Ενορίες & Εφημέριοι Επισκοπής Ζητουνίου

ΕΝΟΡΙΕΣ & ΕΦΗΜΕΡΙΟΙ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΔΥΤΙΚΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ

ΖΗΤΟΥΝΙΟΥ (ΛΑΜΙΑΣ) ΤΟ 1837

[του Δημητρίου Νάτσιου, Φιλολόγου]

Ένα στοιχείο της διοργάνωσης της Επισκοπής Ζητουνίου στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια ήταν και η «αποκατάστασις» (=χαρακτηρισμός) ιερών ναών ως ενοριακών και ο διορισμός κληρικών ως εφημερίων σε καθέναν από αυτούς. Ακολουθούν ονόματα ενοριών και εφημερίων της περιοχής Δυτικής Φθιώτιδας που ανήκε στην Επισκοπή Ζητουνίου το 1837.

1. Το χωριό Αγά - Τσιφλίκι (Σπερχειάδα) απετέλεσε χωριστή ενορία και δόθηκε στον ίδιο εφημέριο, στον οποίον είχε δοθεί και κατά τα τρία προηγούμενα χρόνια (1834-1836), δηλαδή στον πρεσβύτερον Αθανάσιον Νικολάου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Αθανάσιον Νικολάου περί εφημερίας εις χωρίον Αγά».

2. Και το χωριό Αρχάνι αποτελεί ανέκαθεν χωριστήν ενορίαν, όπου διοριζόταν ως εφημέριος ο πρεσβύτερος Αλέξιος παπα-Γεωργίου, για τον οποίον γίνεται λόγος σε προη­γούμενα δημοσιεύματα του γράφοντος τις φτωχές τούτες γραμμές. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Αλέξιον παπα-Γεωργίου περί εφημερίας του χωρίου Αρχά­νι».

3. Η σημερινή κωμόπολη Μακρακώμη, η οποία παλιότερα ονομαζόταν Βαρπόπ' αποτελεί χωριστήν ενορίαν στην οποία υπαγόταν και το υπό ίδρυση χωριό: τα Θραψιμιώτικα Καλύβια. Εκεί το 1837, διορίσθηκε ως εφημέριος ο πρεσβύτερος Ευθύμιος Οικονόμου, ενώ επί τρία χρόνια διοριζόταν ο Γεώργιος Κώνστας. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Ευθύμιον Οικονόμου περί εφημερίας εις το χωρίον Βαρπόπ'».

4. Το χωριό Ζημιανή (σημερινό Δίκαστρο) απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου ως εφημέριος διορίσθηκεν ο πρεσβύτερος Ιωάννης Γεωργίου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Ιωάννην Γεωργίου περί εφημερίας εις χωρίον Ζημιανήν».

5. Το χωριό Κλωνί απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ο πρεσβύτερος Δήμος Χριστοδούλου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Δήμον Χριστοδούλου περί εφημερίας εις χωρίον Κλωνί».

6. Το χωριό Μάκρυση (και Μάκρη) της Μακρακώμης αποτέλεσαν μιαν ενορίαν, όπου διορίσθηκαν δύο εφημέριοι. Γράφει ο κώδικας «Προς τους πρεσβυτέρους Αναστάσιον Αθανασίου και Δμήτριον Αθανασίου περί εφημερίας εις χωρίον Μάκρυση».

7. Το, άλλοτε, κεφαλοχώρι Μερκάδα απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ως εφημέριος ο πρεσβύτερος Ιωάννης Κωνσταντίνου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Γιάννην Κωνσταντίνου περί εφημερίας εις χωρίον Μερκάδα».

8. Το χωριό Παλαιοβράχα  απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου ως εφημέριος διορί­σθηκε ο γνωστός από προηγούμενο διορισμό πρεσβύτερος Δημήτριος Τριαντάφυλλου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Δημήτριον Τριαντάφυλλου περί εφημερίας εις χωρίον Παλαιοβράχαν». Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στην Παλαιοβράχα στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν έντονο το Μουσουλμανικό στοιχείο, αφού είχε κτισθεί και λειτουργούσε τουρκικό τέμενος (τζαμί). Σπάνιο φαινόμενο για χωριό στον φθιωτικό χώρο την εποχή εκείνη.

9. Το χωριό Περίβλεπτον  απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ως εφη­μέριος ο πρεσβύτερος Γρηγόριος Δημητρίου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Γρηγόριον Δημητρίου περί εφημερίας εις χωρίον Περίβλεπτον».

10. Το χωριό Πλατύστομον απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ως εφη­μέριος ο πρεσβύτερος Γεώργιος Φρούσιος. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Γεώργιον Φρούσιον περί εφημερίας εις χωρίον Πλατύστομον».

11. Το χωριό Πιτσωτά απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ως εφημέριος ο ιερομόναχος Ιάκωβος Παπακώνστας. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον ιερομόναχον  Ιάκωβον Παπακώνστα περί εφημερίας εις χωρίον Πιτσωτά».

12. Το χωριό Πουγκάκια απετέλεσεν χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκαν ως εφη­μέριοι δυο πρεσβύτεροι. Γράφει ο κώδικας: «Προς τους πρεσβυτέρους Δημήτριον Γε­ωργίου και Τριαντάφυλλον Δημητρίου, περί εφημερίας εις χωρίον Πουγκάκια».

13. Τα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδος: Ροβολιάρι, Σκόρλια και Λιτόσελον απετέλε­σαν μίαν ενορίαν, όπου διορίσθηκαν ως εφημέριοι δυο πρεσβύτεροι. Γράφει ο κώδι­κας: «Προς τους πρεσβυτέρους Ιωάννην Αντωνίου και Γεώργιον Παπαϊωάννου περί εφημερίας εις χωρία Ροβολιάρι, Σκόρλια και Λιτόσελον».

14. Το κεφαλοχώρι της Τσιούκας (Μακρακώμης) απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκαν ως εφημέριοι τέσσερες πρεσβύτεροι. Γράφει ο κώδικας: «Προς τους πρε­σβυτέρους Δημήτριον Τσακατούραν, Κώνσταν Γεωργίου, Γεώργιον Κώνσταν και Γρηγόριον Αναγνώστου περί εφημερίας εις χωρίον Τζούκαν».

15. Το χωριό Φτέρη απετέλεσε χωριστήν ενορίαν, όπου διορίσθηκε ως εφημέριος ο πρεσβύτερος Γεώργιος Αθανασίου. Γράφει ο κώδικας: «Προς τον πρεσβύτερον Γε­ώργιον Αθανασίου περί εφημερίας εις χωρίον Φτέρη».

Πηγή: Φθιωτικά Χρονικά τόμος 32^ος (2010)