Ιστορικά ανάλεκτα
ΜΑΚΡΗ ΜΑΚΡΑΚΩΜΗΣ
Το πρώτο ελεύθερο και αυτεξούσιο χωριό
(Μια αγοραπωλησία του 1834 έτους)
Επιμελήθηκε:
ο Περικλής Κ. Φύκας
εκ Τυμφρηστού
Σε προηγούμενη εργασία μας, για την τύχη των τσιφλικιών του Κωλέττη στην πεδινή δυτική Φθιώτιδα, υποσχεθήκαμε στον κ.Βασίλη Ζήση ότι θα συνεχίσουμε με την γενέτειρά του την Μάκρη.
Παρουσιάζουμε σήμερα την πρώτη αγοραπωλησία, όπου ένα οθωμανικό Μούλκιον – Τσιφλίκι πέρασε στα χέρια των κατοίκων του χωριού και όχι σε κάποιον Έλληνα νεοτιμαριούχο, έστω και τμηματικά.
Ας αφήσουμε όμως τα έγγραφα να μιλήσουνε από μόνα τους.
Πωλητήριον έγγραφον
Διά του παρόντος πωλητηρίου, ενυπογράφου και εμαρτύρου γράμματος, δηλοποιούσιν οι υπογεγραμμένοι Απτούλαγας Απτουραχμάν Αράπης, αρτινός, επίτροπος πληρεξούσιος της μελεημπέρ θυγατρός του Απτουλά (κατά το παρ’ αυτής Χοτζέτιον – Επιτροπικόν) και Ισμαήλαγας Μπερτολόζης, ότι τα εις χορίον ονομαζόμενον μάκρυσι και ορχάν, Τζιφλίκια της, από 71/2 ήτοι ζευγάρια (επτά και μισόν), ευρισκόμενα εις τα μέρη του Πατρατζικίου κτήμα ίδιον εξ υμισείας της μελεημπέρ και του Ισμαήλαγα Μπερτολόζη, εκ των οποίων το μεν χορίον μάκρυσι υπάρχουν ζευγάρια πέντε και μισόν συνορεύον από το έν μέρος με το Βαρυμπόπη χορίον, από το άλλον μέρος με το πλατύστομον και από το κάτω μέρος με το ποτάμι, από το άλλον μέρος με το ειρημένον χορίον ορχάν, στο οποίο εισί ζευγάρια δύο, συμποσούμενα το όλον των ειρημένων χορίον εις ζευγάρια επτά και μισόν. Τα οποία αυτά και με τα αλώνια τον τόπους και οσπιτιά των, χωράφια και δένδρα καρπερά των και άκαρπα, σήμερον οικειοθελός και αβιάστος οι οι άνω ειρημένοι, Ισμαήλαγας μπερτολόζης και απτουλά απτουραχμάνης (πληρεξούσιος επίτροπος της μελεημπέρ εις την παρούσαν πώλησιν) με πώλησιν καθαρήν και ελευθέραν τα άνω ειρημένα τζιφλίκια των τα επούλησαν των μακρυσινιότων και ορχανιότων των εντολέων και ιδίων εγκατοίκων εκ των ειρημένων χωρίων μάκρυσιν και ορχάν διά Δρχ. 8.286, ήτοι δραχμάς οκτώ χιλιάδες και διακοσίας ογδόντα έξη, επιστατούντων εδώ οι πληρεξούσιοι αντιπρόσωποι, των μεν μακρυσιότων ο κύριος Δημήτριος Βάρκας, τον δε ορχανιότων ο ρουστέμαγας βοστίνης, οι οποίοι και παρέλαβον την παρούσαν έγγραφον αγοράν. Και από τούδε και εις το εξής, με όλην την θέλησιν και ευχαρίστησιν, οι ειρημένοι Ισμαήλαγας Μπερτολόζης και Απτούλαγας (επίτροπος της μελεημπέρ της πρώην ούσης κυρίας των άνωθεν), αποξενόνονται από τα ειρημένα Τζιφλίκια των μάκρυσι και ορχάν χωρίς να έχουν την παραμικράν ουδέποτε ενοχήν εις κανένα από αυτά.
Τας δε άνωθεν δραχμάς οκτώ χιλιάδες διακοσίας ογδόντα έξη τους τα εμέτρησαν οι πληρεξούσιοι επίτροποι των μακρυσιότων και ορχανιότων σώας και ανελιπής και εις το εξής θα λογαριάζονται τέλειοι και καθολικοί οικοκυραίοι εις τα ειρημένα χορία οι ίδιοι εγκάτοικοι μακρυσιότες εις το μάκρυσι χορίον με πέντε ήμισυ ζευγάρια και με όλα τα εις αυτά εμπεριεχόμενα. Ομοίως και οι ίδιοι εγκάτοικοι ορχανιώτες εις το ορχάν χορίον τους σε δύο ζευγάρια και και με όλα τα εις αυτά εμπεριεχόμενα. Έχοντες τελείαν την εξουσίαν και ανεξάρτητον την κυριότητα να τα μεταχειρισθώσιν ως βούλονται και χωρίς να έχουν ουδέποτε τινά αντιλέγοντα.
Διό έγινεν το παρόν πουλητικόν ενυπόγραφον και εμμάρτυρον γράμμα όπως εδόθη των διαληφθέντων αυτώ δημητρίου Βάρκα και ρουστέμαγα επιτρόπων των εκεί εγκατοίκων οικοκυραίων, μακρυσιότων και ορχανιότων δι’ απόδειξιν και ασφάλειαν, δυνάμει του οποίου έχουν την άδειαν σε κάθε κερόν διά να εγγράψουν και χοτζέτι από την αποκλειστικήν χρήσιν.
Τη 30 Μαρτίου 1835 Ιωάννινα
Ισμαήλαγας Μπερτολόζης
βεβαιόνο τα άνωθεν
απτουλά απτουλαχμάνης
βεκίλης της μελεημπέρ
βεβαιόνο τα άνωθεν
Βεβαίωσις γνησιότητος εγγράφων
Επειδή η όπισθεν πώλησις των ειρημένων επτά και μισών ζευγαρίων γην, καθώς και το περιβόλι το οποίον κείται εις Μάκρυσι μ’ όλα όσα εμπεριέχει εις αυτό δένδρα, όπου επουλήσαμεν εις τους κατοίκους Μάκρυσις και Αρχανίου, έγινεν εις Ιωάννινα και κατά την ιδιαιτέραν μας συμφωνίαν, μετά των διαληφθέντων κατοίκων, (κρίνουμεν σκόπιμον), εις το να παρουσιασθώμεν και εις το Ελληνικόν Κράτος, ενώπιον της ανηκούσης αρχής να ομολογήσωμεν την πώλησιν, ότι έγινεν ελευθέρα, απαραβίαστον και με ιδίαν μας θέλησιν, διά τελείαν ασφάλειάν των.
Ένεκα τούτου επαρρησιαζόμεθα σήμερον ενώπιον του Ειρηνοδικείου Νέων Πατρών και των παρευρεθέντων τούτων μαρτύρων και ομολογώμεν, ότι η όπισθεν πώλησις είναι νόμιμος απαραβίαστος και εικοία βουλή και θελήσει και ότι ελάβομεν και τα χρήματα σώα μέχρι λεπτού και εις το εξής είναι οι ειρημένοι κάτοικοι κύριοι και εξουσιασταί της ειρημένης ιδιοκτησίας μας, να την μεταχειρισθώσιν ως θέλουν και βούλονται, αυτοί τε και οι μετ’ αυτών αδιασώστως κατά το όπισθεν έγγραφον πωλητήριον.
Υπογράφεται πάλι και σφραγίζεται παρ’ ημών και μαρτυρείται και παρά των ευρεθέντων αξιοπίστων Μαρτύρων. Επικυρώνεται και παρά της ανηκούσης αρχής ίνα έχει την ισχύν και το κύρος εν παντί Κρητηρίω Δικαιοσύνης και υποφαινόμεθα.
Εν Υπάτη τη 11 Ιουλίου 1835
Οι Βεβαιώνοντες Οι Μάρτυρες
Ο Ειρηνοδίκης Νέων Πατρών
Ιωάννης Ζυγούρης
ΠΗΓΗ: Γ.Α.Κ.- Ειδική Μικτή Επιτροπή, Φ.82
ΥΓ.: Φίλτατε Μπαζιάκα, τηρώ πάντα τα υπεσχημένα.
Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου