Το Πανηγύρι της Παναγίας

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΩΝ ΛΟΦΩΝ ΤΗΣ ΖΙΩΨΗΣ

Κάθε Δεκαπενταύγουστο το χωριό μας, ο Αη Γιώργης, καταφέρνει να ξεγελάσει το εορτολόγιο και πανηγυρίζει τη δικιά του Παναγιά, την Παναγιά των λόφων της Ζιώψης, αντί να γιορτάζει πανηγυρικά την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, του οποίου το όνομα φέρει. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού το πανηγύρι της Παναγίας ήταν το λαμπρότερο της γενέτειρας Ζιώψης και δικαιολογημένα οι προγονοί μας το μετέφεραν στον Αη Γιώργη, ύστερα από εμπεριστατωμένη πρόταση του Παναγιώτη Κ. Τσιαχρή.

     Ο Δεκαπενταύγουστος για μας τους Αγιωργίτες είναι η πιο χαρούμενη και πολύβουη γιορτινή μέρα. Από παλιά, όταν η Ζιώψη έσφυζε από ζωή σύμφωνα και με την ετυμολογία της, πρωί-πρωί όλοι οι χωριανοί φορώντας τα γιορτινά τους, άλλοι πεζοί και άλλοι καβάλα στα άλογα ή στα γαϊδουράκια, τα οποία στόλιζαν με πολύχρωμες μαντανίες, ξεχύνονταν από τα σοκάκια του χωριού, έσμιγαν παραπέρα και κατέφθαναν στο ξωκλήσι της Παναγίας για να λειτουργηθούν. Αλλά και ξενοχωρίτες, από τα κοντινά χωριά, δεν ξεχνούσαν να τιμήσουν με την παρουσία τους την Παναγία. Επειδή το ξωκλήσι αυτό είναι μικρό, οι προσκυνητές, αφού άναβαν ευλαβικά το κεράκι τους και ασπάζονταν τις εικόνες, παρέμειναν για λίγο και στη συνέχεια διακριτικά και προσεχτικά αποχωρούσαν για να παραχωρήσουν τη θέση τους σε άλλους. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, στον περίβολο του εξωκλησιού ακολουθούσε αρτοκλασία.

Κατόπιν, όλοι σαν ένα πολύβουο μελίσσι αλληλοχαιρετιούνταν και διασταύρωναν τις ευχές για τα χρόνια πολλά. Σχημάτιζαν παρέες, έστρωναν χάμω τις μαντανίες στον ίσκιο των αιωνόβιων βελανιδιών και το φαγοπότι άρχιζε. Τα ψητά και τα κοκορέτσια ήταν έτοιμα για κατανάλωση και τερψιλαρυγγία. Τα κρασιά επίσης έρεαν άφθονα. Τα όργανα με ντόπιους, ως επί το πλείστον, οργανοπαίχτες άρχιζαν να παίζουν. Αμέσως το γλέντι άναβε και πρώτα οι αρχές του χωριού έσερναν το χορό και ακολουθούσαν οι μερακλήδες. Το λαλίστατο κλαρίνο, ο βασιλιάς της δημοτικής μας μουσικής, το βιολί, το λαούτο και το νταούλι είχαν την τιμητική τους. Χοροί που χορεύονταν ήταν κυρίως ο τσάμικος με την ιτιά και τον αετό του, ο καλαματιανός, η βλάχα και η καραγκούνα. Το πανηγύρι ήταν και τόπος όπου οι κοπέλες και τα παλικάρια στολισμένα με τα γιορτινά τους, θαύμαζαν ο ένας τον άλλο στο χορό κι έτσι ξεκινούσαν τα προξενιά που κατέληγαν σε γάμους. Το βασικότερο στοιχείο του πανηγυριού, εκτός από τη θρησκευτική του πλευρά, ήταν και παραμένει το φαγοπότι και το γλέντι. Αφού η μέρα προχωρούσε κι έφτανε το γιόμα, συγκεντρώνονταν σιγά-σιγά και επέστρεφαν στη Ζιώψη κατάκοποι και ξεκουράζονταν ως το βράδυ. Γιατί το πανηγύρι δεν τελείωνε στο ξωκλήσι, αλλά συνεχιζόταν στο χοροστάσι κάτω από τις βρύσες.

Σήμερα, ο γιορτασμός επαναλαμβάνεται ανελλιπώς, αλλά με πιο εκσυγχρονισμένο τρόπο. Η ευκολία πρόσβασης στο ξωκλήσι της Παναγίας από τον αγροτικό δρόμο είχε σαν αποτέλεσμα τα γραφικά γαϊδουράκια να παραχωρήσουν τη θέση τους στα αυτοκίνητα. Υπάρχουν βέβαια και οι φυσιολάτρες προσκυνητές που συνηθίζουν να επισκέπτονται την Παναγία πεζοπόροι από το Μέγα Κοτρώνι και τη Βίγλα. Στις μέρες μας, κάποιοι φιλοπρόοδοι χωριανοί μας εξυπηρετούν, με το αζημίωτο βεβαίως, του πανηγυριώτες για το πρόχειρο επί τόπου φαγοπότι με τα κοκορέτσια και τα κοντοσούβΛια. Γιατί το κυρίως πανηγύρι πραγματοποιείται την παραμονή και το βράδυ του Δεκαπενταύγουστου στο χωριό μας με ολονύχτιο γλέντι και χορό, συνοδεία δημοτικής ορχήστρας, πότε στο χώρο της πλατείας και πότε στο προαύλιο του Γυμνασίου. Υπήρξαν βεβαίως και περίοδοι παρακμής, όπου το παραδοσιακό πανηγύρι, για διάφορους επουσιώδεις λόγους αναβαλλόταν.

Την οργάνωση αναλαμβάνουν άλλοτε επαγγελματίες και άλλοτε ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού μας. Όταν ο καιρός στέκεται σύμμαχος, πραγματοποιείται ένα από τα κορυφαία πανηγύρια στις πλαγιές του Τυμφρηστού και γιορτάζει μαζί μας όλη η λεκάνη του Σπερχειού.

Οι χωριανοί μας δικαιολογημένα επέλεξαν να τιμάνε τη γλυκιά μορφή της Θεοτόκου, γιατί αποτελεί το βάλσαμο και την ελπίδα για κάθε πονεμένο άνθρωπο. Συμβολίζει τη στοργική μητέρα,   έτοιμη πάντα να συγχωρέσει, να παρηγορήσει και να βοηθήσει.

Να, γιατί το πρόσωπο της Παναγίας των λόφων της Ζιώψης κατέχει τόσο σπουδαία θέση στην παράδοση μας και στις καρδιές μας.