Φαναρτζής

ΦΑΝΑΡΤΖΗΣ

του Τάκη Ευθυμίου

Ο φαναρτζής Βαγγέλης Μαράτος(ασπρομάλης) στο καφενείο της Κώτσινας

Παλιότερα ο φαναρτζής ήταν αναγκαίος. Χωριό χωρίς τενεκετζίδικο δεν υπήρχε. Στο δικό μας χωριό ο μοναδικός και επομένως χρησιμότατος φαναρτζής ήταν ο Βαγγέλης Μαράτος που είχε το τενεκετζίδικο του στο υπόγειο του σπιτιού του στη δυτική συνοικία. Γνώριζε άριστα την τέχνη του και εξυπηρετούσε με μεράκι και πρόθυμο τρόπο τους κατοίκους που τον χρειαζόταν.

Ο τενεκές ήταν ελαφρύς και εύκολος στη μεταφορά γι' αυτό τον χρησιμοποιούσαν πολύ. Όλοι αγόραζαν τενεκεδάκια για τα γλυκά του κουταλιού, για το λάδι, για το πετρέλαιο και ένα σωρό άλλες χρήσεις.

Ο Βαγγέλης Μαράτος γνώριζε να κατασκευάζει κουβάδες, ποτιστήρια, φαράσια, φουφούδες, μπουριά για σόμπες, χωνιά, λαδωτήρια, καφόμπρικα, καβουρδιστήρια, τρυπητά για ντομάτες, υδρορροές, καπνοδόχους με κόκορα και φαναράκια που έκαιγαν λάδι, όλα χειροποίητα καμωμένα από γαλβανισμένη λαμαρίνα. Το κάθε τι το δούλευε με το μάτι, χωρίς σχέδιο, το σχέδιο το 'χε στο νου του. Στο εργαστήρι του υπήρχαν φύλλα λαμαρίνας και δυο χειροκίνητα μηχανήματα, ο κύλινδρος που κύρτωνε τη λαμαρίνα και η μακινέτα που έφτιαχνε στην επιφάνεια του μετάλλου διάφορα κορδόνια (νεύρα) για να το κάνει ανθεκτικότερο και ομορφότερο. Σ' ένα πάγκο είχε τακτοποιημένα τα διάφορα εργαλεία του, πένσες, τσιμπίδες, κοπίδια, ζουμπάδες για ν" ανοίγει τρύπες, ψαλίδες και ξύλινα σφυριά(ματσόλες) για να χτυπά και να ισιάζει τη λεπτή λαμαρίνα χωρίς να την πληγώνει. Απαραίτητο, επίσης, ήταν το καμινέτο, το καλάι, το σπίρτο και το κολλητήρι για τη συγκόλληση της λαμαρίνας. Ο φαναρτζής του χωριού μας έκανε και διάφορα μερεμέτια. Κόλλαγε το τρύπιο καζάνι, το χερούλι του κουβά, μπάλωνε το καφόμπρικο και το καβουρδιστήρι. Τώρα στο εργαστήρι του απόμειναν ορφανά και παρατημένα τα σύνεργα του, όπως μου αποκάλυψε ο γιος του Χαράλαμπος.

Χρήσιμο θα ήταν να διαφυλαχτούν για να θυμίζουν στους νεότερους την ιστορία που διαδραμάτισαν στην εξυπηρέτηση των κατοίκων του Άη Γιώργη εκείνες τις ρομαντικές εποχές.