"Λαογραφήματα", βιβλιοπαρουσίαση

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Οι Λαογραφικές Σελίδες του αγαπητού συναδέλφου-λαογράφου Γιώργου Ζούγρου που φιλοξενήθηκαν, κατά καιρούς, στο «Φθιωτικό Τυμφρηστό» και αγαπήθηκαν από τους αναγνώστες, μετουσιώθηκαν σε ένα καλαίσθητο βιβλίο με τίτλο: «Λαογραφήματα – ‘Ηθη – Έθιμα – Κάλαντα -Τραγούδια – Καθημερινή Ζωή», επειδή η έντυπη μορφή υπερέχει πολλαπλά από την ηλεκτρονική.

Ο μοναδικός τρόπος γραφής του συγγραφέα και η μακρά βιωματική του σχέση με τη Λαογραφία της καθημερινότητας της ορεινής Δομοκίτικης περιοχής, εγγυώνται το άψογο αποτέλεσμα του συγγραφικού εγχειρήματος.

Καλοτάξιδο και καλοδιάβαστο το πρώτο σου πνευματικό ξεπεταρούδι φίλτατε Γιώργο. Είθε ν’ αποτελέσει τη μαγιά για περαιτέρω συγγραφικά δημιουργήματα!

Με εκτίμηση

Τάκης Ευθυμίου

 

Μνήμες και Νοσταλγία του Π.Φ.

                                                    Επιμέλεια-Ανάρτρηση: Τάκης Ευθυμίου

"ΓΚΕΜΑ" Δ. Λιαντίνης-Αποσπάσματα

«ΓΚΕΜΑ» (Δ. ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ)

Αποσπάσματα από το βιβλίο του

Πικρά λόγια για την Ελλάδα Όλα καλά και περίκαλα τά ’χουμε με την πατρίδα. Με το έθνος, την ιστορία μας, και τούς «αρχαίους ημών πρόγονοι». Μόνο που ξεχάσαμε ένα. Πως εμείς οι νέοι με τους αρχαίους έλληνες έχουμε τόσα κοινά, όσα ο χασαποσφαγέας με τις κορδέλες, και η μοδίστρα με τα κριάρια. Κι από την άλλη φουσκώνουμε και κορδώνουμε, και τουρτουφίζουμε για «τσι γεναίοι πρόγονοι» σαν τι; Όπως εκείνος ο τράγος του Σικελιανού, που εσήκωνε το απανωχείλι του, εβέλαζε μαρκαλιστικά, και οσφραινότανε όλο το δείλι την αρμύρα στη θάλασσα της Κινέττας. Αλλίμονο. Η δάφνη κατεμαράνθη. Έτσι δεν εψιθύριζε ο Σολωμός στο Διάλογο κλαίγοντας; Η δάφνη κατεμαράνθη. Όταν είσαι μέσα στό μάτι του κυκλώνα, είναι δύσκολο νά ’χεις εικόνα για τα γύρω σου. Και ζώντας μέσα στη χώρα δεν έχουμε εικόνα για τη σημερινή Ελλάδα. Αρχές του 1993 έγινε μια εκδήλωση στο Παρίσι από έλλληνες καλλιτέχνες για την ασβολερή Κύπρο. Εκείνο το θαλασσοφίλητο νησί. Εκεί, ένας δημοσιογράφος ερώτησε τρεις τέσσερες έγκριτους έλληνες που ζουν μόνιμα στη Γαλλία μια ερώτηση καίρια. Για ειπέτε μου, τους είπε, εσείς που όντας μακρυά από την Ελλάδα βλέπετε με άλλο μάτι, το αληθινό του νοσταλγού και του πάσχοντα. Με το μάτι του Οδυσσέα. Τι γνώμη έχει το παγκόσμιο κοινό για τη σύγχρονη Ελλάδα; Τη βλέπει τάχατες και τη νομίζει όπως εμείς εκεί κάτου στο Κακοσάλεσι και στην Αθήνα; Η απόκριση που μου δώσανε και οι τέσσερες ξαναζωντάνεψε, τίμιε αναγνώστη, τις σπαθιές που δίνανε οι ντελήδες του Κιουταχή στη μάχη του Ανάλατου. Όταν πια είχε πέσει ο τρανός Καραϊσκάκης. -Ποιά Ελλάδα, μακάριε άνθρωπε, του είπανε. Μιλάς για ίσκιους στη συνεφιά. Και για σύνεφα στην αιθρία. Για τον έξω κόσμο Ελλάδα δεν υπάρχει. Κανείς δε την ξέρει, κανείς δεν τη μελετάει, κανείς δεν τη συλλογάται. Δεν άκουσες το παλιό μοιρολόϊ; Κλάψε με, μάνα, κλάψε με, Και πεθαμένο γράψε με.

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ

ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ

[Του Ioanni Elatou Makka]

Στις 24 Ιουλίου 1879, ο ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗΣ καταγωγής, ο Αγραφιώτης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ, μια μεγάλη ελληνική πνευματική φυσιογνωμία, έφυγε από τη ζωή.

Ο Νάνος (Ιωάννης) Βαλαωρίτης, που αναφέρθηκε πολλές φορές στην καταγωγή τους και πέθανε πρόπερσι σε ηλικία 98 ετών, ήταν δισέγγονός του.

Το επώνυμό του είναι από το χωριό της καταγωγής του, τη Βαλαώρα Αγράφων Ευρυτανίας.

Εκεί υπήρχε ο πύργος της αρματωλικής οικογένειας του Χρήστου Βαλαωρίτη ή Βαλαώρα και του γιου του Μόσχου, που πολέμησαν το1685 εναντίον των Τούρκων. Ο Μόσχος μετά το θάνατο του πατέρα του και μικρό πέρασμα από την Ήπειρο, εγκαταστάθηκε μονίμως στην Λευκάδα, όπου οι Βενετοί του παραχώρησαν κτήματα και πολιτικά προνόμια.

Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, που λεγόταν και Μόσχος, σε ανάμνηση του προπάτορά του, ήταν μεγάλος πατριώτης, μεγάλος Έλληνας. Έγραψε πολλά ποιήματα, που εξυμνούσε τους ήρωες του 1821.

Έγραψε και το περίφημο ποίημα "ο Κατσαντώνης" για τη σύλληψη και θανάτωση του εθνομάρτυρα πρωτοκλέφτη ήρωα των Αγράφων, τον οποίο θαύμαζε ιδιαίτερα, ακούγοντας διηγήσεις για τα κατορθώματά του από τους Aγραφιώτες προγόνους του!

 

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου

 

Η θεία μεταμόρφωση

                     Η θεία μεταμόρφωση

                                          [Του Γιάννη Ανδ. Σαντάρμη]

 

Επάνω του Θαβώρ τα τόξα

έτσι δεν έλαμψαν ποτέ,

σαν τη θεϊκή Σου έδειξες δόξα

στους Αποστόλους Σου, Χριστέ.

 

Κάλεσες κι ήρθεν ο Ηλίας,

κάλεσες κι ήρθε ο Μωυσής,

ω, της αγάπης Σου της θείας

και της λατρείας της περισσής.

 

Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης,

παίρνουν μ’ Εσέ την ίδια οδό,

φθάνουν κι αυτοί εκεί που φθάνεις,

στην κορυφή φθάνουν εδώ.

 

Μέσα στης φύσης το βασίλειο

και στην πανέμορφη τη γη,

αστράφτεις πιο πολύ απ’ τον ήλιο,

λάμπεις σε θεία μαρμαρυγή.

 

Λάμπει και το ιμάτιό Σου,

λάμπει όλο άσπρο κι όλο φως,

νέφος αυτού, φως απ’ το φως Σου,

της λάμψης Σου κι αυτό αδερφός.

 

–   Αυτός ο Υιός ο αγαπητός μου,

φωνή απ’ το νέφος διαλαλεί.

Βλέπουν τον Κτίστη Εσέ του κόσμου

οι μαθητές μ’ άλλη στολή.

Ανατίναξη μεταλλείων στον Παρνασσό

Ανατίναξη μεταλλείων στον Παρνασσό

[Αντίσταση κατά των κατακτητών]

[Η αρπαγή του ορυκτού πλούτου από τη χώρα μας ήταν ανάμεσα στις πρώτες προ­τεραιότητες του άξονα, καθώς αποσκοπούσε στη διασφάλιση ανελλιπούς τροφο­δοσίας της γερμανικής και ιταλικής πολεμικής βιομηχανίας με τις απαραίτητες πρώτες ύλες. Η εξάπλωση του πολέμου προκάλεσε δυσκολίες στην τακτική ροή σε ύλες. Αυξήθηκαν οι ανάγκες και μειώθηκαν οι πηγές. Το πρόβλημα αυτό, σε συνδυασμό με τη διακοπή προμήθευσης σε άλλα μέτωπα, έλαβε οξύτατες διαστά­σεις. Η Αντίσταση έχει και στον τόπο μας να παρουσιάσει έργο].

23. 03. 1943

Τμήμα του Αρχηγείου Φθιώτιδας του ΕΛΑΣ, υπό την ηγεσία του Κώστα Καρα­γκούνη, ανατίναξε τα μεταλλεία βωξίτη στο χωριό Αποστολιάς (κάτω Κάνιανη) την 23η Μαρτίου 1943.

Ανατινάξεις

του Φοίβου Γρηγοριάδη

Οι λαχτάρες των Ιταλών της Γραβιάς δεν σταματούν, όμως, με το «κάζο ντι Μαριολάτα». Δύο νύχτες αργότερα νομίζουν ότι έφθασε η συντέλεια του κόσμου ή το λιγότερο ότι θα υποστούν επίθεση ανταρτών ενισχυμένων με πυροβολικό, από βορρά και νότο!

Η μικρή δύναμις του αρχηγείου Φθιώτιδος με τους οπλαρχηγούς Αλ. Μυλωνά και Αλ. Ραχούτη εισέδυσε ανάμεσα στις εχθρικές φρουρές Γραβιάς και Άμφισσας, κατέλαβε θέσεις στο δημόσιο δρόμο και εκάλυψε σαμποτέρ που κατέστρεψαν τα μεταλλεία βωξίτου της Τοπόλιας. Το σαμποτάζ πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία εχθρική αντίδραση, προς μέγιστον παράπονον του συλληφθέντος από τον Μυλωνά διευθυντού των Μεταλλείων, Γερμανού Ιακώβου. Τις ίδιες ώρες κατεστρέφοντο και τα μεταλλεία της Αποστολιάς (βορείως Γραβιάς) από τον υπολοχαγό Μηχανικού Κ. Καραγκούνη, που βγήκε από τη Λαμία, ειδικώς γι' αυτή την αποστολή. Οι άνδρες του αρχηγείου Φθιώτιδος μετά το σαμποτάζ τράβηξαν προς τον Παρνασσό και σμίξανε στην Πάνω Αγόριανη με τους «επιτελείς» και τα αρχηγεία Παρνασσίδος και Λοκρίδος, που έφθασαν κι αυτά από τη Δεσφίνα. Το άλλο, της Αττικοβοιωτίας, γύρισε πίσω στην περιοχή του, με πενταμελή διοίκηση από τους Ορέστη, Πελοπίδα, Αχιλλέα, Βαρδουλάκη και Αβορίτη. Θα το «ξανασυναντήσουμε εν καιρώ», όπως θα συναντήσουμε και το αρχηγείο Λοκρίδος, που κι αυτό τράβηξε και «ξεκάμπισε» στην περιοχή του.