Φθιωτικός Τυμφρηστός: Εκδρομή: Ναύπακτος-Μεσαία Κάψη

Σάββατο 11 Φεβρουαρίου 2023

Εκδρομή: Ναύπακτος-Μεσαία Κάψη

Εκδρομή μας του 2002: Ναύπακτος -Μεσαία Κάψη, σταθμό εκδρομών μας στην Ευρυτανία και Δυτική Φθιώτιδα

Νίκος Δ. Παπαδιονυσίου

Στην Τριχωνίδα

Οποιαδήποτε διαδρομή με εθνικές οδούς, επαρχιακές, ασφαλτόδρομο, χωματόδρομο ή πετρόδρομο, ακόμα και με τυχαίους δασικούς αναφέρονταν στους χάρτες της περασμένης 25ετίας, είχα χρησιμοποιήσει για να πάω στους γενέθλιους τόπους μου στην Δυτική Φθιώτιδα κι Ευρυτανία. Ακόμα και αυτούς, τους πλέον άσχημους χωματόδρομους ακόμα, από Ναύπακτο προς Βορρά.. Αυτό το μπόρεσα έχοντας ένα πολύ ικανοποιητικό αυτοκίνητο 4Χ4 της εποχής.

Μια διαδρομή που είχαμε ακολουθήσει με την σύντροφό μου τουλάχιστον τρεις φορές ήταν η τότε με έδρα την Ναύπακτο, Β.Δ στον Εύηνο (γέφυρα του Μπανιά), Μακρινού, ανατολική πλευρά της Στυμφαλίας, Σιταράλωνα, Πετροχώρι, Θέρμο και όλα τα ενδιάμεσα χωριά. Από εκεί τον δρόμο από Λαμπίρι, Αραποκέφαλα προς Προυσό Ευρυτανίας. Ποτέ δεν είχα πάει από την Νότια, Δυτική και Βόρεια όχθη της Στυμφαλίας και της λίμνης Λυσιμαχίας.

Ταυτόχρονα την 10ετία του 1990 και αρχές 2000 τεράστια η δημοσιότητα για τους αποκαλούμενους «παπαροκάδες» μουσικούς- τραγουδιστές, καλόγερους της Μονής της Αγίας Μόνικας, (!) μητέρας του Αγίου Αυγουστίνου, όπως την αποκαλούσαν, στο Τρίκορφο Ναυπακτίας ή «Μονής με τα 400 σήμαντρα και τις 62 καμπάνες»,, Μονής θαυμάτων, όπως αυτό με τον αγιασθέντα Άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ. Σήμερα η Ι. Μονή είναι γνωστή σαν «Ιερά Μονή των Αγίων Αυγουστίνου και Σεραφείμ Σαρώφ», με ξεχασμένα τα παλιά.

Όταν μάλιστα τυχαία ερεύνησα πριν χρόνια τα περί Κάστρου και Ακρόπολης των Αιτωλών στον Βλοχό της Τριχωνίδας, τότε έβαλα την περιοχή στους στόχους μου, έστω για μια μικρή περιήγηση, ανεβαίνοντας για τα μέρη μας..

Έτσι, όταν κάποιοι φίλου, συχνοί εκδρομείς στα μέρη μας μαζί μου είπαν:

- Τι λες, δεν είναι ώρα για καμιά εκδρομή στα Κάψια και λοιπά;

ήμουν έτοιμος για την πρότασή μου:

Για την διαδρομή που μου έλειπε: Κάψια, Δυτική Φθιώτιδα και πάλι αλλά από εντελώς άλλη διαδρομή: Ναύπακτο, γύρω Τριχωνίδας, Θέρμο, Προυσό και στα γνωστά μας αλλά σε καινούργια, άγνωστά τους. Η εκδρομή λόγω των αποστάσεων θα ήταν όχι τόσο για καλή γνώση των άγνωστων αξιοθέατων που θα περνούσαμε, όσο για μια γνωριμία τους και γνώση αυτών που θα ήσαν τα πλέον ενδιαφέροντα.

Η εκκίνηση θα γινόταν από Ναύπακτο, όπου έκλεισα ξ/δ για όλους, για δυο λόγους: Ο ένας ήταν επειδή άλλοι θα ξεκινούσαμε από Ναύπλιο και άλλοι από Αθήνα ή Πεντέλη. Επίσης τους ήταν εντελώς ενδιαφέρουσα και η μιας ημέρας διαμονή στη Ναύπακτο με διανυκτέρευση, με τις ομορφιές της και η επίσκεψη στην Αγία Μόνικα που μας απογοήτευσε μαζί με τα υποτιθέμενα σήμαντρα και καμπάνες της, εκτός βέβαια της φύσης της περιοχής..

……………………………………..

08:30/28.03.2002 κινήσαμε, μπροστά εγώ, πίσω μας άλλα τρία συμβατικά αυτοκίνητα των φίλων. Στο δικό μου εκτός εμού, η σύντροφός μου Δέσποινα και οι φίλοι Δώρα και + Δημήτρης, πίσω μας η Πόπη και ο Τάσος, πίσω τους η Καίτη και ο Γιάννης, πίσω τους ο + Γιάννης και η Κική του..

Τα 400 σήμαντρα κι 62 καμπάνες» της «Αγίας Μόνικας»

Οδηγώντας στον δύσκολο δρόμο προσεκτικά, αναβάσεις-καταβάσεις γεφυράκια, στροφές απότομες, στενώματα, έχοντας υπόψη τις δυνατότητες φίλων και οχημάτων τους φθάσαμε στον Εύηνο, κοντά στη γέφυρα του Μπανιά, γέφυρα εμφυλιοπολεμική Belley, σε όχι καλή κατάσταση, που παρέμεινε, πάνω από το ποτάμι που εκείνη την εποχή είχε πολλά νερά σε αντίθεση με άλλη, Ιούλιο 2016, που πέρασα μόνος, καλοκαίρι, με λίγα νερά. Τότε, τα πολλά νερά ήταν και ο λόγος που νέα, ενθουσιώδη παιδιά έμεναν στα κοντινά χάνια του ποταμιού, εφοδιασμένοι όλοι με canoe kayak και λέμβους για άθληση στο ποτάμι. Φαίνεται ότι κι χανιτζήδες ενοικιάζουν για τους ερασιτέχνες.

Ο Εύηνος την ημέρα της εκδρομής μας28.03.2002

Ο Εύηνος 30.07.2016

Η Γέφυρα του Μπανιά

Συνεχίσαμε μέχρι Μακρινού με θέα πλέον της Λίμνης Στυμφαλίας, την μεγαλύτερη της Χώρας μας.

Άλλοτε, συνεχίζοντας για Θέρμο, έπαιρνα τον δρόμο από Σιταράλωνα προς Πετροχώρι, παραλίμνια περιοχή, κατάφυτη από καλλιέργειες και άλλη βλάστηση. Από Πετροχώρι ανηφόριζα την μαγευτική διαδρομή μέχρι το Θέρμο όπου στάθμευα για καφέ στην υπέροχη, ειδικά τα καλοκαίρια, πλατεία του, για να κινήσω μετά λίγο προς Προυσό.

Αυτή τη φορά με τους φίλους άλλαξα. Πήρα τον δρόμο Γαβαλού, Γραμματικού, Παπαδάτες, ταυτόχρονα πολλών άλλων παραλίμνιων χωριών κι από κει με δευτερεύοντα δρόμο κάναμε προς Βορρά φθάνοντας Παναιτώλιο, αφού περάσαμε με κάποιο γεφύρι την τάφρο που αποχετεύει τα υπερχειλίζοντα νερά της Τριχωνίδας στη λίμνη της Λυσιμαχίας κι από την τελευταία στον Αχελώο. Η Λυσιμαχία έχει επιφάνεια 13,2 km², περίμετρο 17 Km και μέγιστο βάθος 9 m., ενώ η Τριχωνίδα βάθος 58 m, επιφάνεια 95,8 Km², μέγιστο μήκος 21,5 Km..

Άλλη μια όψη της Λίμνης Τριχωνίδας

Μεγάλα και μικρά χωριά, «πλούσια» σε σύγκριση με τα ορεινά δικά μας από τα άφθονα νερά της Λίμνης και τα παχιά, πλούσια χώματα, γεμάτα με ποικίλες καλλιέργειες. Παρόμοια τα χωριά της Βόρειας πλευράς της Λίμνης, όπου συνεχίσαμε. Αρκετές οι πλαζ και τα λουτρά, καφέ στις όχθες της μεγάλης Λίμνης με τα καθαρά νερά που πηγάζουν από τον βυθό και όπως λέγεται ζουν σ΄ αυτά μέχρι και βίδρες που δεν κάνουν χωρίς αυτά και πολλά ψάρια.

Καλά όλ' αυτά για τους κατοίκους και τους επισκέπτες τους, το δικό μου το μυαλό στο Κάστρο των Αιτωλών.

Το Κάστρο Βλοχού με την ακρόπολή του υπήρξε βυζαντινό κάστρο, παρόλο χρησιμοποιήθηκε από τα νεολιθικά χρόνια και την Αιτωλική Συμπολιτεία. Βρίσκεται Βόρεια του χωριού Καινούριο σε υψ. 688 m στα ερείπια της ακρόπολης των αρχαίων Θεστιών. Είχε οχυρή θέση. Σήμερα διασώζονται ερείπια των αρχαίων αλλά και βυζαντινών τειχών ενώ στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται χτισμένη η Ι.Μ Βλοχού.

Ενδιαφέρουσα ότι η κορυφή του λόφου της ακρόπολης μήκους 235 m και μέγιστου πλάτους 50 m, που φαίνεται ότι δεν είναι βραχώδης αλλά μέρος κατασκευής με ογκολίθους που πιθανώς φτάνει στους πρόποδες του λόφου.

Κάτω από την ακρόπολη των Θεστιέων βρίσκεται η Ι.Μ Βλοχού της Κοίμησης της Θεοτόκου με τον Ι.Ν της του 12/ 13ου αι. Το 1834 έκλεισε το Μοναστήρι με διάταγμα του Όθωνα και όλα πήγαν στην Ι. Μ Προυσού. Διασώθηκαν Ευαγγέλιο, μια λειψανοθήκη, ένα δισκοπότηρο και η σφραγίδα του Μοναστηριού στο Σκευοφυλάκιο της Μονής.

Η ακρόπολη των Θεστιέων ή των Αιτωλών

Τα λίγα παραπάνω για την ακρόπολη των Θεστιέων ή Αιτωλών όπως γνώριζα τα είχα πει με τους φίλους μου ώστε να τους εξάψω την περιέργεια και υπομείνουν τις ταλαιπωρίες των διαδρομών, μαζί με την πληροφόρηση ότι οι Αιτωλοί θεωρούντο ως οι μεγαλύτεροι άρπαγες από τους Έλληνες. Πολλά των αρπαγμένων από τις άλλες πόλεις τα μετέφεραν στην Αιτωλία, με αποτέλεσμα το αρχαιολογικό μουσείο στο Θέρμο και η αρχαία πόλη να φιλοξενούν αρχαία άλλων πόλεων.

Έτσι πήραμε τον δρόμο προς Β. από το Καινούργιο και φθάσαμε στο Κάστρο του Βλοχού και μάλιστα στο Ι.Ν Κοίμησης της Θεοτόκου στη ρίζα της παραπάνω ακρόπολης των Θεστιέων.

Εκεί είχαμε την ικανοποίηση να γνωρίσουμε την ασκητικά μορφή ενός λίαν μορφωμένου νέου ιερέως υπό πλήρη εγκατάλειψη, στερούμενου των πάντων, μοναδικού στον Ι.Ν, μην πω και μοναδικού κατοίκου στον χώρο του πρώην Κάστρου. Για να τραφεί, θρησκευόμενες γυναίκες από το Καινούργιο ή και μικρών χωριών της περιοχής, είχαν αναλάβει και καθημερινά κάποια του έφερνε φαγητό απ΄ ότι μαγείρευε για την οικογένειά της. Μάλιστα με το που φτάσαμε 4 αυτοκίνητα άνδρες και γυναίκες όλοι πολύ μεγαλύτεροί του και προλάβαμε ν΄ ακούσουμε κάποια λίγα από το σοφό του στόμα, κάποια χωρική του έφερε σε δυο πιάτα φαγητό φρεσκομαγειρεμένο. Από το φαγητό αυτό κάποιος από μας, ο μεγαλύτερος και πλέον λαίμαργος δεν μπόρεσε να μην επιτρέψει στο βλέμμα του να το λιγουρευτεί πράγμα που παρατήρησε ο νέος παπάς και παρακλητικά μας πίεσε σχεδόν να το φάμε εμείς καθώς «δεν είχε και κάτι άλλο να μας φιλέψει».

Στο χοροστάσι του Ι.Ν Κοίμησης της Θεοτόκου

Σύμφωνα με τα ρουμελιώτικα έθιμά μας, γνωρίζοντας ότι θα τον στενοχωρούσαμε αν αρνιόμασταν, έδωσα το σύνθημα και δεν αφήσαμε ίχνος από το φαγητό του παπά, αφού όμως πρώτα του είπα ότι θα δεχθεί ότι φαγώσιμο έχουμε εμείς να του δώσουμε, δηλαδή κεφτεδάκια, αυγουλάκια, μια κονσέρβα, σοκολάτες, κ.λ.π., όπως και έγινε.. Φεύγοντας αργότερα του αφήσαμε και λίγα χρήματα.

Στο υψηλότερο σημείο της ακρόπολης των Θεστιέων

Για ν΄ ανέβουμε στην ακρόπολη, μας υπέδειξε μια μεταλλική σκάλα από πίσω από την εκκλησιά. Αυτή που διακρίνεται στη φωτογραφία της ακρόπολης.

Οι γηραιότεροι κι οι λίγο ενδιαφερόμενοι έμειναν στο χοροστάσι, έξω από το Καθολικό, περιμένοντάς μας. Οι λοιποί ανεβήκαμε τη σκάλα μετά φόβου Θεού και φθάσαμε στον πάνω χώρο της ακρόπολης που περιηγηθήκαμε, όσο μπορούσαμε: Στόχος επετεύχθη!,,

Αφού θαυμάσαμε τη θέα από ψηλά όλου του κάμπου και της Λίμνης, κατεβήκαμε, ευχαριστήσαμε τον σεβάσμιο, μοναχικό νεαρό ιερέα-καλόγερο και αναχωρήσαμε καθώς η ώρα περνούσε και είχαμε μπροστά μας διαδρομή. Φθάσαμε non stop στο Θέρμο. Δεν σταματήσαμε στην όμορφη πλατεία του για φαγητό παρά τα κορναρίσματα των φίλων που πεινασμένοι ήθελαν να γευματίσουμε εκεί. Είχα υπόψη για φαγητό αργότερα στο χάνι του Πανέτσου. Σταμάτησα, και πίσω οι φίλοι, στο δρόμο προς Β. φεύγοντας από την πλατεία και δεξιά κοντά της όπου είχα επισημάνει παλιότερα ζαχαροπλαστείο με νόστιμα βουτήματα. Ψωνίσαμε για να τα προσφέρουμε στους αγαπητούς μου φίλους και ιδιοκτήτες του ξενώνα μας «λιόγερμα» στη Μεσαία Κάψη, την Λεμονιά και Νίκο που μας περίμεναν.

Συνέχεια εντός Αιτωλοακαρνανίας, περάσαμε το Λαμπίρι και σε λίγο από τη θέση Αραποκέφαλα όπου κάποτε κοίταζα να δω βράχια που να μοιάζουν με κεφάλια τα οποία υπήρχαν κάποτε εκ των οποίων και το όνομα της θέσης την εποχή που η επικοινωνία με Προυσό γινόταν με μουλαρόδρομους, μέχρι που τα πήρε ο δρόμος. Από τη θέση αυτή αρχίζει η Ευρυτανία.

Από τα μονοπάτια αυτά ανέβαιναν και από το Θέρμο και τα χωριά πριν γίνει δρόμος, με τα πόδια ή ζώα, οι προσκυνητές Αιτωλοί της Παναγίας της Προυσιώτισσας. μαρτυρία και από δικηγόρο του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, παρακαθήμενου μου σε εκδήλωση του Συλλόγου καθώς βρεθήκαμε κοντοπατριώτες και θυμήθηκε τα παιδικά του χρόνια.

Τα δάση και τα νερά πλέον άφθονα. Σε ένα σημείο επαληθεύτηκε μια προσδοκία μου:

Κάποτε κοντινά σε μια εντελώς πυκνοδασωμένη πλαγιά με άφθονα νερά να τρέχουν σαν μικρός καταρράκτης κάποιος είχε φτιάξει ένα μικρό, πρόχειρο οίκημα. Έξω, πάνω από τον δρόμο, είχε μερικά τραπέζια με καθίσματα πρόχειρα. Το βασικό όμως ήταν ή σούβλα με τ΄ αρνί που κόντευε να ψηθεί και δυο σούβλες κοκορέτσι και σπληνάντερο ρουμελιώτικα που μας έσπασαν τη μύτη. Έ !!, εκεί πλέον δεν γινόταν συζήτηση να συνεχίσουμε. Όλοι κατεβήκαμε απ΄ τ΄ αυτοκίνητα και γεμίσαμε τον χώρο κάτω απ΄ τα πλατάνια.

Παραγγείλαμε από λαιμαργία τόσα πολλά κιλά αρνί που όχι μόνο παραχορτάσαμε αλλά περίσσεψαν 2-3 κιλά που τα πήραμε μαζί μας να τα προσφέρουμε στον Νίκο και την Λεμονιά.

Φθάνουμε τελικά στην Ι.Μ της Παναγίας της Προυσιώτισσας αφήνοντας τον Προυσό, προσκυνήσαμε, έδωσα ονόματα τεθνεώτων για μνημόνευση και το κάτι τι μου στον ιερέα υπηρεσίας και μετά δρόμο παίρνουμε-δρόμο αφήνουμε και μέσω της πόλης του Καρπενησίου και Ράχης Τυμφρηστού στη Μεσαία Κάψη, στον ξενώνα μας Λιόγερμα όπου τα βράδυ μας δεξιώθηκαν η Λεμονιά με τον Νίκο και την μικρή, τότε, κορούλα τους.

Περισσότερα από Προυσό μέχρι Μεσαία Κάψη πληροφορηθείτε τα από το link για να μην επαναλαμβάνομαι.

https://fthiotikos-tymfristos.blogspot.com/2023/01/blog-post_22.html

Με βάση το Λιόγερμα κάναμε μικρές εκδρομές στη Δυτική Φθιώτιδα κι Ευρυτανία. Μια για μακρύτερα και η σπουδαιότερη στα χωριά του Βάλτου και μέχρι Γρανίτσα αστόχησε. Φθάσαμε μέχρι την Γέφυρα της Τατάρνας.

Οι λόγοι ήσαν δύο.

Κάποιος από τους φίλους ήταν αρνητικός. Αντί να είναι έτοιμος για αναχώρηση στις 08:00, έστω 08:30 την επομένη της άφιξής μας, όπως τους ζήτησα, τελικά αναγκαστήκαμε να φύγουμε στις 10:00.

Ο ίδιος φίλος, λίαν λαίμαργος και μεγαλύτερος της παρέας, μαζί και δεύτερος, το ίδιο λαίμαργος, πάνω στη Γέφυρα της Τατάρνας ζήτησαν να γυρίσουμε πίσω σαν κουρασμένοι αλλά να καθίσουμε να γευματίσουμε στη Δυτική Φραγκίστα απ΄ όπου περνώντας έξω από μια ταβέρνα ενθουσιάστηκαν βλέποντας να ψήνεται αρνί στη σούβλα!

Κατά τ΄ άλλα η εκδρομή μας ήταν μια σπουδαία εκδρομή. Μάλιστα ένας από τους «αμαρτήσαντες» φίλους, όταν μετά χρόνια τους διηγιόμουν την ομορφιά της Λίμνης Αχελώου από ψηλά, τον δρόμο του Βάλτου, των χωριών, της γέφυρας της Τέμπλας που χάσανε για το ψητό της Φραγκίστας, ξεχνώντας ότι ήταν συνυπεύθυνος με τον πρώτο, μου λέει χωρίς βέβαια κακία:

- Και γιατί δεν μας πήγες ρε Νίκο! Κρίμα...