Ελληνικές πυραμίδες

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ 

Κατασκευάστηκαν πριν από τις Αιγυπτιακές;

Πυραμιδοειδή κτίσματα που ανήκουν, όπως φαίνεται, στην Προϊστορική εποχή, οι λεγόμενες ελληνικές πυραμίδες που μπορεί να συναντήσει κανείς ακόμη και σήμερα στην Πελοπόννησο και στη Θήβα, αποτελούν κομμάτι της σημαντικής προϊστορικής «κυκλώπειας» αρχιτεκτονικής.

Ποιοι τις έφτιαξαν και γιατί;

Πρόκειται για την πρώτη μορφή πυραμίδων που συναντούμε στον τότε γνωστό κόσμο, αφού η χρονολόγηση που έγινε δείχνει ότι είναι αρχαιότερες από τις αιγυπτιακές πυραμίδες.

Πρόκειται για την αρχιτεκτονική κληρονομιά των Μινύων του φρυγικού ή αιολικού φύλου που κατείχε -άγνωστο πώς- υψηλού επιπέδου τεχνικές γνώσεις.

Η πορεία τους και η κατάληξη τους αλλά και τα επιτεύγματα τους παραμένουν άγνωστα μέχρι σήμερα. Οι εικασίες που γίνονται για τη χρήση αυτών των περίεργων κτισμάτων είναι πολλές.  Ορισμένοι πιστεύουν ότι πρόκειται για φρυκτωρίες, δηλαδή για ένα πανάρχαιο σύστημα συνεννόησης και επικοινωνίας μεταξύ αυτών που έμεναν σε μακρινές αποστάσεις, άλλοι κάνουν λόγο για περιάνδρια, δηλαδή τάφους πολεμιστών. Ωστόσο, οι πληροφορίες που έρχονται από τα ερείπια των κτισμάτων δημιουργούν περισσότερη σύγχυση και μεγαλώνουν τις απορίες. 

Χαντάκια από όπου κάποτε έτρεχε νερό, φρεάτια αλλά και μικρά γεφύρια που κάποτε υπήρχαν μέσα στα πυραμιδοειδή κτίσματα σίγουρα δεν θα χρησιμοποιούνταν ποτέ από νεκρούς. Οι τοίχοι, ωστόσο, των κτισμάτων ήταν αρκετά λεπτοί για να προστατέψουν τους άνδρες που θα αμύνονταν μέσα από τις πυραμίδες, σε περίπτωση που αυτές είχαν χρησιμοποιηθεί κάποτε ως οχυρά...

Ακόμη και το σχήμα των κτισμάτων της κόλουρης πυραμίδας (πυραμίδα χωρίς τελείωμα, χωρίς κορυφή) παραμένει μέχρι σήμερα ένα μυστήριο, αφού κανείς δεν μπορεί να περιγράψει με βεβαιότητα πώς ήταν.

Ούτε κείμενα ούτε περιγραφές ούτε αναφορές από αρχαίους συγγραφείς γι' αυτές. Οι ιστορικές πηγές, εκτός από κάποιες περιγραφές του Παυσανία, δεν έχουν ασχοληθεί με το θέμα. Το γεγονός αυτό αλλά και η χρονολόγηση των κτισμάτων, που, παρά τις αμφισβητήσεις που έχει εγείρει στην επιστημονική κοινότητα, έχουν τοποθετήσει τα κτίσματα στην Προϊστορική εποχή (2500-3000 π.Χ.), μας κάνουν σήμερα να πιστεύουμε ότι οι πυραμίδες είχαν πέσει σε αχρηστία ή είχαν πολλές και διαφορετικές χρήσεις εκτός από εκείνη για την οποία αρχικά κατασκευάστηκαν.

Εγκαταλελειμμένα από το χρόνο αλλά και τον άνθρωπο, τα απομεινάρια μιας πανάρχαιας τεχνικής που, όπως προκύπτει, ξεκινά κατά την ίδια ή και παλιότερη εποχή από αυτήν της ακμής της Αρχαίας Αιγύπτου, αποδεικνύουν και στον πιο ανυποψίαστο επισκέπτη πως, τελικά, αυτά που γνωρίζουμε για τον ελληνικό χώρο και τις φυλές που έζησαν εδώ είναι ελάχιστα.

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΟ ΑΡΓΟΣ

Η πυραμίδα του Ελληνικού στο 'Αργος της Πελοποννήσου είναι η πιο καλά διατηρημένη πυραμίδα στον ελληνικό χώρο. Η τοποθεσία στην οποία έχει κτιστεί, κοντά στο 'Αργος αλλά και στις πηγές του Ερίνου ποταμού, θεωρείται στρατηγικής σημασίας.

Το κτίσμα περιγράφηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα από τον Άγγλο περιηγητή-δημοσιογράφο Γουίλιαμ Σίμσον: «Στο δρόμο που οδηγεί από το Αργός στην Τριπολιτσά μέσω Τσιπιανών υπάρχουν κάποια αρχαία λείψανα ανάμεσα στα οποία και εκείνο του κατώτερου μέρους μιας πυραμίδας. Ο τύπος αυτός του κτίσματος που υπάρχει εδώ σχετίζεται με την αιγυπτιακή πυραμίδα. Η ιστορία του Δαναού μπορεί να είναι μύθος, σημειώνει όμως, όπως φαίνεται, μια πρώιμη σχέση με την Αίγυπτο. Ακόμη και το όνομα Αγαμέμνονας είναι περισσότερο αιγυπτιακό παρά ελληνικό, και το πυραμιδοειδές σχήμα αυτού του κτίσματος επιβεβαιώνει την υπόθεση ότι θα έπρεπε να υπήρχε στενή σχέση στο παρελθόν. Το κτίσμα της πυραμίδας είναι πελασγικού τύπου και έτσι δεν μπορεί να αποδοθεί σε Αιγυπτίους κτίστες. Μπορεί να δει κανείς μια πόρτα στην πλευρά με ένα πέρασμα που οδηγεί στο νεκρικό θάλαμο, ο οποίος διαιρείται στα δυο από διαχωριστικό τοίχο. Η λιθοδομή δεν είναι τόσο παλιά όσο στις Μυκήνες και στην Τίρυνθα».

Είναι φανερό ότι και σε αυτή την περίπτωση, όπως και σε άλλες, οι ξένοι περιηγητές με τη διπλή ιδιότητα του αρχαιολόγου ή του δημοσιογράφου κατέγραψαν πρώτοι σημαντικά μνημεία του ελληνικού χώρου, τα οποία προσπάθησαν πρόχειρα να κατατάξουν και να ερμηνεύσουν με τις γενικές γνώσεις της τότε εποχής.

Δεκαετίες μετά ο αρχαιολόγος, Γ. Προφαντόπουλος, επιχειρεί μια περιγραφή της πυραμίδας του Ελληνικού: «Το μήκος του κτίσματος είναι 15 μέτρα, το πλάτος του 12 μέτρα και έχει μια στενή είσοδο με μήκος 1.10 μέτρα. Ο εσωτερικός χώρος της πυραμίδας διαιρείται σε δύο μέρη και έχει ύψος 5-50 μέτρα. Στην ανατολική πλευρά της υπάρχει είσοδος με διάδρομο μήκους 1.10 μέτρα. Υπάρχει ακόμη μια εξωτερική πόρτα που καλύπτεται από δύο λίθους. Το εσωτερικό της πυραμίδας είναι τετράγωνο με διαστάσεις 6X6. Η πυραμίδα έχει συληθεί, ενώ στο εσωτερικό της διακρίνονται δύο λάκκοι».

Το μεγαλύτερο μέρος του μνημείου ήταν σκαμμένο σε βράχο. Οι τομές που έγιναν στο υλικό της κατασκευής (μαλακός ψαμμίτης) δείχνουν ότι κάποτε υπήρχε ένας τοίχος που χώριζε το εσωτερικό της πυραμίδας στη μέση. Διατηρούνται, επίσης, σημάδια ενός τοίχου που έτεμνε το εσωτερικό της χωρίζοντας το, γεγονός που επιβεβαιώνει αυτή την εσωτερική διάταξη. Στη βορειοανατολική γωνία του κτίσματος υπάρχει μια μικρή δεξαμενή. Η νοτιοανατολική γωνία της δεξαμενής καταλαμβάνεται από ορθογώνια κατασκευή αγνώστου σκοπού. Οι γωνίες της ήταν λοξές και η κατασκευή της ολόιδια με εκείνη της δεξαμενής. Η πάνω επιφάνεια της δεν είναι επίπεδη, αλλά έχει δύο σκαλοπάτια που δημιουργούν μια μικρή δεξαμενή καθίζησης. Η δεξαμενή χύνεται σε αγωγό που διαπερνά το βόρειο τοίχο. Ο πυθμένας της δεξαμενής στο χαμηλότερο σημείο του έχει ένα κυκλικό βύθισμα 0.27 εκατοστά. Πρόκειται λοιπόν για μια λεκάνη καθίζησης. Η δεξαμενή χύνεται σε έναν αγωγό που τη διαπερνά στο βόρειο τοίχος. Αυτός ο αγωγός αποτελεί τμήμα της πρωταρχικής κατασκευής της πυραμίδας και βρίσκεται στο αρχικό επίπεδο του δαπέδου. Ο σκοπός αυτής της κατασκευής θα πρέπει να ήταν η έξοδος των νερών από το δάπεδο της πυραμίδας.

Είναι εντυπωσιακό πως μέχρι σήμερα σώζεται στο μεγαλύτερο μέρος η αρτιότητα ενός κτίσματος, το οποίο, όπως χρονολογήθηκε με τη μέθοδο της θερμοφωταύγειας από αρχαιολόγους της Ακαδημίας Αθηνών, είναι του 2720 π.Χ.!

ΠΙΘΑΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΥΡΑΜΙΔΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ

Καμία σαφή εξήγηση για τη χρήση αυτού του πολύπλοκου κτιρίου δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα. Στην πυραμίδα του Ελληνικού, όπως και στις άλλες ελληνικές πυραμίδες, όπως θα δούμε παρακάτω, κάνουν εντύπωση τα εξής:

-Δεν υπάρχει αναφορά στα μνημεία αυτά από τις ιστορικές πηγές. Αναφορές, αόριστες όμως, γίνονται μόνο από τον Παυσανία.

-Η χρονολόγηση των κτισμάτων δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση. Τα κτίσματα ανήκουν στην Προϊστορική εποχή, πολλά είναι προγενέστερα των αιγυπτιακών πυραμίδων και έχουν χρονολογικές διαφορές μεταξύ τους μέχρι και 700 χρόνια!

-Η χρήση τους πιθανώς δεν είναι μία αλλά πολλές. Έτσι, μπορεί οι ελληνικές πυραμίδες να κτίστηκαν αρχικά, για παράδειγμα, ως ναοί, στη συνέχεια όμως πιθανόν να εξυπηρέτησαν πολλούς άλλους σκοπούς. Απομεινάρια των διάφορων χρήσεων βρίσκουμε μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα για τον πραγματικό λόγο κατασκευής τους.

Για την κατασκευή της πυραμίδας του Ελληνικού, της καλύτερα σωζόμενης πυραμίδας του ελληνικού χώρου, έχουν μέχρι σήμερα δοθεί οι παρακάτω ερμηνείες:

-Ήταν, όπως ο Παυσανίας το χαρακτηρίζει, πολυάνδριο, ταφικό μνημείο δηλαδή που στηνόταν στη μνήμη πολεμιστών που έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια μάχης. Τα πολυάνδρια στήνονταν στον τόπο της σύγκρουσης για να κρατούν ζωντανή τη μνήμη του γεγονότος, όπως γίνεται στις μέρες μας με τα μνημεία πεσόντων (Τύμβος του Μαραθώνα, Μνημείο Αγνώστου Στρατιώτη).

-Ήταν μνημείο που στήθηκε αναμνηστικά για να θυμίζει το θρίαμβο κάποιας νίκης.

-Ήταν φρούριο θερινών ανακτόρων του βασιλιά του Άργους.

-Η θέση του στον κάμπο αλλά και η απρόσκοπτη θέα της περιοχής δηλώνουν μέχρι και σήμερα ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς, αμυντικούς ή επιθετικούς. 

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΟΥ ΛΙΓΟΥΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ

Η πυραμίδα βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Αραχναίο, αριστερά του δρόμου από το Αργός προς την Επίδαυρο και σήμερα είναι εντελώς ισοπεδωμένη. Το οικοδομικό της υλικό είναι και σε αυτή την περίπτωση ο ψαμμίτης. Οι διαστάσεις της είναι 54 μέτρα στη βόρεια πλευρά της, ενώ οι υπόλοιπες πλευρές έχουν μήκος 12 μέτρα. Ο εσωτερικός διάδρομος του κτίσματος έχει πλάτος 1 μέτρο και μήκος 2.60 μέτρα. Η αρχαιολογική ανασκαφή έδειξε ότι στη μία άκρη του διαδρόμου υπήρχε κάποτε ένα είδος λουτρού, ενώ εντοπίστηκαν και στην περίπτωση αυτή σημάδια ενός εσωτερικού τοίχου που χώριζε τον κύριο χώρο της πυραμίδας σε δύο μέρη. Υπολογίστηκε ακόμη ότι οι πόρτες του κτίσματος άνοιγαν από μέσα. Παράλληλα, εντοπίστηκαν ένα πηγάδι και μία δεξαμενή, ενώ στο εσωτερικό της πυραμίδας βρέθηκαν λίχνοι του 4^ου αιώνα π.Χ. Άλλα ευρήματα που εντοπίστηκαν στη διάρκεια των ανασκαφών χρονολογούνται στον 1^ο π.Χ.

Οι ομοιότητες της πυραμίδας του Λιγουριού με αυτήν του Ελληνικού είναι μεγάλες, γι' αυτό και η χρήση τους θα μπορούσε να ήταν παρόμοια. Η χρονολόγηση των συντριμμιών αποδεικνύει ότι τα κτίσματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν προφανώς για διαφορετικούς σκοπούς σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας.

Το πιο εντυπωσιακό ίσως στοιχείο του συγκεκριμένου κτίσματος είναι ότι δεν υπάρχει καμιά ιστορική αναφορά, ούτε κι από τον Παυσανία που αποτελεί μια από τις ελάχιστες σωζόμενες πηγές.

Το ενδεχόμενο να ήταν η πυραμίδα αυτή φρυκτωρία (σύστημα συνεννόησης με αναμμένους πυρσούς) είναι μηδαμινό, καθώς από τη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχει περιορισμένη δυνατότητα για κάτι τέτοιο. Δεν θα μπορούσε να ήταν ούτε ταφικό μνημείο, αφού οι πόρτες του άνοιγαν από μέσα, άρα ένα λογικό συμπέρασμα είναι να χρησιμοποιήθηκε η πυραμίδα για αμυντικούς σκοπούς και μάλιστα πολύ πριν από την εποχή του Παυσανία, ο οποίος φαίνεται να αγνοεί την ύπαρξη της

Το πιο εντυπωσιακό, όμως, ζήτημα που έχει άμεση σχέση με την πυραμίδα στο Λιγουριό είναι ότι, ενώ δεν υπάρχουν -γνωστές τουλάχιστον- πηγές που να κάνουν αναφορά στο συγκεκριμένο κτίσμα, στα αρχεία της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών έχει εντοπιστεί η αναφορά της Γαλλικής Επιστημονικής Αποστολής στο Μοριά, στις σελίδες της οποίας διακρίνεται μια γκραβούρα όπου η πυραμίδα απεικονίζεται όπως ήταν τότε, στα μέσα του 19^ου αιώνα.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά, αλλά στεκόμαστε μόνο σε δυο:

Πώς είναι δυνατόν να εμφανίζεται στην γκραβούρα μια πυραμίδα που δεν αποτελείται μόνο από τα ερείπια μερικών γωνιακών λίθων, αλλά έχει μεγάλο ύψος και μάλιστα δίπλα της υπάρχει ένα ψηλό δένδρο; Και εάν υποθέσουμε ότι η γκραβούρα που δημιουργήθηκε για καθαρά επιστημονικούς σκοπούς δεν περιέχει ούτε ένα πραγματικό στοιχείο, τότε:

Πώς γνώριζε η γαλλική αποστολή που να στρέψει τις έρευνες της, αφού δεν υπήρχαν ιστορικές πηγές για τη συγκεκριμένη πυραμίδα;

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΔΑΛΑΜΑΝΑΡΑΣ

«Δεξιά, καθώς κανείς πηγαίνει από το Άργος στην Επίδαυρο, υπάρχει οικοδόμημα που μοιάζει πολύ με πυραμίδα και πάνω του απεικονίζονται ανάγλυφες ασπίδες στο σχήμα των αργολικών ασπίδων.  Εδώ είχε πολεμήσει ο Προίτος εναντίον του Ακρισίου για τη βασιλεία. Λένε πως ο αγώνας έληξε ισόπαλος, γι' αυτό αργότερα συμφιλιώθηκαν, αφού ούτε ο ένας ούτε ο άλλος μπόρεσαν να πετύχουν αποφασιστική νίκη. Λένε ακόμη πως πρώτη φορά τότε συγκρούστηκαν οπλισμένοι με ασπίδες και οι ίδιοι και το στράτευμα τους».

Εδώ έχουμε μια σαφή και λεπτομερή περιγραφή της χρήσης των πολυάνδριων και των ομαδικών τάφων από τον Παυσανία. Η πυραμίδα της Δαλαμανάρας αποτελεί τη μοναδική ίσως περίπτωση αναμφισβήτητης χρήσης του πυραμιδοειδούς κτίσματος ως ταφικού μνημείου. Το γεγονός που αναφέρει ο Παυσανίας, ότι για πρώτη φορά οι δύο άνδρες χρησιμοποίησαν ασπίδες για να συγκρουστούν σε μάχη, τοποθετεί το περιστατικό, άρα μάλλον και την ανέγερση του κτίσματος, στην πριν από τον Τρωικό πόλεμο εποχή.

Φαίνεται από τα ευρήματα που εντοπίστηκαν σε απόσταση λίγων μόνο μέτρων ότι στην περιοχή κατά το πέρασμα του χρόνου ανεγέρθηκαν και άλλα ταφικά μνημεία.

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΚΑΜΠΙΑΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΙΔΑΥΡΟ

Πρόκειται για ένα πυραμιδοειδές οικοδόμημα εντελώς αγνοημένο από οποιαδήποτε αρχαία ή νεότερη φιλολογική πηγή. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1993 από το δάσκαλο Ιωάννη Μπίμπη στη διάρκεια των περιπάτων που έκανε στις εξοχές της γενέτειρας του. Αμέσως ειδοποίησε τον ερευνητή Χρήστο Λάζο, ο οποίος επισκέφθηκε το κτίσμα μαζί με τον αρχαιολόγο Αντώνη Μακαρίου. Οι μετρήσεις που έγιναν λίγο αργότερα έδειξαν ότι το κτίσμα έχει ύφος 1.80 μέτρα από το έδαφος και 1.20 μέτρα από τη βάση του. Το πλάτος του είναι 7-78 μέτρα, η νότια πλευρά του συνολικά 8.87 μέτρα, η ανατολική και η δυτική του πλευρά έχουν μήκος 8 μέτρα και 40 εκατοστά.

Ένα από τα ζητήματα που δημιουργούν εντύπωση στους ειδικούς είναι η ανομοιομορφία των λίθων της εισόδου του κτίσματος. Ο ένας στη νοτιοανατολική γωνία έχει κλίση και δίνει την εντύπωση πυραμιδοειδούς σχήματος, ενώ ο άλλος είναι εντελώς κάθετος. Διαφορετικοί λίθοι του κτίσματος ακολουθούν μια άλλη τεχνοτροπία σαν να υπήρχαν αρχικά δύο διαφορετικά αρχιτεκτονικά σχέδια που στην πορεία έγιναν ένα.

Στο εσωτερικό της πυραμίδας έχουν βρεθεί υπολείμματα αγγείων, τα οποία δεν γνωρίζουμε σε τι ακριβώς χρησίμευαν, αλλά και υπολείμματα ενός διαχωριστικού τοίχου που χώριζε τον εσωτερικό χώρο σε δύο μέρη, όπως εντοπίστηκε και σε άλλες πυραμίδες στην Πελοπόννησο.

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΣΤΑ ΒΙΓΛΑΦΙΑ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Στα Βιγλάφια, στη Νεάπολη Λακωνίας, και συγκεκριμένα στην περιοχή Παυλοπέτρι, βρίσκεται μια βυθισμένη μυκηναϊκή πολιτεία. Εκεί έχουν ανακαλυφθεί τα ερείπια ενός πυραμιδοειδούς κτίσματος, που αναφέρει ο Παυσανίας στο έργο του Ελλάδος Περιηγήσεις, το οποίο ο Τζον Ληκ το 1831 είχε ταυτίσει με τον τάφο του Κινάδου, του πλοίαρχου στο πλοίο του Μενελάου κατά την εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία.

Το 1961 επισκέφθηκαν την περιοχή δύο ακόμη ξένοι αρχαιολόγοι, ο καθηγητής Γ. Σ. Πρίτσετ του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας και η αρχαιολόγοι 'Ελενα Φράντσια του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα του Καναδά. Η θεμελίωση της πυραμίδας είναι σχεδόν τετραγωνική, με διαστάσεις 17-5μ-x16μ.x17-45μ-x16μ. Για τη χρονολόγηση της δεν υπάρχουν στοιχεία, εκτός από θραύσματα μελανόμορφων κεραμικών που χρονολογήθηκαν στον 4^ο π.Χ. αιώνα.

Το κτίσμα περιβάλλεται από τάφρο, ενώ -πληροφορία ιδιαίτερα σημαντική- βρίσκεται λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από την Ελαφόνησο. Στο χαντάκι που βρίσκεται στην περίμετρο του κτίσματος βρέθηκαν εγκοπές που πιθανόν στήριζαν μια ξύλινη γέφυρα. Το χαντάκι θα πρέπει να χρησιμοποιήθηκε και σαν στέρνα. Το όρυγμα που βρίσκεται γύρω από την πυραμίδα και δεσπόζει στο χώρο, αλλά και η γειτνίαση του κτίσματος με την περιοχή της Ελαφόνησου και της Μυκηναϊκής Πολιτείας Παυλοπέτρι, που σήμερα βρίσκεται στο βυθό, μας δηλώνουν ότι η περιοχή κάποτε χρησιμοποιήθηκε λόγω της στρατηγικής σημασίας θέσης της.

Από το σημείο όπου βρίσκονται μέχρι σήμερα τα ερείπια της πυραμίδας υπάρχει απρόσκοπτη θέα στο Αιγαίο. Το έμπειρο μάτι, μάλιστα, μπορεί να δει από ψηλά ακόμη και τα ερείπια της αρχαίας πόλης.

Σίγουρα η θέση της πυραμίδας δεν επιλέχθηκε τυχαία. Ιδιαίτερη εντύπωση μάλιστα προκαλεί η περιγραφή του Ληκ που ήταν από τους πρώτους που εντόπισαν το κτίσμα: «Ανάμεσα στην πυραμίδα και στην Ελαφόνησο παρεμβάλλονται πολλές αρχαιότητες και μια μικρή λιμνοθάλασσα περιτριγυρισμένη από εδαφικές εξάρσεις γεμάτες μυκηναϊκούς τάφους, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι συλημένοι. Σε κάποιο σημείο της ακτής ανάμεσα στους τάφους, υπήρχε ανάγλυφο της αιγυπτιακής σφίγγας, το οποίο δημιουργεί πολλά ερωτηματικά».

Δυστυχώς η εικόνα που σήμερα παρουσιάζει το τοπίο είναι πολύ διαφορετική. Σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια της πυραμίδας, και αυτό γιατί οι πέτρες της χρησιμοποιήθηκαν για να χτιστούν τα μαντριά που βρίσκονται εκεί!

Η ΒΑΘΜΙΔΩΤΗ ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΑΜΦΕΙΟΥ ΣΤΗ ΘΗΒΑ

Πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή πυραμίδα του ελληνικού χώρου, η οποία είναι ταυτόχρονα και ταφικό μνημείο. Στην πραγματικότητα, το όλο κατασκεύασμα, ένα μεγάλου όγκου και ύψους, όπως προκύπτει από τις σχετικές μελέτες, μνημείο, περιλαμβάνει έναν τάφο, έναν τύμβο που υψώνεται πάνω από αυτόν και μία πυραμίδα που περικλείει τα παραπάνω, η οποία είναι κόλουρη.

Η εξωτερική επιφάνεια του κτίσματος, που, όπως υποστηρίζει ο αρχαιολόγος Θ. Σπυρόπουλος, είναι βαθμιδωτή, φαινόταν κάποτε από ολόκληρη τη Θήβα, ενώ, σύμφωνα με τη χρονολόγηση που έχει γίνει, η πυραμίδα χτίστηκε το 2700 π.Χ., δηλαδή πριν ακόμη και από την πυραμίδα του Ζόζερ, την αρχαιότερη πυραμίδα που έχει βρεθεί στον κόσμο.

Το μοναδικό αυτό μνημείο περιέχει τον τάφο των Θηβαίων Διόσκουρων, Ζήθου και Αμφίονα. Έχει κτισθεί από πλίνθους γιγαντιαίων διαστάσεων και η εξωτερική του επιφάνεια μοιάζει με βαθμιδωτή πυραμίδα. Η κορυφή του μνημείου είναι επίπεδη και δημιουργεί κλίμακα και κόγχες.

Ο αρχαιολόγος, Θ. Σπυρόπουλος, που ανακάλυψε και μελέτησε στις αρχές της δεκαετίας του 70 διεξοδικά το μνημείο και την περιοχή, αναφέρει: «Τα στοιχεία είναι καινοφανή για τον ελληνικό χώρο και μέχρι στιγμής μοναδικά, ώστε να προκαλούν δικαιολογημένα απορία αλλά και εύλογο επιστημονικό ενδιαφέρον. Το μνημείο αυτό είναι εντυπωσιακότερο στο εσωτερικό του παρά στο εξωτερικό».

Η λαξευτή κατασκευή με βάθος τουλάχιστον 20 μέτρα μοιάζει πολύ με αιγυπτιακό ταφικό μνημείο, με «μασταμπά», όπως λέγεται ο αιγυπτιακός τάφος. Πάνω σε αυτόν τον ταφικό θάλαμο και στα διαμερίσματα που υπάρχουν γύρω του κτίζεται μια υπέργεια κατασκευή, η οποία καλύπτει έκταση πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που καταλαμβάνουν τα υπόγεια ταφικά διαμερίσματα. Πάνω από τον τάφο και τους απλούς τοίχους αντιστήριξης έχει τοποθετηθεί λεπτό στρώμα λευκού ασβεστοκονιάματος. Ανάλογο κονίαμα βρίσκουμε και στη σύνδεση των πλίνθων. Τα κύρια υλικά κατασκευής του μνημείου είναι το χώμα, η άμμος και οι πλίνθοι, υλικά δηλαδή που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή αιγυπτιακών πυραμίδων μετά την 1^η Δυναστεία.

Στο εσωτερικό όμως της πυραμίδας έχει κατασκευαστεί μια βαθιά τάφρος. Στη συνέχεια, έχει εντοπιστεί μια σήραγγα που βρίσκεται σε μεγάλο βάθος κάτω από την επιφάνεια της Γης. Κατόπιν υπάρχει μια κατακόρυφη τάφρος σε βαθύτερο σημείο, ώστε το δάπεδο της σήραγγας να βρίσκεται σε πιο ψηλό επίπεδο.

Μέσα στον τάφο έχουν βρεθεί όστρακα Προμηκυναϊκής εποχής και αγγεία καθώς και ένα περίεργο στρώμα λευκής γης, που δεν γνωρίζει κανείς από πού προέρχεται και ποια ήταν η χρησιμότητα του... 

Η κορυφή του μνημείου είναι επίπεδη και θεωρείται Προμηκυναϊκή, ενώ, σύμφωνα με απόψεις ορισμένων αρχαιολόγων, αναφορά για το επιβλητικό αυτό κτίσμα κάνει και ο Αισχύλος στην τραγωδία του Επτά επί Θήβας αναφέροντας ότι το ταφικό μνημείο των Θηβαίων Ζήθου και Αμφίονα μοιάζει μετέωρο ανάμεσα σε γη και ουρανό...

ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ

Αποκλειστική δημοσίευση της "Άγνωστης Ελληνικής Ιστορίας" 28/12/1997 και 2/3/1999. Η "πυραμίδα" των Χανίων (στην πραγματικότητα είναι κώνος) είναι ένας λαξευμένος βράχος και είναι ένα μνημείο μοναδικό στο είδος του μιας και δεν υπάρχει καμία αναφορά για παρόμοιο κτίσμα-κατασκεύασμα. Επίσημες μελέτες, έρευνες ή ανασκαφές δεν έχουν γίνει μέχρι στιγμής - ακόμη και το ίδιο το μνημείο είναι άγνωστο στον κόσμο, και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την χρήση που είχε στην αρχαιότητα ή την ηλικία του.

Βρίσκεται σε υψόμετρο 290 μέτρων από την επιφάνεια της θαλάσσης στα Νότια του νομού Χανίων. Μέσα στον κώνο έχει λαξευτεί ένα δωμάτιο με διαστάσεις 2,20μ. x 2,10μ. και ύψος 1,40μ περίπου, στο οποίο μπαίνει κανείς από την είσοδο που είναι στα Δυτικά  διαστάσεων 1,2μ x 0,7μ. Η περιφέρεια του κώνου είναι περίπου 16 μέτρα και το ύψος του από την κορυφή μέχρι το δάπεδο του θαλάμου είναι περίπου 4,6 μέτρα. Η περιφέρεια της βάσης του είναι περίπου 29 μέτρα. 

ΜΙΝΥΕΣ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΤΩΝ ΠΥΡΑΜΙΔΩΝ;

Η χρονολόγηση των πυραμιδοειδών κτισμάτων της Πελοποννήσου αλλά και της Θήβας αποκαλύπτει συγκλονιστικές πληροφορίες για τις κατασκευαστικές και αρχιτεκτονικές γνώσεις των δημιουργών τους.
Επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τον αρχαιολόγο και ακαδημαϊκό Π. Θεοχάρη επισημαίνει για την πυραμίδα του Ελληνικού τα εξής: «Το σχήμα και το ύφος των πυραμίδων και άλλα στοιχεία που μετρήθηκαν, όπως η χρονολόγηση των κεραμικών που προέρχονται από τη βάση των θεμελίων της βόρειας πλευράς της πυραμίδας του Ελληνικού, καθώς και τα αντικείμενα τα οποία βρέθηκαν συνιστούν ότι το κτίσμα είναι του 3000 π.Χ. Μόνο η αρχαιότερη πυραμίδα της Αιγύπτου, η κλιμακωτή πυραμίδα του Φαραώ Ζόζερ, της οποίας αρχιτέκτονας ήταν ο διάσημος Ιμχοτέπ, ήταν σχεδόν σύγχρονη ή ελαφρώς προγενέστερη της πυραμίδας του Ελληνικού». 

Όσο για το πυραμιδοειδές ταφικό μνημείο που βρέθηκε στη Θήβα, η χρονολόγηση αποκαλύπτει ακόμη πιο συγκλονιστικά δεδομένα, αφού η κατασκευή της τοποθετείται στην περίοδο 2700-2400 π.Χ., δηλαδή πριν από την ύπαρξη των αιγυπτιακών πυραμίδων...

Ποιοι θα μπορούσαν να φτιάξουν τα συγκλονιστικά αυτά για την εποχή έργα; Ποιοι είχαν τέτοια κατασκευαστική δεινότητα και μάλιστα πριν από τη Μυκηναϊκή εποχή; Μόνο ένα φύλο που  έμεινε σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου, για να εξαφανισθεί αργότερα ή να αφομοιωθεί από τα άλλα φύλα, κατείχε αυτή την άψογη τεχνική: οι Μινύες. Δεν αποκλείεται λοιπόν -παρόλο που θεωρείται παρακινδυνευμένη από πολλούς επιστήμονες αυτή η άποψη- οι Μινύες να κατασκεύασαν στην περίοδο της ακμής τους, για την οποία τίποτε σήμερα δεν γνωρίζουμε, αυτά τα πυραμιδοειδή σχήματα. Δεν αποκλείεται επίσης σε αυτούς τους χώρους που εντοπίστηκαν και σε πολλά άλλα σημεία της Ελλάδας να λατρεύονταν κάποιοι ή κάποιος θεός. Υπάρχουν, άλλωστε, πρόσφατα αρχαιολογικά ευρήματα που αποδεικνύουν ότι ο μονοθεϊσμός ξεκίνησε από την Ανατολή την εποχή κατά την οποία στη Μεσόγειο κυριαρχούσαν οι Κρήτες και οι Φοίνικες...

Ταφικά μνημεία με αλληγορική σημασία που μετέδιδαν το μήνυμα της μετά θάνατον ζωής στους ζωντανούς, σύμβολα που έδειχναν την ανατολή και τη δύση άστρων στον ουρανό δημιουργώντας έναν αντίστοιχο του ουράνιου γήινου χάρτη, φρυκτωρίες, δηλαδή τρόπος επικοινωνίας ανθρώπων που έμεναν σε μεγάλες μεταξύ τους αποστάσεις, μνημεία νίκης ή ομαδικοί τάφοι ηρώων, αμυντικά οχυρά που έστηναν οι φρουροί για να παρατηρούν τις επιδρομές των ληστών, παρατηρητήρια, ό,τι και να ήταν τα μνημεία αυτά, παραμένουν μέχρι σήμερα μυστηριώδη, άγνωστα, και το χειρότερο απειλούνται άμεσα από οριστικό αφανισμό, εξαιτίας της αδιαφορίας όλων μας...

Ο αρχιτεκτονικός συμβολισμός της αιγυπτιακής πυραμίδας δεν είναι τυχαίος. Δεν πρέπει, λοιπόν, να περάσει απαρατήρητη η σχετική αρχιτεκτονική δομή της ελληνικής και ελληνικής πυραμίδας.

Σε όλα τα κτίσματα του ελληνικού χώρου έχουν εντοπιστεί σημαντικές ομοιότητες οι οποίες αντιστοιχούν σε ανάλογο συμβολισμό: ο διαχωριστικός τοίχος έκοβε το χώρο στη μέση. Ο διττός ρόλος του Θεού και το πέρασμα από τη Μητριαρχία στην Πατριαρχία ή η ταυτόχρονη λατρεία δύο προσώπων σε ένα αποτελεί αρχέτυπη αναφορά στις θρησκείες όλων των λαών και κυρίως αυτών της Ανατολής.

Η τάφρος και το φρέαρ, όπως στην αιγυπτιακή πυραμίδα ο κατωφερής και ανωφερής διάδρομος, αντιστοιχεί τους μύθους της Βίβλου των Νεκρών. Το πέρασμα από το Θάνατο στη Ζωή μετά Θάνατον είναι το ουσιαστικό μήνυμα που μεταφέρει διαμέσου των αιώνων ένα ταφικό μνημείο. Γιατί, ακόμη και σήμερα, κανένα ταφικό μνημείο του κόσμου δεν υμνεί τον ίδιο το θάνατο, αλλά δηλώνει το μήνυμα της αιώνιας μνήμης, της υπενθύμισης ότι η ζωή συνεχίζεται και μετά θάνατον...

ΟΙ ΒΡΑΧΟΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

Η βραχοπυραμίδα του Ταϋγέτου

Οι Βραχοπυραμίδες γενικά έχουν δημιουργήσει ένα μεγάλο θέμα συζητήσεων για το αν είναι τεχνητά ή φυσικά κατασκευάσματα. Έτσι και με αυτήν του Ταϋγέτου υπάρχει μια μεγάλη μερίδα ερευνητών που υποστηρίζουν ότι η κορυφή προφήτης Ηλίας του Ταϋγέτου λαξεύτηκε προκειμένου να αποκτήσει πυραμοειδή σχήμα, ενώ υπάρχουν και άλλου που υποστηρίζουν ότι η πυραμίδα είναι φυσική και δεν κατασκευάσθηκε από ανθρώπινο χέρι. Όμως γεγονός είναι ότι όσοι επισκέπτονται την βραχοπυραμίδα παραξενεύονται από την απότομη αλλαγή του τοπίου στο σημείο που είναι η βάση της (στο σημείο που αρχίζει η βραχοπυραμίδα το βουνό γίνεται σχετικά λείο και ομαλό ενώ πιο πριν δεν είναι, επίσης δημιουργείται μια περίεργη σκιά στην ανατολή και δύση του ήλιου).

Σημαντική ωστόσο πληροφορία, που ίσως συνδέεται με κάποιας μορφής κτίσματα της περιοχής, είναι η ίδια η ετυμολογία της: λας σημαίνει «λίθος», και είναι εύκολο να φανταστούμε τι ακριβώς περιγράφει η λέξη ΛΑ-ΚΩΝΙΑ.

Το νευραλγικό σημείο της λακωνικής γης μπορεί να συνδεθεί όχι μόνο με θρύλους και παραδόσεις αλλά και με λατρείες που ξεκινούν από την Προελληνική εποχή. Εδώ, σύμφωνα με τις παραδόσεις, στην Προπελασγική περίοδο -αν είναι δόκιμος ο όρος- λατρεύονταν γυναικείες θεότητες, όπως η Γαία και η Σελήνη και αργότερα η Δήμητρα και η Άρτεμις. Αν, λοιπόν, ο Όλυμπος είναι μέχρι σήμερα συνυφασμένος με το Δωδεκάθεο αλλά κυρίως με την επικράτηση της Πατριαρχίας, τότε ο Ταΰγετος θα μπορούσε να είναι συνυφασμένος με τη Μητριαρχία και τα κατάλοιπα της...

Βραχοπυραμίδες απαντώνται και σε άλλα βουνά της Ελλάδας και κυρίως στον Όλυμπο το βουνό των αρχαίων θεών.

Βραχοπυραμίδα Ολύμπου

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

•Χρήστος Λάζος, Οι Πυραμίδες στην Ελλάδα, εκδόσεις Αίολος
•Παντελής Δ. Καρύκας, «Ελλήνων Ιστορία: Μινύων Εξάπλωσις», διμηνιαία έκδοση του περιοδικού Ελληνική Αγωγή, έτος 2^ο, αρ. φύλλου 8
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα

Πηγή: http://krasodad.blogspot.com

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης  Ευθυμίου