Ο ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΑΛΚΙΑ ΣΤΟ ΚΕΡΑΣΟΧΩΡΙ ΑΓΡΑΦΩΝ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ,
ΤΑ «ΝΤΟΡΤΙΚΑ» ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Πηγή: https://www.facebook.com/ioannis.elatosmakkas
Βλέποντας, προχθές, μέσα στα συλλεκτικά μου έναν πριόβολο που μου κατασκεύασε ο Χρήστος Χαλκιάς στο Κερασοχώρι ύστερα από παραγγελία μου και μού τον είχε φέρει στο Αυγουστιάτικο Παζάρι της Σωτήρας, ο νους μου πήγε σε ένα παλιό βιβλίο συλλογής μου, που αναφερόταν στους Χαλκιάδες του Κερασοχωρίου «Τα Ντόρτικα της Ευρυτανίας» 1923 του Μανώλη Τριανταφυλλίδη.
Οι Χαλκιάδες του Κερασοχωρίου, εκτός από το κύριο επάγγελμά τους ως σιδηρουργοί, είχαν και καλλιτεχνικές φλέβες. Φαίνεται το έχει το επώνυμο αυτό το ...ταλέντο.
Σιδεράς, χρυσοχέρης, καλλιτεχνήματα έφτιαχνε στο αμόνι, ο Αντρέας Χαλκιάς, μεταπολεμικά, αλλά και βιρτουόζος ήταν στο βιολί, έπαιζε από τον «Ωραίο Γαλάζιο Δούναβη» μέχρι... ρεμπέτικα.
Το παραπάνω βιβλίο, αναφέρεται στη συνθηματική γλώσσα των σιδηρουργών (ντόρτιδων) της Ευρυτανίας. Είναι μια μυστική, μεταξύ των, γλώσσα. Ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης βρήκε υλικό για τη μελέτη του αυτή, το 1915, εκτός από το Καρπενήσι, και στο Κερασοχώρι (Κεράσοβο, τότε). «...βρήκα νέο υλικό στο Κεράσοβο, πάνω στ΄ Άγραφα. Το πήρα από τον Αντρέα Χαλκιά, 79 χρονών, (παππούς του προαναφερόμενου Αντρέα Χαλκιά) που κατοικούσε εκεί με την οικογένειά του, και την κόρη του την Χαρίκλεια. Ήταν, μου είπε, οι μόνοι που τα ήξεραν εκεί, ένας γιος είχε πάρει γυναίκα μια γυφτοπούλα απ΄ τα Τζουμέρκα...»
Συνθηματική γλώσσα στην Ευρυτανία είχαν και οι καποράπτες. Γλώσσα των παραδοσιακών ραφτών κάπας των Αγράφων και της Ευρυτανίας γενικότερα. Αξιόλογη η σχετική μελέτη του Ευρυτάνα συγγραφέα Μάρκου Γκιόλια. «Το Συντεχνιακό Δίκαιο και η Συνθηματική Γλώσσα των Καποραπτών της Ευρυτανίας 1985». Το έχω κι αυτό στη συλλογή μου.
Συνθηματικές γλώσσες στην Ελλάδα είναι, εκτός των ανωτέρω:
-Τα «Κουδαρίτικα», των κτιστών της Ηπείρου.
-Τα «Αλειφιάτικα», των καλαντζήδων (αλειφιάδων) της Ηπείρου.
-Τα «Μπουκουραίικα», των ραφτάδων (μπουκουραίων) Τζουμέρκων.
-Τα «Κομπογιαννίτικα», των εμπειρικών γιατρών και αρτοποιών Ζαγορίου (κομπογιανίτες ή βικογιατροί).
-Τα «Σουπικιότικα ή Βαγενάδικα», των βαρελοποιών Σωπικής Ηπείρου. (βαγενάδων).
-Των «Μπαλωματήδων», πλανόδιων επιδιορθωτών υποδημάτων Θεσσαλίας.
-Των χρυσοχόων Στεμνίτσας Αρκαδίας.
-Των Εβραίων εμπόρων Ιωαννίνων... Και...
-Της Φιλικής Εταιρίας της Ελληνικής Επανάστασης.
Για τις συνθηματικές γλώσσες, που και «Κορακιστικά» τις λένε, έκαναν μελέτες ο Νικ. Πολίτης, ο Ι. Βογιατζίδης για τους εμπειρικούς γιατρούς και ψωμάδες του Ζαγορίου, ο Πουκεβίλ, ενωρίτερα, για τους «Βικογιατρούς», ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ο ποιητής Κρυστάλλης, ο Ν. Νίτσος και Δημ. Σάρρος, ο οποίος αναφέρεται και σε συνθηματικές γλώσσες που υπήρχαν στην Ελληνική αρχαιότητα, όπως οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων, οι Ορφικοί, οι Πυθαγόρειοι!
Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου