Ξηραύλακο

ΞΗΡΑΥΛΑΚΟ

του Τάκη Ευθυμίου

Έτσι ονομάστηκε ένα ημιτελές τεράστιο σε μήκος αυλάκι που δημιουργήθηκε για να μεταφέρει νερό από το Κεφαλόβρυσο του Μαυρίλου στον υδρόμυλο της Νέλης στη Μακρακώμη.

    Το μακρόπνοο αυτό έργο οραματίστηκαν οι προύχοντες Χαντζαίοι της περιοχής το 1780, όταν εξαγόρασαν το τσιφλίκι της δυτικής Φθιώτιδας από τον Τούρκο Μπέη Αχμέτ και είχαν για έδρα τους το Μαυρίλο. Το έργο αυτό ξεκίνησε το καλοκαίρι από τη Μάτεση. Η χάραξη περνούσε κοντά στα χωριά που βρίσκονται βόρεια του Σπερχειού. Τα εύκολα τμήματα της διαδρομής είχαν τελειώσει. Τα δυσκολότερα τα άφησαν για αργότερα. Δυστυχώς όμως το έργο αυτό δεν τελείωσε ποτέ.

    Η αντιζηλία, όμως, ανάμεσα στους Κοντογιανναίους και τους Χαντζαίους σταμάτησε αυτή την πρόοδο, αφού, πέντε αδέρφια, παιδιά του Χατζηχρήστου Αναγνώστου Οικονόμου (Χατζη-Δημάκη), σφαγιάστηκαν ομαδικά από το Σπύρο Κοντογιάννη.  

    Αυτό το αυλάκι ονομάστηκε ξηραύλακο, επειδή ποτέ δεν κυκλοφόρησε νερό μέσα σ’ αυτό, για το σκοπό που προοριζόταν. Σήμερα απομεινάρια του θυμίζουν αυτή τη θλιβερή ιστορία.