Οι Χινοπωρίτσες των Αγράφων

ΟΙ ΧΙΝΟΠΩΡΙΤΣΕΣ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ

[Του Ιωάννη Έλατου Μάκκα]

Οι χινοπωρίτσες, τα χινοπωράκια της αγραφιωτογιαγιάς μου, παρέμειναν τ' αγαπημένα λουλούδια μου.

Αργότερα έμαθα την ονομασία κυκλάμινα!

Την ονομασία χινοπωρίτσες, χινοπωράκια, την πήραν από την ανθοφορία τους που γίνεται το χινόπωρο (φθινόπωρο).

Οι Αγραφιώτισσες στο γνέσιμο, σε ώρες ανάγκης ( όταν έχαναν σφοντύλι) χρησιμοποιούσαν το βολβό- πατάτα του λουλουδιού, για σφοντύλι στο αδράχτι της ρόκας τους για να γνέσουν.

Έλλειψη γαρ "τέχνας κατεργάζεται" !

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου

Τα εξωτικά ελαφοκέρατα

 

ΤΑ ΕΞΩΤΙΚΑ ΕΛΑΦΟΚΕΡΑΤΑ

[Του Τάκη Ευθυμίου]

Το ελάφι, το περήφανο και ωραιότατο ιερό ζώο της θεάς Άρτεμις, την ηλικία του τη γράφει κάθε χρόνο με την προσθήκη και μιας νέας διχάλας στα κέρατά του, όπως τα δέντρα γράφουν τα χρόνια τους με τις διάφορες κυκλικές επιστρώσεις στον κορμό τους.

Τα παράξενα κέρατα, που του προσδίδουν και την εξωτική ομορφιά, τού γίνονται κακός μπελάς, όταν το κυνηγάει ο άνθρωπος. Κι αυτό επειδή στα θαμνώδη μέρη προδίδεται η παρουσία του εύκολα και αναγκάζεται ν’ αποτραβιέται στα ψηλά βουνά, στα λόγγια, για να ξεφεύγει από το ερευνητικό βλέμμα του κυνηγού, εκεί πάνω που ζούσε και η ελληνική κλεφτουριά για να μην οι αρπαχτικές διαθέσεις του Τούρκου δυνάστη

                                         Με γέλασε μια χαραυγή

                                         τ’ αστρί και το φεγγάρι,

                                         και βγήκα νύχτα στα βουνά

                                         νύχτα στα κορφοβούνια.

                                         Κι ακούω τα πεύκα να βροντούν

                                         και τις οξιές να τρίζουν

                                         κι ακούω τα λάφια που βοσκούν

                                         κι όλα τα λαφομούσκια…

Όμως αν για το ελάφι τα κέρατα είναι μπελάς για τον άνθρωπο γίνονται στολίδι και κόσμημα. Τα κρεμάει στον τοίχο, όπως κρεμούσαν οι βασιλιάδες τα λάφυρα των αντιπάλων τους. Τα χρησιμοποιεί ακόμα για καμουφλάρισμα και κράζοντας, όπως ρεκάζουν τα ελάφια μεταξύ τους κατά την εποχή του ζευγαρώματος, τα ξεγελάει τα καημένα, τα κάνει να κοντοζυγώνουν κι ύστερα τα τουφεκάει. Ευτελέστατη πανουργία! Και μάλιστα για ένα πολύ δειλό ζώο, γνωστό για τη φυσική του δειλία από την αρχαία εποχή: «Ελάφοιο κραδίην έχων» τονίζει για τον φοβιτσιάρη ο Όμηρος. Αλλά και σήμερα ακόμα «αλαφιασμένο» ονοματίζουμε τον τρομαγμένο.

Τα άλογα στο Έπος της Ιλιάδας

 

ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΗΣ ΙΛΙΑΔΑΣ

Το άλογο, τα είδη του, οι περιοχές εκτροφής του και η αξία του

Στα πρωταρχικά άγρια ζώα που εξημέρωσε ο άνθρωπος ανήκει και το άλογο (ίππος). Είναι ζώο όμορφο, γρήγορο, περήφανο, πιστό στον άνθρωπο και με ισχυρή μνήμη. Ζει κοντά του και τον συντροφεύει στη δουλειά, στο κυνήγι, στο ταξίδι, στον πόλεμο, στη χαρά και τη λύπη. Αγαπά τον άνθρωπο, αφοσιώνεται σ' αυτόν και γι’ αυτό βρίσκει και την αντίστοιχη ανταπόκριση από τον άνθρωπο. Η αγάπη και η εκτίμηση ανάμεσα στο άλογο και τον άνθρωπο είναι αμοιβαία. Ο Όμηρος, θέλοντας να εξάρει τις αρετές του αλόγου, αναφέρεται συχνά σ' αυτό. Η λέξη ίππος, σε όλες τις πτώσεις, μνημονεύεται 250 φορές (ίππος:09, ίπποιο:01, ίππω:08, ίππον:47, ίπποι:65, ίππων :84, ίπποις: 05, ίππους:30).

Με τον τρόπο αυτό ο ποιητής δείχνει όχι μόνο τη συμπάθειά του στα ωραία ζώα αλλά και το θαυμασμό του γι' αυτά. Αναφερόμενος στις κατηγορίες αλόγων που γνωρίζει, διακρίνει τα άλογα σε κοινά και σε αθάνατα, ενώ ταυτόχρονα προσδιορίζει και τις περιοχές εκτροφής των, που είναι: η Αργολίδα, από όπου προέρχονται τα άλογα του Εχέπωλου και του Διομήδη, η Θεσσαλία και η Πιερία, από όπου προέρχονται τα άλογα του Αχιλλέα και του Εύμηλου αντίστοιχα, η Θράκη, από όπου προέρχονται τα λαμπρά άλογα του Ρήσου, χωρίς, βέβαια, να λησμονεί την Ηλεία και τη Μεσσήνη (Λ 671-761), από όπου προέρχονται οι 150 ξανθές φοράδες, τις οποίες φέρνει πίσω στην Πύλο ο Νέστορας, μετά από νικηφόρα εκστρατεία στην περιοχή.
Κατά τον ποιητή, τα κοινά άλογα υπηρετούν τους θνητούς ανθρώπους, ενώ τα ξεχωριστά, τα αθάνατα τους θεούς και τους βασιλιάδες, όπως είναι τα άλογα του Αχιλλέα, δώρα του Ποσειδώνα στον Πηλέα, προικισμένα με ανθρώπινη λαλιά και συναισθήματα.
Ο Αχιλλέας μιλά με περηφάνια για τα δικά του άλογα και τα χαρακτηρίζει γρήγορα και αθάνατα, δώρα των θεών.

«Πόσο πιο γρήγορα είναι τα δικά μου άλογα,

το ξέρετε, γιατί είναι αθάνατα, δώρο του Ποσειδώνα στον Πηλέα,

τον πατέρα μου, κι εκείνος πάλι τα χάρισε σ' εμένα» (Ψ 276-278).

Αετός: Σύμβολο ηγεσίας & αναγέννησης

ΑΕΤΟΣ: ΣΥΜΒΟΛΟ ΗΓΕΣΙΑΣ & ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ

Ένα πλάσμα του ζωικού βασιλείου που έχει χαρακτηριστικά Ηγεσίας  είναι ο αετός. Ο αετός αποτελεί την πηγή έμπνευσης της Ηγετικής συμπεριφοράς και στάσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Σύμφωνα με τον Dr. Myles Monroe, ο οποίος μελετά τον τομέα της ανθρώπινης Ηγεσίας και τον συσχετίζει με Ηγετικές συμπεριφορές των ζώων, αναλύει επτά αρχές της Ηγετικής στάσης του αετού, ως ακολούθως:

1. O αετός πετάει μόνος του σε πολύ υψηλό ύψος και όχι στο ύψος των σπουργιτιών, ούτε αναμιγνύεται με άλλα είδη πτηνών, όπως οι χήνες.  Αυτά είναι πουλιά που πετούν σε σμήνη. Κανένα άλλο πουλί δεν μπορεί να φτάσει το ύψος που πετάει ένας αετός. Ένας αετός πετάει με αετούς. Ποτέ σε σμήνος.

Μείνε μακριά από τα σπουργίτια, τα κοράκια και εν γένει τις ζωές που «πετούν» σε χαμηλό ύψος. Οι αετοί πετούν με τους αετούς.

2. Οι αετοί έχουν πολύ δυνατή όραση, κάτι που τους επιτρέπει να εστιάσουν σε κάτι και από απόσταση πέντε χλμ. Όταν ο αετός εντοπίσει θήραμα, ακόμα κι αν βρίσκεται πολύ μακριά, κρατά εστιασμένη την προσοχή του στο στόχο, πλησιάζει και επιτίθεται. Ανεξάρτητα από τα εμπόδια που βρίσκονται στο δρόμο του, ο αετός δεν αποσπά την προσοχή του από το στόχο, μέχρι εν τέλει να τον κατακτήσει.

Έχε ένα ισχυρό όραμα και παρέμεινε συγκεντρωμένος σε αυτό, όποια εμπόδια και αν υπάρξουν στη διαδρομή. Έτσι, θα πετύχεις.

Αμφίσβαινα

 

ΑΜΦΙΣΒΑΙΝΑ

[Του Τάκη Ευθυμίου από το βιβλίο του: «Μυθικά Παράξενα όντα»]  

Η

Αμφίσβαινα είναι ένα φίδι που έχει δυο κεφάλια, ένα σε κάθε άκρο, γι’ αυτό μπορεί να προχωράει εμπρός και πίσω (αμφί-βαίνω). Μάλλον πρόκειται για τον τυφλοσκώληκα. Η Αμφίσβαινα ονομάζεται έτσι επειδή γλιστρά εξίσου προς τη μια και την άλλη κατεύθυνση, εμπρός και πίσω. Έχει το μέγεθος ενός μεγάλου γαιοσκώληκα και δεν λεπταίνει από το κεφάλι προς την ουρά όπως τα άλλα φίδια αλλά έχει παντού το ίδιο πάχος. Επειδή δεν διακρίνεται από πια μεριά είναι το κεφάλι, συμπεραίνουν πως έχει δύο. Με την Αμφίσβαινα έχει ασχοληθεί ο Γαληνός, ο Αέτιος, ο Νίκανδρος και ο Διοσκουρίδης. Ο Πλίνιος αναφέρει όλες τις προλήψεις σχετικά μ’ αυτό το αμφιλεγόμενο ον και εξαίρει τις ιαματικές της ιδιότητες.

Στο Μεσαίωνα η ιδέα του διπλού ερπετού είχε προφανώς κάτι το διαβολικό.

Στην εραλδική (επιστήμη μελέτης θυρεών, οικοσήμων & συμβόλων) η Αμφίσβαινα ή Αμφιστέρα είναι ένα φίδι που έχει ένα δεύτερο κεφάλι στο άκρο της ουράς, δυο φτερά νυχτερίδας και δυο πόδια που μοιάζουν με του γύπα.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου

 

 

 

 

Πλάτανος: Το εθνικό μας δέντρο

 

ΠΛΑΤΑΝΟΣ: ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΑΣ ΔΕΝΤΡΟ

Κείμενο του δασολόγου και συγγραφέα Σεραφείμ Τσιτσά που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό

ΔΑΣΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ (τεύχος 9 – 10, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 1978) 

Βουίζει η Ελληνική έξοχή από την πληθώρα των ονομάτων του. Δεκάδες ελληνικών χωριών, αμέτρητα τοπωνύμια των κάμπων και των βουνών φέρουν τα οικόσημα του Πλατάνου: Πλάτανος, Μεγαλοπλάτανος, Γεροπλάτανος, Πλαταμώνας, Πλατανάκια, Πλατανούσα, Πλατανίδια, Πολυπλάτανος, Πλατανιάς, Πλατάνια, Πλατανόλακκα, Πλατανόβρυση, Πλατανόραχη, Πλατανοχώρι, Πλατανιστός, Πλατανότοπος, Πλατανίτσα, Πλατανιώτισσα, Πλατανόρεμα…

Το εθνικό μας δέντρο είναι ο Πλάτανος, τον χαίρεται η Ελλάδα από τα ομηρικά χρόνια ίσαμε σήμερα: «Καλεί υπό Πλατανίσκω όθεν ρέει αγλαόν ύδωρ…» τραγουδάει ο Όμηρος για τον πανάρχαιο πλάτανο της Αυλίδας κάτω από τον οποίον έκαναν θυσίες οι Έλληνες συγκεντρωμένοι στις Ευβοϊκές ακτές, για την εκστρατεία τους στην Τροία. Ο Ομηρικός αυτός στίχος θυμίζει τόσο πολύ τη νεότερη δημοτική μας μούσα της Διαμαντούλας:

«Κάτω στα δασιά πλατάνια στην Κρυόβρυση…»

Και τα δασιά πλατάνια κατακλύζουν με την ολόδροση ομορφιά τους όλο τον ελληνικό χώρο. Φουντώνει και σαλεύει, υψώνοντας την πράσινη σημαία του, ο πλάτανος σε πολιτείες και σε χωριά, σε βρύσες και κεφαλάρια, σε ποταμιές, σε σταυροδρόμια, από τις θαλάσσιες ακτές έως τα μεγάλα υψόμετρα των βουνών μας. Κάνει ευχάριστη συντροφιά με την ξανθόφλουδη κουμαριά, τα μυρωδάτα σμύρτα, τα ρείκια και το θυμάρι. Αλλά και με το ψυχρόβιο έλατο, δίπλα στα ορεινά λαγκάδια και τα κρυστάλλινα κεφαλάρια. Ο ανοιχτοπράσινος χρωματισμός της πλούσιας φυλλωσιάς του ξεχωρίζει από μακριά, ανάμεσα στις πράσινες σιλουέτες των βουνοπλαγιών μας. Δεν καμουφλάρεται ο πλάτανος. Διαλαλεί περήφανα το θαλερό πόστο του, είτε στις δαντελλένιες βρίσκεται ακρογιαλιές για να αγναντεύει τα πολυτάξιδα καράβια, τους θυμούς της θάλασσας και τα νησιά, είτε στις εξαίθρες των ελατιάδων για να θαυμάζει τις αγέρωχες βουνοκορφές είτε στους απέραντους κάμπους για να συντροφεύει το μόχθο του δουλευτή…