Λαογραφικά Ιουνίου

Λαογραφικά του Ιουνίου

Ιούνιος απ' τη λατινική Junius: Juno = Ήρα. Άρα Ιούνιος: ηρωικός ή Ηραίος: μήνας αφιερωμένος στην Ήρα. Ήρα είναι το θηλυκό του Ήρως.

Αρχαίες γιορτές: σχετικές με τις τροπές του Ηλίου. 

Χριστιανικές γιορτές: των Ηλιοτροπίων. [Ενώ στις 25 Δεκ. γιορτάζονται οι χειμερινές τροπές του Ήλιου (Χριστούγεννα), έξι μήνες μετά, στις 25 Ιουνίου, γιορτάζονται οι θερινές του τροπές, μαζί με το «Γενέθλιον» Ιωάννου του Προδρόμου.] 

 

Σκιροφοριών - Σκιροφόρια: Στις 12 του Σκιροφοριώνος οι αρχαίοι ημών πρόγονοι εόρταζαν το θερινό ηλιοτρόπιο. Ο ιερεύς του Ηλίου με την ιέρεια της Αθηνάς και του Ποσειδώνα πήγαιναν να θυσιάσουν στο Θεό Ήλιο κρατώντας πολύχρωμες ομπρέλες (σκίρα) κι από κει τα Σκιροφόρια.  Ο ιερέας του Ήλιου κρατάει Ηλιοτρόπιον, φοράει μίτρα απαστράπτουσα και χρυσή ακτινωτή μάσκα υποδυόμενος τον θεό. 

Στην Αθήνα οι ιερείς ανήκουν στην αριστοκρατική οικογένεια των Ετεοβουτάδων «αρχαίων διαπλεκομένων», που πρόγονός τους ήταν ο Βούτης, αδελφός του Ερεχθέως. 

Λαογραφία: Οι φωτιές τ’ Αη Γιαννιού. Ο άγιος λέγεται Λαμπαδάρης  (Αθήνα) ή Λαμπροφόρος (Κύπρος). Στις 23 ανάβουν φωτιές και πηδάνε πάνω απ' αυτές λέγοντας: «Αφήνω το κακό, πάω στο καλό». Την παραμονή των Σκιροφοριών άναβαν πυρές καθαρ-τήριες στο άστυ, λέγοντας: «Έφυγον κακόν, εύρον άμεινον». 

Ο Κλήδονας: Στις 24 Ιουνίου, οι γυναίκες λιάζανε τα νυφικά τους ρούχα, τα νυφαδιακά τους. Χαρακτηριστικό και πανάρχαιο έθιμο, που διατηρείται και στις μέρες μας, ήταν να ανάβουν φωτιές έξω από τα σπίτια και να πηδάνε από πάνω για να διώξουν τα κακά και να έχουν υγεία. Το πιο σημαντικό έθιμο εκείνων των ημερών ήταν αυτό του Κλήδονα.

Τη νύχτα της 23ης Ιουνίου, όλες οι ανύπαντρες κοπέλες έβαζαν σε ένα πήλινο δοχείο από ένα προσωπικό τους κόσμημα. Έδιναν το δοχείο σε ένα πρωτότοκο παιδί το οποίο το γέμιζε νερό από επτά διαφορετικά πηγάδια. Το νερό το έλεγαν αμίλητο, γιατί αυτός που γέμιζε το δοχείο δεν έπρεπε να μιλήσει σε κανένα σε όλη τη διαδρομή.

Την επόμενη μέρα, συγκεντρώνονταν τα κορίτσια γύρω από το δοχείο που κρατούσε μια παντρεμένη γυναίκα και έλεγε... Σε πρωτικάρ’ κορίτζ’, χάλα καλορίζικος και έβγαλ’  το ριζικό σου. Την ώρα που κάθε κοπέλα έβγαζε από το δοχείο ένα κόσμημα, η άλλη έλεγε ένα δίστιχο που αντιστοιχούσε στην κοπέλα στην οποία ανήκε το κόσμημα και που ήταν σχετικό με το γάμο, τον αρραβώνα, τον έρωτα, το ταξίδι κλπ.

Πηγή: εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 3-6-2002  & http://mikrasiatis.gr

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου