Δημοτικά σαλπίσματα

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΑΛΠΙΣΜΑΤΑ

[Του Νίκου Σωτηρόπουλου]

Τα Δημοτικά Τραγού­δια πλασμένα από τον αι­σιόδοξο και καρτερικό λαό μας είναι ψυχικά ξεσπάσμα­τα, τα οποία μοιάζουν με τα γάργαρα νερά κρυστάλλι­νης πηγής, εκφράζοντας τον πόνο, το κλάμα, την ευ­χή, την ελπίδα και πάνω απ' όλα τον αγιάτρευτο καημό της αγάπης όπως:

α) Τον θαυμασμό και το ερωτικό σκίρτημα του ερωτευμένου νέου προς τα κάλλη και τα χαρίσματα της αγαπημένης του:

Εδώ σε τούτη τη γειτονιά δεν πρέπει νιο φεγγάρι,

μον' πρέπει να 'ναι συννεφιά κι ένα βαθύ σκοτάδι.

Γιατί έχω την αγάπη μου, που λάμπει σαν φεγγάρι.

β) Το θαυμασμό και το καμάρι της κοπελιάς για τον λεβέντη αγαπημένο της τον οποίο αποκαλεί και Σταυραετό!

Κοίτα τα μάτια μ' Σταυραετέ κι έλα στην αγκαλιά μου,

πες μου δυο λόγια τρυφερά, λόγια γιομάτα αγάπη.

Και πάρε την καρδούλα μου, που δεν την κάνω ζάπι

(=δεν μπο­ρώ να τη συγκρατήσω).

γ) Η καλή μάνα βάζει (συνηθίζει) τη θυγατέρα της από τα δε­καπέντε της χρόνια στον αργαλειό να υφαίνει και να φτιάξει τα προικιά της. Η εργασία αυτή είναι αρκετά κοπιαστική και απαι­τεί υπομονή και πολύωρη απασχόληση γιορτή καθημερινή για να 'χει άριστα αποτελέσματα. Όμως τη θέση της μόνο η Δημο­τική ποίηση τη νιώθει λέγοντας:

Σήμερα Λένη μ' Κυριακή, σήμερα πανηγύρι!

Και συ Λενιώ μ' στον αργαλειό, ολημερίς υφαίνεις.

Σπάσε Λενιώ μ' τον αργαλειό, κομμάτιασε το χτένι

κι έβγα Λενιώ μου στο χορό να δεις τα παλικάρια!

δ) Τέλος η Δημοτική ποίηση κρίνει αυστηρά την άστοργη μάνα που δεν δείχνει την αγάπη της στο νιογέννητο παιδί της, το οποίο είναι καρπός κάποιας εφήμερης σχέσης και αποτελεί ηθικό όνειδος και γενική κατακραυγή στον κλειστό περίγυρο της.

Παπαδοπούλα θέριζε μονάχη το σιτάρι.

Έργο τον έργο πήγαινε κι όλο κοιλοπονούσε.

Σ' ένα δεμάτι ακούμπησε και το παιδί γεννάει.

Μες την ποδιά το τύλιξε και πάει να το πετάξει.

Πέρδικα την αγροίκησε και κρένει της Αγγέλως:

Που πας μαρή σκύλα το παιδί, δεν το πονάει η καρδιά σου;

Δέκα οχτώ μικρά εγέννησα και φτερουγάω μαζί τους.

Η Δημοτική Ποίηση - Τραγούδι είναι ο κοινω­νικός καθρέφτης κάθε ανθρώπου γιατί συνδυάζει τη μελωδία της μουσικής με το διδακτικό περιεχόμενο των στίχων. Ευ­φραίνει, ηρεμεί, παινεύει και συνταιριάζει τα αταίριαστα κατά τρόπο ωφέλιμο και διδακτικό.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου