Το σφάξιμο του γουρουνιού

Το σφάξιμο του γουρουνιού

του Γιάννη Σαντάρμη

Το παραδοσιακό σφάξιμο του γουρουνιού από Αγιωργίτες (1965)

                                     Σήμερα μπαίνει του Χριστού, γιορτάσι ξημερώνει

                                   κ’ εδώ σ’ ετούτη την αυλή κ’ εδώ σ’ αυτό το σπίτι,

                                     που ‘χει χιλιάδες τα καλά, πεντάδιπλα τα σόδια,

                                   απ’ του χωριού τη γειτονιά πέντ’ έξι εφτά βλαμάδες

                                    φτάνουν να σφάξουν το θρεφτό, να κόψουν το γουρούνι,

                                  να φάει ο αφέντης κι η κυρά, να φάνε τα παιδιά τους,

                                   να φαν κ’ οι διακονιάρηδες κι όλο το φτωχολόγι.

                                     - Αφέντη μς, που ‘σαι ψηλά, κυρά μας, που ‘σαι απάνω,           
                                   για κατεβάτε στην αυλή, για βγείτε όξω στο σπίτι

                                    και φέρτε το γουρούνι σας το καλοαναθρεμμένο

                                   κ’ ήρθαμε να το σφάξουμε, καθώς είναι ζακόνι,

                                     σήμερα που  ‘ναι του Χριστού, που  ‘ναι χρονιάρα μέρα.

                                     Κι όσο τη σκάλα οι σπιτιακοί να καλοδρασκελήσουν

                                     και να περάσουν στην αυλή, στον οβορό να βγούνε,

                                      χάμου οι γουρουνοσφάχτηδες σωριάζουν το γουρούνι,

                                    μονοχρονίτικο θεριό, κι ουρλιάζει αυτό και σκούζει.

                                     Γύρα τριγύρα πλάκωσε, να ιδεί το παιδομάνι

                                   και τα σκυλιά της γειτονιάς, π’ ακούν τ’ άξαφνο σκούσμα,

                                     πίσω απ’ το φράχτη όλο αλυχτάν, χαλάν όλο τον κόσμο.

                                    Όξω αυτοί σφάζουν το σφαχτό, το γδέρνουν, το λιανίζουν

                                   και μες στο σπιτικό η κυρά, μες το κατώι η αφέντρα

                                      ανάβει στη γωνιά φωτιά, τραβάει παράξω θράκα

                                   και ψένει από τη νια σοδειά και βγαίνει και κερνάει,

                                     κερνάει γουρουνοκόψιδα, κρασί στους σφάχτες δίνει.

                                    Κι αυτοί τρώνε και πίνουνε και στην αφέντρα λένε.

                                     - Αφέντρα, καλοφάγωτο το φετεινό θρεφτάρι,

                                  καντάρια να ‘ν’ το κρέας του, τα πάχια του στατέρια,

                                  να φκιάσεις για το σπιτικό λουκάνικα περίσσια,

                                  να φκιάσεις και πανέμνοστες ακόμα τσιγαρήθρες.

                                  Κ’ εσένα, καλέ αφέντη μας, κ’ εσένα, χρυσέ αφέντη,

                                  με το γουρουνοτόμαρο σου ευχόμαστε να κάμεις

                                  ίγγλα για το φορτιάρικο, μπαλντίμια για τη μούλα

                                  κ’ εσύ γουρουνοτσάρουχα ζευγάρι ένα να κόψεις,

                                  να τα φοράς στα οργώματα, να τα ‘χεις για περπάτα.

                                  Σαν αποφάν, σαν αποπιούν, τα λόγια σαν τελέψουν,

                                  κινάν οι σφάχτες γι’ άλλη αυλή, τραβάνε γι’ άλλο σπίτι

                                  άλλο σφαχτό να σφάξουνε, να πουν ευχές καινούργιες.

Γλωσσάρι

βλαμάς, ο = αδερφοποιτός, φίλος έμπιστος.

διακονιάρης, ο = ζητιάνος, ψωμοζήτης,

ζακόνι, το = συνήθεια.

ίγγλα, η = λωρίδα που στεριώνει το σαμάρι στο φορτιάρικο ζώο.

κοντάρι, το = όργανο για τη μέτρηση βάρους.

λίπα, η = χοιρινό λίπος.

μπαλντίμι, το = πλατύ λουρί που βαστάει το σαμάρι και περνάει κάτω

απ’ την ουρά του ζώου, κουσκούνι ή κοσγκούνι.

οβορός, ο = αυλή.

πασπαλάς, ο = παστωμένο χοιρινό, κρέας, σύγλινο.

στατέρι, το = όργανο για τη μέτρηση βάρους.

τσιγαρήθρα, η = κομμάτι μικρό ξεροψημένο από χοιρινό κρέας.

Φωτο-Επιμέλεια- Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου