Νυχτέρια στο Δίκαστρο

Τα νυχτέρια των γυναικών στο Δίκαστρο

« Όμορφα χρόνια και καιροί περάσανε και πάνε

σαν τα νερά του ρεματιού που πίσω δεν γυρνάνε...»

Στα νυχτέρια των ατελείωτων χειμωνιάτικων ωρών οι νοικοκυρές είχαν τα περιθώρια να συγκεντρωθούν σε κάποιο σπίτι ή όταν ο καιρός το επέτρεπε σε κάποια αυλή ή γειτονιά κι εκεί να πουν τα δικά τους, να εργαστούν, να τραγουδήσουν και να ξεφαντώσουν κάτω από το θαμπό φως του καντηλιού. Στα νυ­χτέρια κάθε νοικοκυρά έφερνε μαζί της τη ρόκα, το πλέξιμο, το κέντημα, τα αλυσίδια με την ανέμη  κ.λ.π.

Η επικοινωνία αυτή έδινε τη χαρά και ήταν ευκαιρία για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων πάνω σε σχέδια, κεντήματα και πλεχτά. Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στα νυχτέρια είχε μια γραφικότητα ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Η λάμπα πετρελαίου με το πλυμένο για την περίσταση λαμπόγυαλο, συνοδευόμενη από τις φλόγες της φωτιάς, αντικαθρέφτιζαν ο κι πρόσωπα των γυναικών τη χαρά και την ικανοποίηση για την ομορφιά του κεντήματος με τα χρώματα και τα διάφορα σχέδια. Κάθονταν ολόγυρα στη φωτιά κατάχαμα ή πάνω σε ξύλινα καθίσματα, όσες έγνεθαν, για να ‘χουν την ευχέρεια του στριψίματος του αδραχτιού με τις επιδέξιες κινήσεις. Το νυχτέρι φανέρωνε τη συνοχή και την ανάγκη για συντροφικότητα της κλειστής ζωής των γυναικών τοπ χωριού. Οι διηγήσεις άλλες πραγματικές κι άλλες συρραμμένες κατά περίσταση, ήταν ό,τι έπρεπε για να δώσουν ένα ιδιαίτερο τόνο στη βραδιά.

Δεν έλειπαν τ’ αστεία και τα πειράγματα προπαντός στ’ ανύπαντρα κορίτσια από τις πολύπειρες παντρεμένες με σκοπό να μαντέψουν τους μύχιους πόθους και τα όνειρα τους. Έτσι περνούσαν έμμεσα το μήνυμα της πληροφόρησης σε ανάλογα θέματα, τα οποία είχαν σχέση με την ίδια την ζωή.

Στα νυχτέρια συναγωνίζονταν ποια απ’ όλες θα τελείωνε γρηγο­ρότερα το εργόχειρο της. Σβέλτα χέρια κοριτσιών και επιτήδεια με­γαλυτέρων δημιουργούσαν ανεπανάληπτα σε τέχνη έργα, πολλά από τα οποία ήταν άξια θαυμασμού.

Από τα νυχτέρια δεν έλειπαν και τα αινίγματα (απεικαστά κατά τις γεροντότερες), οι εύθυμες ιστορίες και τα ωραία τραγούδια με τα πολλά υπονοούμενα όπως:

     Η κακιά μου συννυφάδα ακαμάτρα με φωνάζει.

     Εγώ δεν ήμουν ακαμάτρα, παρά ήμουν χρυσοχέρα, 

     έγνεθα στο μήνα αδράχτι και στο ξάμηνο κουβάρι. 

     Έπιασα να τα ιδιάσω στο ‘να αυτί τ’ άλλο της γάτας,

     βλέπει η γάτα το ποντίκι και μου κόβει το διασίδι. 

     Γρήγορα φωτιά στο σπίτι για να κάψουμε το ποντίκι.

              Τρεις αδερφάδες ήμασταν γαϊτάνι γαϊτανάκι

              κι οι τρεις θα παντρευτούμε γαϊτάνι γαϊτανάκι.

              Η μια θα πάρει λοχαγό κι άλλη το γυφτάκι.

              Η Τρίτη η μικρότερη θα πάρει γεροντάκι.

              Στο λοχαγό σφάζουν αρνί, στο γύφτο κατσικάκι

              και στον καημένο γέροντα κουρκούτι κατσαμάκι.

                                            Νίκος Σωτηρόπουλος

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου