Το "μάτι" της παλιάς εκκλησίας Δικάστρου

Το «Μάτι», στην παλιά εκκλησία του 

Αγίου Γεωργίου, πολιούχου  Δικάστρου

(Του  Λεωνίδα Ιωάννου Καρφή, Αντιστρατήγου ε.α.)

 

                    Η ανέγερση της Εκκλησίας  του Αγίου Γεωργίου Δικάστρου ( 1925-1927)

Στις πρώτες δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα ο πληθυσμός του Δικάστρου, για δεύτερη φορά, είχε ξεπεράσει τους 600 κατοίκους. 622 ήταν οι κάτοικοι στην απογραφή του 1928. Πολλοί οι κάτοικοι, μικρή η Εκκλησία του πολιούχου Αγίου Γεωργίου, σημαντικό το πρόβλημα του εκκλησιασμού. Η Εκκλησία πρωτοκτίστηκε το 1498, στην αρχή της Τουρκοκρατίας  και ήταν μικρών διαστάσεων, χωρίς ευπρέπειες,  για να μην ήταν προσιτή  στον  κατακτητή.

Ο Παπα-Γρηγόρης και οι γέροντες του χωριού συσκέφτηκαν, αποφάσισαν και σχεδίασαν:  να κατεδαφίσουν την παλιά Εκκλησία του πολιούχου  Αγίου Γεωργίου και να αναγείρουν νέα και μεγαλύτερη, για να χωράει όλους τους κατοίκους και να μην μένει κανένας, κατά την Θεία Λειτουργία, έξω από την Εκκλησία. Οι κάτοικοι είχαν αποκτήσει την συνήθεια  να εκκλησιάζονται όλοι, οικογενειακώς, τις Κυριακές. Ήταν ένα από τα ιερά επιτεύγματα  του Παπα-Γρηγόρη.

Η παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Δικάστρου
(Σχέδιο Στρατηγού-Ιατρού Δημ. Γρηγ. Παπαδημητρίου)

H φτώχεια όμως και η ανέχεια των κατοίκων ήταν ανυπέρβλητες και καθιστούσαν αδύνατη την προσφορά χρημάτων για την ανέγερση καινούριας Εκκλησίας. Οι γέροντες του χωριού υποσχέθηκαν στον Παπα-Γρηγόρη μόνο την προσφορά της προσωπικής εργασίας των κατοίκων. Ο Παπα-Γρηγόρης δεν απογοητεύτηκε, σκέφτηκε τους Αμερικάνους και πρότεινε να στείλουν επιστολές και να τους ζητήσουν να βοηθήσουν, όπως βοήθησαν τα προηγούμενα χρόνια, με την δωρεά τους,  της  «μεγάλης εξ Αμερικής καμπάνας» του Αγίου Γεωργίου.   

Οι Δικαστριώτες, που είχαν πάει στην Αμερική, οι ομογενείς ή οι Αμερικάνοι όπως τους αποκαλούσαν, είχαν αναδειχθεί ευεργέτες των κατοίκων και του χωριού. Πήγαν στην Αμερική, αλλά δεν ξέχασαν, ούτε τους συγγενείς τους, ούτε τους συγχωριανούς τους, ούτε την γενέτειρά τους, ούτε και τους Αγίους τους. Ήταν πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν και βοηθούσαν, συνέδραμαν, οικονομικά, κάθε αξιέπαινη ατομική, κοινοτική ή εκκλησιαστική  πρωτοβουλία.

Τις αποφάσεις και τα σχέδια του Παπα-Γρηγόρη και των γερόντων διετάραξε ένα σημαντικό και ανεπάντεχο γεγονός, που εμφανίστηκε ξαφνικά  στην παλιά Εκκλησία  του πολιούχου  Αγίου Γεωργίου. Ένα πρωί, ο Παπα-Γρηγόρης  βλέπει  στον  βορεινό τοίχο, στο εσωτερικό της Εκκλησίας,  ένα «Σημείο», μια μεγάλη ζωγραφιά Ματιού, ένα Μεγάλο Μάτι. Εξεπλάγη, άρχισε να ανησυχεί και  κάλεσε αμέσως  τους Επιτρόπους και  γέροντες του χωριού. Όλοι μιλούσαν για ένα θαύμα.

Δύο ήταν οι  κύριες ερμηνείες που δόθηκαν από τους γέροντες, για το Σημείο-Μάτι: η μία, ότι ο Άγιος δεν θέλει να κατεδαφιστεί  η Εκκλησία, η άλλη, ότι ο Άγιος θέλει να κατεδαφιστεί η Εκκλησία. Ο Παπα-Γρηγόρης έλεγε, ότι ήταν πράγματι ένα θαύμα, που αποκάλυπτε την ορθότητα των σκέψεων και σχεδίων  τους και το ερμήνευε, ως σύμβολο της θέλησης του Αγίου Γεωργίου να ιδούν το «σωστό» και να  κτίσουν, για τους ευσεβείς  κατοίκους του χωριού, καινούρια και μεγαλύτερη Εκκλησία.           

Η γνώμη του Παπα-Γρηγόρη υπερίσχυσε, οι επιστολές γράφτηκαν και  στάλθηκαν,  οι  Αμερικάνοι ανταποκρίθηκαν και έστειλαν τα Δολάριά τους και η  παλιά Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, με το παρεκκλήσι της του Αγίου Χαραλάμπους κατεδαφίστηκε. Αμέσως μετά οι κάτοικοι, κατά την υπόσχεσή τους, άρχισαν από τo 1925, με την προσωπική  τους εργασία και με τα χρήματα των Αμερικανών να κτίζουν την καινούρια και μεγαλύτερη  Εκκλησίας τους. Το «καλόν έργον, η Εκκλησία του Πολιούχου Αγίου Γεωργίου, ετελειώθη» το 1927, αλλά  χωρίς το παρεκκλήσι της.  

Η σημερινή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Δικάστρου

Η παράδοση του χωριού διασώζει δυο στοιχεία, από τις συνεισφορές των Αμερικανών και των κατοίκων: το πρώτο, ότι οι Αμερικάνοι πρόσφεραν συνολικά 140.000 δραχμές και το δεύτερο, ότι οι κάτοικοι (άνδρες, γυναίκες, παιδιά)  μετέφεραν, τις πέτρες, με τα χέρια, με «πάσο», από το ρέμα του «Βέλη» και το κοτρόνι της «Λελούδως» και τα αγκωνάρια, πελεκημένα, τα  μετέφεραν με τα ζώα τους από τον «Ποτιστή», τα «Παναμπέλια» και τα «Λαγοτόπια».

Το «Μάτι» στον τοίχο της παλιάς Εκκλησίας του πολιούχου Αγίου Γεωργίου ήταν ένα «Σημείον ες αγαθόν» και θεωρήθηκε  ως ένα καλό σημάδι, μια ματιά προς το μέλλον, μια προτροπή  προς όλους,  να μην διστάσουν και να  πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους.  Ήταν μια ακτίνα Αγίας Φώτισης, που φώτισε τον Παπα-Γρηγόρη και τους γέροντες του χωριού και ενδυνάμωσε όλους, Αμερικάνους και κατοίκους, για να συνεισφέρουν, καθένας κατά τις δυνάμεις του, στην κατεδάφιση της παλιάς και ανέγερση  της καινούριας και μεγαλύτερης  Εκκλησίας του Πολιούχου  Αγίου Γεωργίου  Δικάστρου. 

(Διηγήσεις:  Στρατηγού-ιατρού Δημ. Γ. Παπαδημητρίου, Γραμματέα Κοινότητας Ιωάν. Λ. Καρφή,  Γεν. Γραμμ./Υ.Δ.Ε.  Ιωάν. Χ. Παπαδημητρίου)

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου