Πρώτοι εκλογείς Δήμου Τυμφρηστού

Oι πρώτοι  εκλογείς  χωριών Δήμου Τυμφρηστού στις πρώτες εθνικές εκλογές του ανεξάρτητου ελληνικού  κράτους στις  16  Οκτωβρίου  1843

[του Λεωνίδα Ιωάννου Καρφή, Αντιστρατήγου ε.α.]

(Φωτογραφία από: http://arhanion.blogspot.gr)

      Οι πρώτες  εθνικές εκλογές

Οι πρώτες εθνικές εκλογές του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους έγιναν στις 16 Οκτωβρίου 1843, στην Υπάτη. Οι εκλογείς θα ανεδείκνυαν, εξέλεγαν, τους πληρεξουσίους της επαρχίας Υπάτης, 2 τακτικούς και 1 αναπληρωματικό, για την εκπροσώπησή τους  στην Γ΄ Εθνική Συνέλευση.  Οι  εκλογές ήταν πολύ σημαντικές, καθώς είχε προηγηθεί η στρατιωτική επανάσταση της 3^ης Σεπτεμβρίου 1843, για την παραχώρηση από τον Βασιλιά Όθωνα συνταγματικών ελευθεριών και η Γ΄ Εθνική Συνέλευση, που θα εκλέγονταν  από τις  πρώτες εθνικές εκλογές, στις 16 Οκτωβρίου 1843,  θα ψήφιζε το 1844   και το  πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας.

     

    Με διαταγή  του Διοικητού Φθιώτιδας οι πρώτες εθνικές εκλογές έγιναν στην Υπάτη, που ήταν  έδρα του Δήμου Υπάτης και πρωτεύουσα της επαρχίας Υπάτης. Ο Δήμος Τυμφρηστού, με έδρα το χωριό Μαυρίλο, στον οποίο υπάγονταν όλα τα χωριά της περιοχής Τυμφρηστού ή των πηγών του Σπερχειού ποταμού, ήταν Δήμος  της επαρχίας Υπάτης.  Έτσι, ορίσθηκε, ότι οι εκλογείς των  χωριών του Δήμου Τυμφρηστού  θα μετέβαιναν στην Υπάτη, όπου και  θα ψήφιζαν.

     Σύμφωνα με την διακήρυξη των εκλογών, κάθε χωριό θα έστελνε στην Υπάτη εκλογείς, αναλόγως του αριθμού των οικογενειαρχών του. Χωριά με κατοίκους μέχρι 50 οικογενειάρχες θα έστελναν ένα εκλογέα και χωριά  με κατοίκους πλέον των 50 οικογενειαρχών, θα έστελναν δύο εκλογείς. Κάθε εκλογέας έπρεπε να φέρει μαζί του μια κατάσταση, με τον αριθμό των οικογενειαρχών του χωριού του και  με τον αριθμό των οικογενειαρχών, που ψήφισαν υπέρ αυτού, τους οποίους  και  αντιπροσώπευε. 

 Τυμφρηστός, 2.318 υψ. Σύμβολο του Δήμου Τυμφρηστού (1836-1912)

      Οι  εκλογείς χωριών  Δήμου Τυμφρηστού

      Οι πρώτοι εκλογείς των χωριών του Δήμου Τυμφρηστού, που  εκλέχθηκαν από τους οικογενειάρχες των χωριών τους για να ψηφίσουν στις πρώτες εθνικές εκλογές του ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους, στις 16  Οκτωβρίου 1843, στην Υπάτη,  ήταν:

      * Οι Τσιρώνης Γεώργιος, Παπαγιάννης Ζαχαρίας  και  Διπλάρης Δημήτριος, οι οποίοι δήλωσαν, ότι εκλέχθηκαν από 101 οικογενειάρχες του χωριού Κάψη, επί συνόλου 101.

      * Ο Πολίτης Δημήτριος, ο οποίος δήλωσε, ότι  εκλέχθηκε από 64 οικογενειάρχες  του χωριού Νεχώρι, επί συνόλου 64.

   * Ο  Ζωγραφίδης Χριστόδουλος, ο οποίος  δήλωσε, ότι εκλέχθηκε από  24 οικογενειάρχες του χωριού Μαυρίλο, επί συνόλου 24.  

      * Ο Μηνογιάννης Νικόλαος, ο οποίος  δήλωσε, ότι εκλέχθηκε από  24 οικογενειάρχες του χωριού Μερκάδα, επί συνόλου 24.

      * Ο Ιωάννου Δημήτριος, ο οποίος δήλωσε, ότι  εκλέχθηκε από 22 οικογενειάρχες  του χωριού  Περίβλεπτο, επί συνόλου 22.

* Ο Παπαδημητρίου Αναγνώστης (Ψάλτης), ο οποίος δήλωσε, ότι  εκλέχθηκε από  20 οικογενειάρχες του χωριού Ζημιανή (Δίκαστρο), επί συνόλου 20. 

      * Ο Γεωργίου Γρηγόριος, ο οποίος δήλωσε, ότι εκλέχθηκε από 19 οικογενειάρχες του χωριού Πιτζιοτά, επί συνόλου 19.

      *Οι Δημόπουλος Θεοδόσιος και Θεοδωρόπουλος Κων/νος, εκλογείς του χωριού Ζιώψη, δεν έλαβαν μέρος στην εκλογική διαδικασία, καθώς έφθασαν στην Υπάτη στις 17 Οκτωβρίου, επόμενη ημέρα των εκλογών. Με έγκριση όμως του Προεδρείου των εκλογών, «συμπεριελήφθησαν μεταξύ των λοιπών αδιαφιλονίκητων  εκλογέων».     

      Οι οικογενειάρχες του χωρίου Παλαιόκαστρο δεν εξέλεξαν και δεν έστειλαν εκλογέα τους στην Υπάτη, στις 26 0κτωβρίου 1843, ημέρα διενεργείας των εκλογών και έτσι δεν συμμετέσχον στις πρώτες εθνικές εκλογές.   

       Γραμματικές γνώσεις  εκλογέων      

 Όλοι οι εκλογείς των χωριών Δήμου Τυμφρηστού δήλωσαν στο Προεδρείο των εκλογών, ότι γνώριζαν γράμματα και υπέγραψαν στα πρακτικά ως εγγράμματοι. Στην περιοχή Τυμφρηστού, από το 1640 λειτουργούσε το «Σχολείον Μουσείον των Αγράφων» και από το 1836 τα Γραμματο-Διδασκαλεία  Μαυρίλου και Κάψης, στα οποία μπορούσαν  να μαθητεύσουν οι  μαθητές των χωριών Τυμφρηστού. Αλλά και στα χωριά, που δεν υπήρχαν Γραμματο-Διδασκαλεία, οι ιερείς δίδασκαν στα παιδιά,  Γραφή και Ανάγνωση, για να έχουν τους  Αναγνώστες και  τους Ψάλτες  των  Εκκλησιών  τους.

 13 εκλογείς, από τα άλλα χωριά της επαρχίας Υπάτης, επί συνόλου 66, δήλωσαν ότι ήταν αγράμματοι και στα πρακτικά των εκλογών υπέγραψαν  αντ’ αυτών, τη υποδείξει τους, εγγράμματοι εκλογείς άλλων χωριών και 4 εκλογείς δήλωσαν ως κύρια ονόματά τους το όνομα «Αναγνώστης», πιθανότατα, διότι ως Αναγνώστες (Ψάλτες) των ενοριών των χωριών τους ήταν γνωστοί ή ότι με αυτά τα στοιχεία ταυτότητας ήθελαν  να καταχωρηθούν  στα πρακτικά των εκλογών.

  Aγωνιστές, οι πρώτοι εκλογείς

Οι πρώτοι  εκλογείς των χωριών Δήμου Τυμφρηστού  ήταν σχεδόν στο σύνολό τους αγωνιστές (Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και Στρατιώτες) της επαναστάσεως 1821, που υπηρέτησαν στους Νταϊφάδες του Καραϊσκάκη και άλλων Οπλαρχηγών της Στερεάς Ελλάδας, πολέμησαν γενναία και ηρωικά κατά των Τούρκων και τιμήθηκαν με αριστεία ανδρείας (αργυρά, χάλκινα και σιδερένια).

 Αριστεία αγωνιστών
της επανάστασης 1821

      * Οι εκλογείς του χωριού Κάψη πολέμησαν: ο Τσιρώνης Γεώργιος, ως Υπαξιωματικός και τιμήθηκε με χάλκινο αριστείο ανδρείας, ο Παπαγιάννης Ζαχαρίας, ως στρατιώτης, υπό τους Καραϊσκάκη και Κοντογιάννη, στις μάχες Υπάτης, Καρπενησίου, Καλιακούδας, Κρεμμυδίου και Νεοκάστρου  και τιμήθηκε με σιδερένιο αριστείο ανδρείας και ο Διπλάρης Δημήτριος, ως στρατιώτης, υπό  τους Καραϊσκάκη, Χατζηπέτρο, Κοντογιάννη και Γκούρα, στις μάχες Υπάτης, Αετού, Καγκελίων, Διποτάμων, Καλιακούδας και τιμήθηκε με σιδερένιο αριστείο ανδρείας.

      * Ο εκλογέας του χωριού Μαυρίλο, Ζωγραφίδης Χριστόδουλος, πολέμησε, ως Αξιωματικός επικεφαλής αποσπάσματος,  υπό τους Καραϊσκάκη, Πανουργιά  και Σκαλτσοδήμο, στις μάχες Υπάτης, Άμπλιανης, Διστόμου, Αράχοβας και Αθήνας και τιμήθηκε με αργυρό αριστείο ανδρείας και ο εκλογέας του χωριού Μερκάδα, Μηνογιάννης Νικόλαος πολέμησε, ως Αξιωματικός, υπό τους Καραϊσκάκη, Μπότσαρη, Κοντογιάννη, Χατζηπέτρο και Πανουριά, στις μάχες Άμπλιανης, Καρπενησίου, Καρβασαρά και πολιορκίας Μεσολογγίου και τιμήθηκε με  αργυρό αριστείο ανδρείας.

       * Ο εκλογέας του  χωριού Πιτζιωτά, Γεωργίου Ιωάννης, πολέμησε  ως στρατιώτης  και τιμήθηκε με σιδερένιο αριστείο και οι εκλογείς του χωριού Ζιώψη πολέμησαν: o Δημόπουλος Θεοδόσιος, ως Υπαξιωματικός, και τιμήθηκε με χάλκινο αριστείο ανδρείας και ο Θεοδωρόπουλος Κων/νος, ως Αξιωματικός, υπό τους Καραϊσκάκη, Βελή,  Γαλή, Φραγκίσκο, Κοντογιάννη και Δράκο, στις μάχες Κονιαρόβρυσης Ρεντίνας, Αγίου Βλασίου, Διποτάμων, Κεφαλοβρύσου, Καρπενησίου, Καλιακούδας, Άμπλιανης και Πολιορκίας Μεσολογγίου και τιμήθηκε με αργυρό αριστείο ανδρείας.     

   

       Προεδρείο εκλογών - Μειοψηφία 

Δημήτρης Αινιάν

       Οι εκλογείς των χωριών του Δήμου Τυμφρηστού  μετέβησαν την πρωία  της 16^ης  Οκτωβρίου «εις την εν τη πόλει της Υπάτης Εκκλησίαν, τιμωμένην  ο Άγιος Γεώργιος, όπου συνελθόντες, πρώτον, εξέλεξαν, δια προφορικής πλειοψηφίας, Πρόεδρον μέλλοντα να προεδρεύση την Εκλεκτικήν Συνάθροισιν  εις όλας τας ακολούθους   Συνεδριάσεις»,  τον  Χατζίσκο Δημήτριο,  εκλογέα του  χωριού  Βαρυμπόπης, με ψήφους 66 υπέρ και 38 κατά. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος Χατζίσκος  Δημήτριος  «πρότεινε την εκλογήν  των πέντε γεροντοτέρων,  ως μελών του Προεδρείου, όπου εξελέχθησαν,  δια ψήφων 66 υπέρ και 38 κατά».

       Γραμματέας του Προεδρείου των εκλογών  ορίσθηκε ο Οικονομόπουλος Γεώργιος, Γραμματέας του Δήμου Υπάτης. Δήμαρχος της Υπάτης ήταν ο Πέτρος Χατζη-Πετράκης. Προ της ψηφοφορίας,  το Προεδρείο (Πρόεδρος και μέλη) των εκλογών και ο Δήμαρχος Υπάτης, «ήλεγξαν τους τίτλους  ενός εκάστου  των εκλογέων και εύρον αυτούς εν τάξει καλή, μη παρουσιασθέντων  προς διαφιλονείκησιν, παραδέχθηκαν  αυτούς ως νομίμους και συνέταξαν τον κατάλογο των εκλεχθησομένων υποψηφίων, για τη θέση των πληρεξουσίων, ο οποίος περιελάμβανε οκτώ υποψηφίους». Κατά την εκλογή των μελών του Προεδρείου των εκλογών μειοψήφησαν, ως «φιλονικούμενοι και μη», 38 εκλογείς χωριών της επαρχίας Υπάτης, οι οποίοι αποχώρησαν και δεν παρέστησαν στην ψηφοφορία,  για την εκλογή των Πληρεξουσίων της επαρχίας Υπάτης. Μεταξύ αυτών ήταν και οι γνωστοί για την εθνική τους δράση, ως λόγιοι και φιλικοί, ο Δημήτριος Αινιάν και ο Χριστόδουλος Αινιάν, από το Μαυρίλο.
             Οι  εκλεχθέντες πληρεξούσιοι της επαρχίας Υπάτης

       Από τις εθνικές εκλογές της 16^ης Οκτωβρίου 1843 εκλέχθηκαν από την επαρχία Υπάτης,  ως πληρεξούσιοι για την Γ΄ Εθνική Συνέλευση, ο Χατζίσκος Δημήτριος, εκλογέας από τη  Βαρυμπόπη (Μακρακώμη), με 69 ψήφους υπέρ  και 6 κατά και ο Ζωγραφίδης Χριστόδουλος, εκλογέας  από το Μαυρίλο, με  ψήφους 64 υπέρ και  5 κατά, ως τακτικά μέλη  και  ο Γιαννάκης-Γαρδίκης Κων/νος, εκλογέας  από την Υπάτη, με ψήφους 62 υπέρ και 7 κατά, ως αναπληρωματικό  μέλος. 
                     Εθνικές εκλογές τιμής και προσδοκιών
       Οι Οικογενειάρχες των χωριών Δήμου Τυμφρηστού επέλεξαν παμψηφεί, ως εκλογείς τους,  πολεμιστές της επανάστασης 1821, αλλά και οι εκλογείς   επέλεξαν και ψήφισαν, στις εθνικές εκλογές της 16^ης Οκτωβρίου 1843, στην Υπάτη, ως Πληρεξουσίους για την Γ΄ Εθνική Συνέλευση, τους άριστους των πολεμιστών, σε ένδειξη, τιμής και αναγνώρισης των ηρωικών τους αγώνων και εκπλήρωσης των εθνικών προσδοκιών, για την Συνταγματική οργάνωση και λειτουργία του ελληνικού κράτους και την κατοχύρωση της ελευθερίας, ανεξαρτησίας και Δημοκρατίας των Ελλήνων. 

 Γεώργιος Καραϊσκάκης. Πίνακας του Δικαστριώτη
ζωγράφου Παναγιώτη Η. Γράββαλου   

Πηγές: Γ.Α.Κ./Πρακτικά  εθνικών εκλογών, 16^ης Οκτωβρίου 1843, στην Υπάτη και Πίνακες  Καταλόγων Αγωνιστών.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου