Γεώργιος Ν. Χατσόπουλος

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΕΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗΣ ΓΗΣ
- ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΧΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ (1927-2018) -
Ο Έλληνας Καρπενησιώτης «Αϊνστάιν» - Ο εφευρέτης της τεχνητής καρδιάς

Ο Σύμβουλος όλων σχεδόν των Προέδρων των ΗΠΑ

[Του Γιάννη Μάκκα]

(Φωτο του Χρ. Μπαρτσόκα: Ο Γ. Χατσόπουλος με τους γονείς του στο Καρπενήσι το 1968)

Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες επιστήμονες, από τους επιφανέστερους εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ήταν ο Ευρυτανικής καταγωγής Γεώργιος Χατσόπουλος. καθηγητής του MIT (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης), ο εφευρέτης της τεχνητής καρδιάς, ο «σύγχρονος Αϊνστάιν» όπως είχε ονομαστεί από συναδέλφους του στον κλάδο της Θερμοδυναμικής και των Ηλεκτρονικών Εφευρέσεων. Η παρακαταθήκη του στη διεθνή επιστημονική κοινότητα είναι η εφεύρεση που άλλαξε ριζικά την καρδιολογία και την καρδιοχειρουργική: Ένα τεχνητό ομοίωμα καρδιάς, ένα από τα πρώτα που χρησιμοποιήθηκαν με επιτυχία για όσο διάστημα ο ασθενής περιμένει να βρεθεί μόσχευμα. Ο Γεώργιος Χατσόπουλος γεννήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 1927 στην Αθήνα από γονείς Ευρυτάνες. Πατέρας του ήταν ο Νικόλαος Χατσόπουλος Μηχανολόγος- Ηλεκτρολόγος του Ε.Μ.Π. και μητέρα του η Μαρία Πλατσή, εγγονή του Δήμαρχου Καρπενησίου Κωνσταντίνου Ιατρίδη, από την κόρη του. Ήταν γόνος μιας οικογένειας από τις παλαιότερες και επιφανέστερες του Καρπενησίου, με σημαντική κτηματική περιουσία στην Ευρυτανία κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Προγονοί του ήταν ο Ιωάννης Χατσόπουλος, δημογέροντας Καρπενησίου κατά τον 18ο αιώνα, ο Αθανάσιος Χατσόπουλος ο ήρωας του 1821, ο οποίος ήταν στην 2η πολιορκία του Μεσολογγίου, όπου έδωσε από την περιουσία του για τη συντήρηση των στρατιωτών και επί Καποδίστρια διορίσθηκε σε διάφορες δημόσιες θέσεις. Οι δύο παππούδες του ήταν βουλευτές σε Ευρυτανία και Αιτωλοακαρνανία, ενώ οι θείοι του ήταν καθηγητές στο Πολυτεχνείο. Από μικρός διακρίνεται για την ευφυία του και για το ταλέντο του στη μηχανολογία και στα ηλεκτρονικά.. Ήταν θαυμαστής του μεγάλου εφευρέτη Θωμά Έντισον, του οποίου το έργο μελέτησε και ασχολήθηκε εξονυχιστικά. Σπινθηροβόλο, ανήσυχο, δημιουργικό πνεύμα. Τον συντρόφευε μια δημιουργική αισιοδοξία, ήθελε να δημιουργήσει, να βοηθήσει τον άνθρωπο, την κοινωνία. Μαθητής Γυμνασίου ακόμη, στα πρώτα εφηβικά του χρόνια, σε ηλικία 14 ετών, την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, κατασκεύασε κρυφά από τους γονείς του, στο υπόγειο του επιταγμένου σπιτιού του στη Φιλοθέη το πρώτο του ραδιόφωνο από πράγματα που έβρισκε στα σκουπίδια, από το οποίο άκουγε τον απαγορευμένο, τότε, ραδιοφωνικό σταθμό του BBC, χωρίς μάλιστα να γίνεται αντιληπτός από τους Γερμανούς. Σπούδασε στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών, με υποτροφία του οποίου το 1948, όταν ήταν στο τρίτο έτος, πήγε στις ΗΠΑ για το διδακτορικό του. Ο Χατσόπουλος έγινε δεκτός στο ΜΙΤ (Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης) των ΗΠΑ, από όπου το 1950 πήρε το πτυχίο του, το 1954 το μεταπτυχιακό του στη Μηχανολογία και το 1956 ολοκλήρωσε και το διδακτορικό του. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, άρχισε να διδάσκει. Ομότιμος Ανώτερος Λέκτορας Μηχανολογίας στο ΜΙΤ, ισόβιο μέλος δίδαξε στο ΜΙΤ από το 1956 έως το 1990. Για τα μαθήματα που παρέδιδε ως λέκτορας στο ΜΙΤ, ο ίδιος είχε πει: «Η διδασκαλία, αυτός είναι ο στόχος μου. Δεν μου αρέσει το γκολφ, αλλά μου αρέσει να διδάσκω. Το διασκεδάζω όταν διδάσκω!» Οι φοιτητές του κάνουν λόγο για έναν εμπνευσμένο δάσκαλο με μεταδοτικότητα.

Διακρίθηκε για τις καινοτόμους ιδέες του, αλλά και ως επιτυχημένος επιχειρηματίας. Η διδακτορική του διατριβή τον οδηγεί στη μετατροπή της θερμότητας σε ηλεκτρική ενέργεια χωρίς κινούμενα μέρη. Η ιδέα του αυτή για μετατροπή της θερμικής ενέργειας σε ηλεκτρική χρησιμοποιήθηκε στα διαστημόπλοια από τους Αμερικανούς και τους Ρώσους Βάσει της ανακάλυψης, της εφεύρεσης που έκανε φτιάχνοντας τα ραδιόφωνα και τον πομπό, πώς δηλαδή να μετατρέπει τη θερμότητα σε ηλεκτρική ενέργεια χωρίς κανένα κινούμενο εξάρτημα, ίδρυσε το 1956 σε ένα γκαράζ, με την οικονομική βοήθεια του εφοπλιστή Πέτρου Νομικού, την εταιρεία Thermo Electron Corporation, την οποία αποχαιρέτησε το 1999, όταν αυτή απασχολούσε 24.000 εργαζομένους σε 23 χώρες. Την έκρηξη στο Τσέρνομπιλ είχαν διαγνώσει οι συσκευές της Thermo Electron στην Ουψάλα της Σουηδίας. Η εταιρεία του αυτή έκανε μεγάλα βήματα επίσης στον ιατρικό κλάδο, με εφευρέσεις όπως η τεχνητή καρδιά. Για το θέμα αυτό αναφέρει: «Το 1963 διάβαζα ένα άρθρο στους Τάιμς Νέας Υόρκης για τη μανία που κατείχε την κυβέρνηση και προσωπικά τον πρόεδρο Κένεντυ σχετικά με την εξερεύνηση του Διαστήματος. Μάλιστα το δημοσιογραφικό σχόλιο τόνιζε ότι τα χρήματα ήταν πολλά και ότι θα ήταν προτιμότερο να δίνονταν για τη δημόσια υγεία. Είπα μέσα μου, «έτσι είναι». Φώναξα όλους τους ερευνητές της «Θερμοήλεκτρον» λέγοντάς τους ότι πρέπει να ασχοληθούμε και με άλλες τεχνολογίες. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα για την τεχνητή καρδιά που άρχισε να υλοποιείται στα τέλη της ίδιας χρονιάς. Είναι αλήθεια ότι συναντήσαμε πολλά προβλήματα κυρίως στο στάδιο εκείνο της λειτουργίας κατά το οποίο το αίμα πήζει και δημιουργεί προβλήματα στον εγκέφαλο. Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι να λυθεί αυτό το πρόβλημα, να μην πήζει δηλαδή το αίμα κατά τη λειτουργία της τεχνητής καρδιάς. Το 1982 η τεχνητή καρδιά αρχίζει να εφαρμόζεται πειραματικά και δέκα χρόνια αργότερα λάβαμε την τελική έγκριση». Ήταν η εφεύρεση που άλλαξε ριζικά την καρδιολογία και την καρδιοχειρουργική. Μετά τη συνταξιοδότησή του, σε ηλικία 73 ετών, ο Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας δεν «ησυχάζει» κάνει νέο ξεκίνημα με την εταιρεία «Φάρος» για να συνεχίσει να προσφέρει στην επιστήμη, στην κοινωνία. Οι ανιχνευτές εκρηκτικών στις τράπεζες και στα αεροδρόμια, η τεχνητή καρδιά, οι συσκευές μέτρησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Σύμφωνα με τη National Herald, ο Γεώργιος Χατσόπουλος ήταν ένας από τους πενήντα πλουσιότερους Ελληνοαμερικανούς. Πολλές οι τιμές και οι διακρίσεις που έλαβε για τη συμβολή του στην Επιστήμη και την τεχνολογία και για την κοινωνική και ανθρωπιστική προσφορά του γενικότερα: Το1966 Εταίρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, το 1978 Ισόβιο Μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Μηχανολογίας των ΗΠΑ, 1982 Επίτιμος Διδάκτωρ Επιστημών, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του New Jersey, 1990 Εφευρέτης της Χρονιάς, από το Μουσείο Επιστήμης της Βοστώνης, 1991 Επίτιμος Διδάκτωρ Ανθρωπιστικών Γραμμάτων, από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης στο Lowell, 1994 Επίτιμος Διδάκτωρ Επιστημών, στο Πανεπιστήμιο Adelphi, 1996 Μετάλλιο John Fritz Medal, απονεμηθέν από πέντε εθνικές μηχανολογικές εταιρίες, για αξιοσημείωτες επιστημονικές και βιομηχανικές επιτυχίες, Το βραβείο αυτό αποτελεί την κορυφαία βράβευση στις ΗΠΑ για τον κλάδο της μηχανικής, 1996 Βραβείο Heinz, για εξαιρετική συμβολή στην Τεχνολογία και την Οικονομία, 1997 Μετάλλιο Henry Laurence Grant, για εξαιρετική συμβολή στη Μηχανολογία, 1998 Επίτιμος Διδάκτωρ Μηχανολογίας, από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο του Worcester και το 2007 Ταξιάρχης της Τιμής, από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Έλαβε μέρος σε πολλά συνέδρια. Ήταν σε πολλά διοικητικά συμβούλια των ΗΠΑ. Έχει υπηρετήσει στο διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Βοστώνης, που διετέλεσε μάλιστα και ως πρόεδρος, επίσης στο Εθνικό Γραφείο Οικονομικής Έρευνας των ΗΠΑ. Ήταν μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής για την Ασφάλεια και την Κεφαλαιαγορά των ΗΠΑ για τον σχηματισμό κεφαλαίων και κανονιστικών διαδικασιών και της συμβουλευτικής επιτροπής της Τράπεζας Εξαγωγών-Εισαγωγών των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αεροναυτικής της Αμερικανικής Εταιρίας Μηχανολόγων. Ο Γεώργιος Χατσόπουλος υπήρξε σύμβουλος όλων σχεδόν των Προέδρων των ΗΠΑ. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν τον ερώτησε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ρήγκαν πως μπορεί να αντιμετωπισθεί ο Γιαπωνέζικος, τότε, οικονομικός βιομηχανικός κολοσσός, του απάντησε ότι η αλλαγή του φορολογικού κώδικα θα μειώσει το κόστος παραγωγής των αμερικανικών εταιριών. Η ιστορία του Γιώργου Χατσόπουλου είναι ταυτόχρονα η ιστορία μιας Ελλάδας που διαπρέπει στο εξωτερικό, βασιζόμενη στην εργατικότητα, την αριστεία και την επιστημοσύνη», επεσήμανε ο γενικός πρόξενος στη Βοστώνη, κ. Στράτος Ευθυμίου. Στις επιχειρήσεις του, απασχολήθηκαν πολλοί Έλληνες εργαζόμενοι, πολλοί Έλληνες Μηχανικοί Ήταν υπερήφανος για την Ευρυτανική καταγωγή του, για το Καρπενήσι του. Στη βιογραφία του το 2013, αρκετές σελίδες, ολόκληρο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στο Καρπενήσι.

Στην Αμερική τηρούσε τις ελληνικές παραδόσεις και στο ψήσιμο του οβελία είχε προσκεκλημένους και το γλεντούσε με πολλούς συμπατριώτες του.
Η οικογένεια του Γιώργου Χατσόπουλου τον ακολούθησε σε καριέρα.
Η σύζυγός του Δάφνη, μαθηματικός, εργάσθηκε στην Thermo Electron ως Διευθύντρια Πληροφοριακών Συστημάτων Διαχείρισης και τα δύο τέκνα του ο Νίκος καθηγητής Πανεπιστημίου Σικάγου και η κόρη του Μαρίνα-Ισμήνη είναι ο δημιουργός της τρισδιάστατης εκτύπωσης.

Ο Γεώργιος Χατσόπουλος έφυγε από τη ζωή στις 20 Σεπτεμβρίου 2018. Ένας κορυφαίος Έλληνας Ευρυτάνας επιστήμονας άφησε λαμπρή παρακαταθήκη για την κοινωνία, ανεκτίμητη η προσφορά του στην ανθρωπότητα.

ΠΗΓΕΣ
-Εφημ. «Καθημερινή», 27 Σεπτ. 2018

- «Εθνικός Κήρυξ» Ν. Υόρκης, 2010: «Οι 50 πιο Πλούσιοι Έλληνες της Αμερικής»

- «Εθνικός Κήρυξ» Ν.Υόρκης, 24 Σεπτ. 2018

-Εφημ. «ΤΑ ΝΕΑ» 28 Σεπτ. 2018

-«Ευρυτανικά Χρονικά» Ιαν.

-Μαρτ. 2019.Χρ. Σπ. Μπαρτσόκας.

-Γ. Φαρμακίδης: «Δημήτριος Χατσόπουλος» 1965.

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου