηδημάκης, άνδρας έξυπνος, πνευματικά καλλιεργημένος και με μεγάλη επιρροή στους Έλληνες. Είχε τεράστια οικονομική ισχύ και δε δίσταζε, κατά τις απαιτήσεις της εποχής, να επιβουλεύεται τη θέση και τη δύναμη άλλων ισχυρών. Έτσι έγινε ανταγωνιστής της μεγάλης και πολύ ισχυρής επίσης οικογένειας των Κοντογιανναίων της Υπάτης.

   Κάποτε, λοιπόν, ο Χατζηδημάκης φιλοξένησε στο αρχοντικό του, στο Μαυρίλο, τον Αλή Πασά. Την επόμενη μέρα πήραν τον ανήφορο και ανέβηκαν ψηλά, σε μέρος από όπου φαινόταν όλη η κοιλάδα του Σπερχειού, η οποία, μετά το 1790, ανήκε στην ιδιο­κτησία του. Εκεί ο Αλή Πασάς, κοιτάζοντας προς τα κάτω, ρώτησε το Χατζηδημάκη:

- Τι βλέπεις, Δημάκη;

- Βλέπω τόπο, που φτάνει ως τη θάλασσα, του απάντησε.

- Σου αρέσει αυτή η λογγίτσα; Τον ξαναρώτησε.

- Μου αρέσει, πασά μου, του απάντησε.

- Ε, τότε σου τη δίνω όλη δική σου, του είπε ο Αλής.

- Σε ευχαριστώ πολύ, του απάντησε ο Χατζηδημάκης.

     - Πάρε χαρτί και γράψε όλα τα χωριά, από το Μαυρίλο ως τη θάλασσα, του είπε. Και όσα έγραψε ο Χατζηδημάκης τού τα παραχώρησε όλα με συμβόλαιο. Βέβαια το "ως τη θάλασσα" ήταν υπερβολή, δεν του έδωσε ολόκληρη τη σημερινή επαρχία!

Ο πανούργος Αλή Πασάς δεν του δώρισε την τεράστια αυτή έκταση για το καλό του αλλά για τον αφανισμό του. Τον έβλεπε ότι αποκτούσε μεγάλη δύναμη, ήξερε ότι είχε καλές σχέσεις και με το σουλτάνο, όπως με πληροφόρησε κάποιος μεγάλος στην ηλικία άνδρας από άλλο χωριό, και ήξερε, ότι οι Κοντογιανναίοι τον υπέβλεπαν και δε θα τον άφηναν σε ησυχία.

Προσπάθησε, λοιπόν, να παρακινήσει τη μια οικογένεια να εξοντώσει την άλλη και το πιο επιθυμητό γι' αυτόν ήταν να εξοντωθούν και οι δυο, για να απαλλαγεί από αυτές χωρίς τη δική του ανάμιξη.

Οι Κοντογιανναίοι πότε παρουσιάζονταν ως φίλοι του και πότε ως εχθροί του και δεν τους είχε καθόλου εμπιστοσύνη. Όταν συνεργαζόταν με αυτούς, το έκανε από ανάγκη. Με την ίδια μέθοδο προσπάθησε να παρακινήσει και τους ίδιους να σφαγούν αναμεταξύ τους αλλά κάποιος από τους πιο ηλικιωμένους αντιλήφθηκε την πανουρ­γία του, τη φανέρωσε στους άλλους και πρόλαβαν το κακό.

Είναι γεγονός, ότι οι Κοντογιανναίοι, αποφάσισαν να εξαλείψουν την οικογένεια των Χατζαίων από το πρόσωπο της γης. Μια νύχτα του Δεκεμβρίου του 1821 ο Σπύ­ρος Κοντογιάννης πήγε στο Μαυρίλο με μια ομάδα ανδρών και αποκεφάλισε όλους τους άνδρες της οικογένειας Χατζηδημάκη.

Η εντολή που είχε από το θείο του, το Μήτσο, ο οποίος απέφυγε να πάει ο ίδιος, ήταν να μην αφήσει κανέναν αρσενικό ζωντανό. Κάποιος είχε βρει ένα μικρό αγόρι στην κούνια του, το λυπήθηκε και δε θέλησε να το σφάξει αλλά το έπιασε από το πόδι και το πέταξε από το μπαλκόνι στον κήπο. Αργότερα, όταν το είπε στο Μήτσο Κοντογιάννη, του απάντησε: σκοτώσατε όλη την οικογένεια και αφήσατε το αγκάθι!

Το μωρό σώθηκε και μεγάλωσε. Σώθηκαν και δυο νέοι, που έτυχε να απουσιάζουν εκείνη τη φρικτή νύχτα από το σπίτι. Ήταν ο Δημήτριος και ο Ιωάννης Χατζίσκος, που έγιναν αξιωματικοί της Επανάστασης. Ο πρώτος ήταν ο παππούς του Δημητρίου Χατζίσκου, βουλευτή Φθιώτιδας μέχρι το 1950, που υπήρξε και υπουργός.

Για την εκτέλεση του εγκλήματος αυτού αναφέρονται δυο προφάσεις, που δεί­χνουν ότι έχουν αντικειμενική βάση. Το γεγονός είναι ένα: ότι η αντιζηλία εξώθησε τους Κοντογιανναίους στην εξόντωση των Χατζαίων.

Μετά την εξαφάνιση των Χατζαίων και αφού το γένος μας είχε πια απελευθερω­θεί από τους Τούρκους, σύμφωνα με όσα μου είπε ο Κ. Τσιαχρής, οι τοπικοί άρχοντες της Δυτικής Φθιώτιδας μοιράσθηκαν τα τιμάρια της περιφέρειας ως εξής: Ο Ζώτος, πρώην γραμματέας του Αλή Πασά, πήρε τη Βίτωλη και τα Κουφόδεντρα.

Ο Κοντογιάννης πήρε το Αγά, τα Κουκιά και το Μουτζουράκι. Κουκιά λεγόταν η περιοχή όπου σήμερα βρίσκεται το χωριό Πτελέα και η απέναντι της από το Σπερ­χειό. Το Μουτζουράκι ήταν χωριό νοτιοδυτικά από το σημερινό χωριό του Τυμφρη­στού. Η περιφέρεια του άρχιζε από τις Ράχες Τυμφρηστού και έφτανε ως την περι­φέρεια της Λευκάδας.

Ο Τσαλής πήρε το Καστρί και ο Ζουλούμης το Παλιούρι, που βρίσκεται πιο κάτω από το Καστρί.

Για τον Τσαλή δεν έχουμε πληροφορίες. Ο Γεώργιος Ζουλούμης ήταν προύχο­ντας της Μπρούφλιανης, του σημερινού Διλόφου Σπερχειάδας, που υπήρξε αξιωμα­τικός της Επανάστασης.