Η απόπειρα δολοφονίας κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Λαμία το 1932

 

Η ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗ ΛΑΜΙΑ ΤΟ 1932

[Άγνωστες πτυχές]

Του Τάκη Ευθυμίου

Ο εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος όσο συμπάθεια εισέπραττε  από τους οπαδούς του, άλλο τόσο μίσος εισέπραττε από τους αντιφρονούντες. Οι δολοφονικές απόπειρες εναντίον του συνιστούν ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην πολυκύμαντη βιογραφία του. Οι γνωστότερες είναι στον Σιδηροδρομικό Σταθμό της Λυών στο Παρίσι το 1920, στη λεωφόρο Κηφισίας το 1933, στις Αρχάνες Ηρακλείου το 1897 και στη Θεσσαλονίκη το 1912. Βέβαια υπήρξαν και άλλες λιγότερο γνωστές όπως στη Θεσσαλονίκη το 1917, στη Βουλή το 1917, στην Αθήνα το 1918, στη Λαμία το 1933, στο σπίτι του απέναντι από το Βυζαντινό Μουσείο το 1933 και τέλος στο Φάληρο το ίδιο έτος.

Εμάς θα μας απασχολήσει η περίπτωση της ιδιαίτερης πατρίδας μας της Λαμίας, επειδή οφείλουμε να γνωρίζουμε όχι μονάχα τις ένδοξες σελίδες της ιστορίας μας, αλλά και τις μελανές για διδαχή και παραδειγματισμό.

Η απόπειρα δολοφονίας του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Λαμία το καλοκαίρι του 1933 εντάσσεται στο ιδιαίτερα τεταμένο πολιτικό κλίμα της εποχής, που ακολούθησε το αποτυχημένο βενιζελικό στρατιωτικό κίνημα της 6ης Μαρτίου 1933.

Ιστορικό Πλαίσιο

Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933, οι Φιλελεύθεροι του Βενιζέλου ηττήθηκαν από τον Λαϊκό Συνασπισμό υπό τον Παναγή Τσαλδάρη. Οι βενιζελικοί φοβήθηκαν παλινόρθωση της μοναρχίας και επιχείρησαν στρατιωτικό κίνημα (6 Μαρτίου), που όμως απέτυχε. Ακολούθησε κλίμα αντεκδίκησης και πολιτικής πόλωσης ανάμεσα σε βενιζελικούς και αντιβενιζελικούς.

Η Απόπειρα στη Λαμία (Ιούνιος 1933)

Ο Βενιζέλος ταξίδευε με τρένο από την Αθήνα προς τη Θεσσαλονίκη. Όταν το τρένο σταμάτησε στον σταθμό της Λαμίας, ένοπλοι αντιβενιζελικοί σχεδίασαν να τον δολοφονήσουν. Σημειώθηκε ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ των δραστών και της φρουράς του Βενιζέλου. Ο ίδιος ο Βενιζέλος δεν τραυματίστηκε, όμως η σύζυγός του Έλενα σώθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, καθώς οι σφαίρες πέρασαν πολύ κοντά της. Η απόπειρα τελικά απέτυχε, αλλά ενίσχυσε τον διχασμό και το κλίμα βίας της περιόδου.

Συνέπειες

Το γεγονός προκάλεσε σοκ και ενίσχυσε το μίσος ανάμεσα στις δύο παρατάξεις. Οι βενιζελικοί μίλησαν για οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης του Βενιζέλου με κρατική ανοχή. Η απόπειρα στη Λαμία, σε συνδυασμό με την αποτυχημένη εξέγερση του 1935, οδήγησε τελικά στην πολιτική εξουθένωση του Βενιζέλου, που αναγκάστηκε να φύγει οριστικά στο εξωτερικό (Παρίσι) όπου και πέθανε το 1936.

  Πηγές:

-elia.org.gr

-In.gr

-Car & Driver

-ΕΡΤ Αρχεία

- Βινιζέλος Αρχεία

-Περιοδικό Ιστορίες Νέα τ. 06