Βιβλία
του Τάκη Ευθυμίου
[Εκδοθέντα]
Αποσπάσματα των βιβλίων θα βρείτε αναρτημένα στο παρόν ιστολόγιο
Τα βιβλία του Τάκη Ευθυμίου αναφέρονται κυρίως στην ιστοριολαογραφία της
Δυτικής Φθιώτιδας. Ο συγγραφέας περισυνέλεξε και ταξινόμησε ιστορικό και
λαογραφικό υλικό από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 μέχρι σήμερα. Από το 2005
και έκτοτε άρχισε τη συστηματική συγγραφή των βιβλίων του.
Έχουν εκδοθεί συνολικά δέκα (10) βιβλία και απομένουν για έκδοση
άλλα είκοσι (20). Τα εκδοθέντα αρχειοθετήθηκαν στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Λαμίας
καθώς και στα Γενικά Αρχεία Νομού Φθιώτιδας. Αποσπάσματα από τα βιβλίου του
είναι αναρτημένα στο παρόν Ιστολόγιο «Φθιωτικός Τυμφρηστός».
Μερικά από τα βιβλία
είναι καρπός συνεργασίας με άλλους αξιόλογους συγγραφείς. Τα βιβλία του
Τάκη Ευθυμίου καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα της ιστοριολαογραφικής θεματολογίας
της Δυτικής Φθιώτιδας.
Αποτελούν χρήσιμη πηγή για την εκπόνηση πτυχιακών εργασιών φοιτητών των ανθρωπιστικών επιστημών.
Για το συγγραφικό του έργο ο Τάκης Ευθυμίου έχει βραβευθεί
επανειλημμένα από διάφορους συλλόγους και φορείς και έχει δεχθεί δεκάδες
επαινετικά σχόλια. Βιογραφικό του έχει συμπεριληφθεί στο συμπληρωματικό τόμο
της Νέας Εγκυκλοπαίδειας Χάρη Πάτση.
Η όλη βιβλιογραφική του προσπάθεια διαπνέεται από έντονο
ερευνητικό χαρακτήρα.
Εκδοθέντα
βιβλία
1. «Ξορκισμός στη
λήθη»
Σελ.304. Εκδόθηκε το 2005 από τον
Εκπολιτιστικό-Μορφωτικό Σύλλογο Αγίου Γεωργίου.
Ένα
νοσταλγικό οδοιπορικό στον αγιωργίτικο χωροχρόνο και στην τοπική λαϊκή ιστορία
είναι το βιβλίο του Τάκη Ευθυμίου «Ξορκισμός στη λήθη». Η διάθεση της προσφοράς
του και η προσήλωση στην τοπική παράδοση απέφερε αυτό το εξαίρετο πόνημα.
Φορτωμένος μ’ ένα πλήθος πολύτιμα λαογραφικά στοιχεία από το κοντινό και
μακρινό παρελθόν, συναρπάζει τον αναγνώστη και «ξορκίζει» στ’ αλήθεια τη
λησμονιά.
Αυτό
το οδοιπορικό αρχίζει από μια αναδρομή στο
χωροχρόνο, συνεχίζεται με αναφορά στο φυσικό περιβάλλον, στη συνέχεια
παρατίθενται σκηνές από την κοινωνική, καθημερινή, αγροτική, θρησκευτική ζωή
και καταλήγει με τους θρύλους και τις παραδόσεις του τόπου του. Τους τίτλους
των κεφαλαίων του συνοδεύει με ευρηματικούς υπότιτλους. Κάθε κεφάλαιο
συνοδεύεται από επιλεγμένο φωτογραφικό υλικό.
Γενικότερα
το βιβλίο του αντικατοπτρίζει το λαογραφικό θησαυρό όλων σχεδόν των χωριών της
ορεινής δυτικής Φθιώτιδας και οδηγεί το μεσήλικα αναγνώστη σε θύμησες αλαργινές, μιας αλλοτινής αμόλυντης εποχής που με καημό
νοσταλγούμε όλοι οι παλιότεροι.
2.
«Αναζητώντας ίχνη του Ομηρικού Αχιλλέα στην κοιλάδα του
Σπερχειού»
Έργο συλλογικό στο οποίο ο Τάκης Ευθυμίου
συνεργάστηκε για τη συγγραφή του με τον Αδάμη Ευθύμη και Κανέλλο Βασίλη. Σελ.
256. Εκδόθηκε το 2006 από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο Αγίου Νικολάου Πτελέας.
Πρόκειται
για μια τολμηρή θεώρηση της ιστορικότητας του ομηρικού Αχιλλέα και του
εντοπισμού της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Φθίας, που συνδέεται στενά με την
κοιλάδα του Σπερχειού. Στο βιβλίο αυτό η κοιλάδα του Σπερχειού, πλούσια σε
ιστορία και άφθονα λείψανα του παρελθόντος, μονοπωλεί το ενδιαφέρον των
συγγραφέων και μέσα από τη διερεύνηση των φιλολογικών πηγών και των μύθων
πετυχαίνουν να φωτίσουν το σκοτάδι της ελληνικής προϊστορίας για το άγνωστο
βασίλειο του Πηλέα. Βασικός προσανατολισμός των συγγραφέων είναι ο έλεγχος των
εντοπισμών που πρότεινε η μεταγενέστερη του Ομήρου γραμματεία η οποία
μετατοπίζει τα τοπωνύμια, στηριγμένη στη συνήθη πρακτική «οικειοποίησης ομηρικών
τίτλων» για πολιτικές σκοπιμότητες… Η σύνδεση της ρίζα των Ελλήνων με την
κοιλάδα του Σπερχειού αποτελεί μια ρεαλιστική προσέγγιση που τεκμηριώνεται στον
Όμηρο, συνδέεται με τους δεσμούς των Ελλήνων, τις Αμφικτιονίες, αλλά και
υποστηρίζεται ισχυρά από τη φιλολογική παράδοση και τους μύθους.
Είναι
μια πρότυπη, πολύχρονη έρευνα που βοηθά τον αναγνώστη να αφουγκραστεί ένα
άπιαστο όνειρο, να περιπλανηθεί σ’ ένα μυστήριο, στο χωροχρόνο του ηρωικού
Αχιλλέα και να υποδείξει τον τρόπο κάθε προαρχαιολογικής έρευνας. Πρόκειται για
μια επιστημονική προσέγγιση του θέματος, που όμως περικλείει τη δύναμη του
μυθιστορήματος.
3. «Στα χνάρια της
γενέτειρας Ζιώψης»
Σελ. 120. Εκδόθηκε το 2007 για λογαριασμό
του συγγραφέα.
Ο συγγραφέας αναζητώντας τις ρίζες των
προγόνων του, του γεννήθηκε η ιδέα να φωτογραφίσει και να παρουσιάσει σε µορφή
ιστορικολαογραφικού λευκώµατος τα αποµεινάρια του παλιού οικισµού της
γενέτειρας Ζιώψης, επειδή ακριβώς διαπίστωνε ότι η αδυσώπητη φθορά του
πανδαµάτορα χρόνου ισοπεδώνει και αφανίζει αµείλικτα κάθε προγονικό ίχνος. Έτσι
σπειρί–σπειρί, ψηφίδα–ψηφίδα συγκέντρωσε τις πληροφορίες, τις ξεδίπλωσε με
στρωτή γλώσσα στο χαρτί, και τις ομορφοστόλισε με πλούσιο και σπάνιο
φωτογραφικό υλικό που, αν και ξεθώριασαν στην αχλύ του χρόνου, διατηρούν ακόµα
τη δύναµη να σκαλίζουν µνήµες αµυδρές και να ξυπνούν θύµησες αλαργινές.
Ο συγγραφέας με υπευθυνότητα και γνώση συμβάλλει στην
καταγραφή, στη διάσωση αλλά κυρίως στο «βίωμα» της τοπικής ιστορίας.
Ξαναζωντανεύει τον προγονικό τόπο των σημερινών Αγιωργιτών.
Δίνει καινούρια φτερά στις μνήμες και εφόδια για ανάδρομο ταξίδι στις νεότερες
γενιές. Βαθαίνει και πλαταίνει τις ρίζες του δέντρου της παράδοσης του
γενέθλιου τόπου.
4. «Άσβεστες Μνήμες»
Σελ. 210. Φωτογραφικό Λεύκωμα απ’ τον
αγιωργίτικο χωροχρόνο. Εκδόθηκε το 2008
από τον Εκπολιτιστικό – Μορφωτικό Σύλλογο Αγίου Γεωργίου Φθιώτιδας.
Η
παλιά φωτογραφία, που ράγισε στην αχλύ του πανδαμάτορα χρόνου, περικλείει μια
δυναμική επειδή έχει παγιδέψει το χωροχρόνο σε μια δεδομένη στιγμή και μπορεί να
μας ανοίξει διάπλατα ένα παράθυρο στο παρελθόν. Και επειδή αυτό το παρελθόν
χαρακτηρίζει τη ιστορία και τον πολιτισμό μας, έχουμε χρέος να σκύψουμε πάνω σ’
αυτές τις φωτογραφίες και να τις μελετήσουμε. Για το λόγο αυτό, με περίσσιο
μεράκι, συρτάρια ανοίχτηκαν, σεντούκια ψαχουλεύτηκαν, αρχεία και λευκώματα
ξεφυλλίθηκαν από τον συγγραφέα για να συλλεχθεί το σπάνιο και σε μερικές
περιπτώσεις αρχειακό φωτογραφικό υλικό, που αφορά τον Αη-Γιώργη Φθιώτιδας και
τους κατοίκους του και που φιλοξενείται στις σελίδες του λευκώματος. Το υλικό
αυτό εμπλουτίστηκε και με νεότερο, στον ίδιο ασπρόμαυρο φόντο, από διάφορες
εκφάνσεις της αγιωργίτικης ζωής, σε μια προσπάθεια ώστε το χθες ν’ αγκαλιάσει
αρμονικά το σήμερα.
Το
λεύκωμα αυτό φιλοδοξεί να ανασκαλεύσει θύμησες αλαργινές στους παλιότερους και
να μεταλαμπαδεύσει στη νέα γενιά τον πολιτισμό που καλλιέργησαν οι προπάτορές
τους παλιότερα, για μελέτη, περισυλλογή και διδαχή.
Λεπτές
αποχρώσεις ζωής, πρόσωπα και γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία αυτού του χωριού
στο χρόνο, τόποι και κτίρια που αποτελούν σημείο αναφοράς ή που χάθηκαν στο
διάβα του χρόνου, θα περιδιαβαίνουν σαν κινηματογραφική ταινία μπροστά στα
μάτια του αναγνώστη. Και επειδή μια φωτογραφία αξίζει όσο… χίλιες λέξεις, ας
τις αφήσουμε να μιλήσουν από μόνες τους. Τόσα έχουν να μας σιγοψιθυρίσουν!
Πάμε
σαν άλλοτε , λοιπόν, και σαν παλιό σινεμά!
5.
«Το Ξυλόγλυπτο Τέμπλο Κοίμησης της Θεοτόκου Παλαιοκάστρου»
Σελ. 60. Πόνημα Συλλογικό. Γράφτηκε από τον
Τάκη Ευθυμίου και τον Κολιόπουλο Αθανάσιο. Εκδόθηκε το 2008 για λογαριασμό των
συγγραφέων.
Το
ξυλόγλυπτο τέμπλο της Κοίμησης της Θεοτόκου Παλαιοκάστρου Φθιώτιδας, που
φιλοτεχνήθηκε από τους Γ. και Ν. Μηλιώτου το 1879-1880, θεωρείται άψογο από
καλλιτεχνικής άποψης και έμπνευσης και συγκαταλέγεται μεταξύ των σπουδαιότερων
μεταβυζαντινών τέμπλων που διασώζονται στην πατρίδα μας.
Πρόκειται
για ένα βαρύτιμο θρησκευτικό και λαϊκό κειμήλιο, άγνωστο στο ευρύτερο κοινό,
γι’ αυτό οι συγγραφείς επιχειρούν με το ιστορικοθρησκευτικό αυτό μελέτημα να
κάνουν γνωστές κάποιες άγνωστες πτυχές της ιστορίας του, αλλά και κάποιες
λεπτομέρειές του που πιθανόν δεν προσέχει ο επισκέπτης - προσκυνητής του Ιερού
Ναού Κοίμησης της Θεοτόκου Παλαιοκάστρου.
Το
πόνημα αυτό απευθύνεται προς μελέτη και περισυλλογή σε όσους αγαπούν και
νοιάζονται για την πολιτιστική μας κληρονομιά.
6. «Το Ξυλόγλυπτο
τέμπλο Αγίου Νικολάου Ζιώψης»
Σελ.80. Ιστορικολαογραφικό μελέτημα ενός
εξαίρετου δείγματος λαϊκής τέχνης και παράδοσης. Εκδόθηκε για λογαριασμό του συγγραφέα.
Η
λαϊκή ξυλογλυπτική και η αγιογράφηση ανυψώθηκε σε επίπεδο αξιοθαύμαστης
δεξιοτεχνίας και απαράμιλλης τελειότητας στα τέμπλα των εκκλησιών.
Φιλοτεχνημένα, κυρίως, από Ηπειρώτες τεχνίτες – ταλιαδόρους - σκαλιστές,
αναδύουν τη μαγεία της τέχνης και το μυστικό και ζωογόνο παλμό της θρησκευτικής
έκστασης.
Το
ξυλόγλυπτο τέμπλο του Αγίου Νικολάου Ζιώψης, που φιλοτεχνήθηκε κι αγιογραφήθηκε
το 1860, παρουσιάζει μια ξεχωριστή ιδιαιτερότητα επειδή επιχρυσώθηκε και
επιχρωματίστηκε ολόκληρο. Ακόμα για τους Αγιωργίτες – Ζωψιώτες έχει τεράστια
συναισθηματική αξία, αφού κουβαλάει μαζί του τις ευχάριστες και δυσάρεστες
στιγμές που βίωσαν οι προπάτορές τους μέσα στο ναό και αποτυπώθηκαν «δίκην
κοσμικού ανέμου» πάνω στο σκαλιστό ξύλο του.
Επί πλέον αντιφεγγίζει τον πολιτισμό των προγόνων τους, που μόχθησαν
πολύ και μάτωσαν να τον δημιουργήσουν και να τον μεταλαμπαδεύσουν άχραντο κι
αμόλυντο σε μας τη νεότερη γενιά.
Ανασκαλεύοντας
ο ίδιος ο συγγραφέας Τάκης Ευθυμίου την παράδοση των παππούδων του, επειδή
διαπίστωνε ότι το τέμπλο αυτό είναι ένα βαρύτιμο κειμήλιο, που όμως φθείρεται
φυσιολογικά από τον πανδαμάτορα χρόνο, πραγματοποίησε αυτό το μελέτημα, με σκοπό να γίνουν γνωστές
κάποιες άγνωστες ίσως πτυχές της ιστορίας του.
7. «Απ’ το Ίσιασμα ως τα Πιστρόφια»
Σελ. 80. Διαπραγματεύεται τα Ήθη – έθιμα και δημοτικά
τραγούδια του αρραβώνα και του γάμου στα χωριά του Φθιωτικού Τυμφρηστού. Σε
συνεργασία με το Βασίλη Κανέλλο. Εκδόθηκε το 2009 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο
Σπερχειάδας τον «Σπερχειό».
Στη Ρουμελιώτικη ζωή ο γάμος κατείχε ύψιστη θρησκευτική
και ηθοκοινωνική σημασία, γι’ αυτό πρωταγωνιστούσε στις εκδηλώσεις των χωρικών
μας και η έννοιά του ήταν ταυτόσημη με την έννοια της τύχης και της χαράς της
ζωής. Με τα ήθη και έθιμα του γάμου πορεύτηκε, ρίζωσε και πρόκοψε μια ολάκερη
γενιά, η γενιά των προπατόρων μας. Χρέος δικό μας, της νεότερης γενιάς, είναι
να καταγράφουμε και να μελετάμε αυτόν τον λαϊκό θησαυρό, επειδή ακριβώς
χαρακτηρίζει τον πολιτισμό και τη φυσιογνωμία της φυλής μας. Μ’ αυτές τις
σκέψεις προχωρήσαμε στη συλλογή, καταγραφή και έκδοση ενός ολοκληρωμένου υλικού
που αφορά το τελετουργικό του γάμου μιας παλιότερης εποχής στα χωριά της
δυτικής Φθιώτιδας.
Ο τίτλος του πονήματος «Απ’ το ίσιασμα ως τα πιστρόφια» προτιμήθηκε ως αρκετά εύγλωττος
για να δηλώσει ακριβώς ότι συμπεριλαμβάνει όλες τις εθιμοτυπικές διαδικασίες
απ’ το «Ίσιασμα» ως τα «Πιστρόφια», δηλαδή τα τελειώματα των γονιών γαμπρού και
νύφης για επίσημα αρραβωνιάσματα, μέχρι τα Πιστρόφια, δηλαδή το έθιμο
επιστροφής της παντρεμένης πια νύφης με τον άντρα της στο πατρικό της σπίτι,
την επόμενη Κυριακή του γάμου, για ν’ απαλύνει τον πόνο τού αποχωρισμού απ’
τους δικούς της.
Ευελπιστούμε το παρόν πόνημα ν’ αποτελέσει ένα ευχάριστο
ανάγνωσμα κι ένα χρήσιμο μελέτημα για τους μελλοντικούς ερευνητές.
8. «Παγκύρια &
Οργανοπαίχτες μιας άλλης εποχής στα χωριά της Δυτικής Φθιώτιδας»
Σελ. 120. Εκδόθηκε
το 2010 με χορηγία της Μαίρης Ακρίδα
Δεν υπάρχει χωριό που να μη γιορτάζει πανηγυρικά τον
πολιούχο του ή κάποιον άγιο. Το παγκύρι είναι το κορυφαίο κοινωνικό και
χριστιανικό γεγονός, ο οριακός σταθμός κάθε χωριού. Αυτό το μεγάλο γιορτάσι το πρόσμεναν
με λαχτάρα οι κάτοικοι των χωριών μας, όπως τη Λαμπρή, για λίγη ψυχαγωγία, αλλά
και για να ξανασάνουν από τον κάματο της δουλειάς και της ζέστης. Δημιουργούσε
ευκαιρίες αγάπης και κοινής χαράς, παραμερίζοντας τριβόλους κι αγκάθια, πίκρες
και μιζέριες της ζωής. Κι ακόμα, γιατί τους δινόταν η ευκαιρία να ‘ρθούνε σε
επαφή με κατοίκους γειτονικών χωριών, να γνωριστούν αναμεταξύ τους, να
γλεντήσουν αντάμα και ν’ αναπτύξουν φιλίες και κοινωνικές σχέσεις και μερικές
φορές να κλείσουν και κανένα προξενιό και να συμπεθεριάσουν.
Δυο και τρεις
μέρες κρατούσε το χρονιάρικο παγκύρι του χωριού. Τις μέρες εκείνες όλα τα
σπίτια γιορτινά ήταν κι ανοιχτά για το φίλο, τον ξένο και τον κάθε μουσαφίρη.
Στο προαύλιο της εκκλησιάς ή στην πλατεία, στήνονταν το φαγοπότι, το
γλέντι κι ο χορός. Η «λουλουδιασμένη ιτιά» άνθιζε στις ψυχές των
πανηγυριωτών το κέφι και τη χαρά και ο λεβέντικος «ήλιος» ξεδίπλωνε στο
χοροστάσι τις αρετές των μερακλήδων. Ζήλευε, λέει ο σοφός λαός μας και ο ίδιος
ο χάροντας, που συμβούλευε το νέο «να μοιράσει τα πλούτη του, να μη λυπηθεί τα
φλουριά του κι αν έχει άλογο καλό να τριγυρίσει τα πανηγύρια».
Στα τελευταία
χρόνια οι γιορτές και τα παραδοσιακά
παγκύρια έχασαν την αίγλη τους. Η δημοτική μουσική παραστράτησε, ο κόσμος
διασκεδάζει πλέον με άλλους, ποικίλους τρόπους. Οι τοπικοί πολιτιστικοί
σύλλογοι, φρουροί της παράδοσης, είναι αυτοί που καλούνται πλέον να περισώσουν τα παγκύρια
μας, έστω και με άλλη, εναλλακτική μορφή. Και αρκετές φορές τα καταφέρνουν
καλά.
Με την έρευνά μας αυτή προσπαθήσαμε να καταγράψουμε και να περιγράψουμε τα παραδοσιακά παγκύρια της Δυτικής
Φθιώτιδας, αλλά κι εκείνους τους λαϊκούς, τους γνήσιους κι αυτοδίδακτους
οργανοπαίχτες, που ήταν η ψυχή κάθε πανηγυριού. Θελήσαμε να διασώσουμε ένα
κομμάτι ακριβοθώρητο του λαϊκού μας πολιτισμού, που σιγά-σιγά αργοσβήνει,
διαβαίνοντας πια στο μουσείο του χρόνου.
Ευελπιστούμε, επιπλέον, το παρόν πόνημα ν’ αποτελέσει
ευχάριστο, νοσταλγικό ανάγνωσμα και
συνάμα χρήσιμο μελέτημα για κάθε αναγνώστη που αγαπά τον τόπο μας !
Οι συγγραφείς
9. «Ο Ανδριάντας του
Ομηρικού Αχιλλέα στον Άγιο Γεώργιο & ο λόγος ύπαρξής του»
Σελ. 80. Εκδόθηκε
το 2010 με χορηγίας της επιχείρησης: «ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ».
Σε πολλούς που επισκέπτονται το χωριό Άγιο
Γεώργιο Φθιώτιδας, στις δυτικές παρυφές της κοιλάδας του Σπερχειού ποταμού,
γεννάται το εύλογο ερώτημα: για ποιο λόγο τοποθετήθηκε εκεί ο ανδριάντας του
αρματοδρόμου ομηρικού Αχιλλέα; Τι σχέση μπορεί να έχει η περιοχή με το βασίλειο
του υπέρτατου ήρωα του τρωικού πολέμου;
Το ίδιο ερώτημα απασχολεί και πολλούς γηγενείς κατοίκους της
περιοχής. Το ίδιο ερώτημα βασάνιζε ανέκαθεν και τον γράφοντα αυτές τις γραμμές.
Για το λόγο αυτό ο ίδιος με τους εκλεκτούς συνεργάτες μου, το συνάδελφο Κανέλλο
Βασίλη, το φιλόλογο-αρχαιολόγο Αδάμη Ευθύμιο και τον ελληνολάτρη Γερμανό
αρχαιολόγο Βολφ Σιούρμαν, διενεργήσαμε πολύχρονη και πολύμοχθη βιβλιογραφική
και παρατηρήσιμη έρευνα, συγκεντρώνοντας σημαντικά σχετικά στοιχεία για την
ευρύτερη κ0ιλάδα του Σπερχειού, συγγράφοντας παράλληλα το 2005 το πόνημα «Αναζητώντας ίχνη του ομηρικού Αχιλλέα
στην κοιλάδα του Σπερχειού».
Έχοντας, λοιπόν, κατά
νου αυτές τις πληροφορίες, που συνεχώς εμπλουτίζονται, εμπειρίες και
κατασταλάγματα, καθώς και την επιθυμία αρκετών συμπολιτών και φίλων να έχουν
στα χέρια τους ένα εύχρηστο σχετικό βιβλίο, επειδή το αναφερόμενο παραπάνω
πόνημα είναι πολυσέλιδο και δυσκολοδιάβαστο για το μέσο αναγνώστη, επιχειρώ με το παρόν σημείωμα την καταγραφή
μιας συνοπτικής επιτομής αυτού του βιβλίου και
μια πιο εξειδικευμένη απόπειρα σύνδεσης της περιοχής Αγίου Γεωργίου, που
αποτελεί και την ιδιαίτερη γενέτειρά μου, με τον ήρωα Αχιλλέα, για να
δοθούν μερικές απαντήσεις σε κάποια από
τα παραπάνω ερωτήματα, χρησιμοποιώντας απλουστευμένη μεν, αλλά με επιστημονικά
κριτήρια, γραφή.
Με την ελπίδα ότι ίσως
προσθέτω ένα μικρό λιθαράκι στην ενημέρωση της τοπικής ιστορίας,
παραδίδω τα παρακάτω στοιχεία για μελέτη και περισυλλογή, ευελπιστώντας,
ταυτόχρονα, ν’ αποτελέσουν το έναυσμα
για περαιτέρω προβληματισμό και έρευνα!
Ο συγγραφέας
10. «Του Αργαλειού τα
Πάθη και τα Κάλλη»
Σελ. 80. Εκδόθηκε το 2011 με χορηγία του
αείμνηστου πλέον δικηγόρου Κώστα Τριανταφύλλου.
Η γυναίκα της υπαίθρου, η αγρότισσα γυναίκα, με
την καθημερινή της δράση, υμνούσε τη ζωή και την παράδοση. Δούλευε,
δημιουργούσε και προσέφερε στο σπίτι και στο χωράφι. Όργωνε, έσκαβε και
έσπερνε, σκάλιζε και πότιζε, θέριζε κι αλώνιζε, κουβαλούσε το άλεσμα στο μύλο,
άρμεγε τα ζωντανά, ζαλώνονταν τα καυσόξυλα και τη βαρέλα με το νερό, έγνεθε και
τον αργαλειό χτυπούσε. Ως μάνα, σύντροφος και γιαγιά «ύφαινε» τη ζωή με το
νανούρισμα, το παραμύθι, το τραγούδι και το μοιρολόι.
Ο αργαλειός, ήταν το κυριότερο εργαλείο της υφαντικής
τέχνης, μιας τέχνης με πανάρχαιες ρίζες. Κείνα τα χρόνια κρατούσε σκλάβα τη
νοικοκυρά, όχι σαν έμπαινε στον αργαλειό να υφάνει, αλλά πολύ πιο πριν. Από τον
κούρο ακόμα διάλεγε τα μαλλιά, τα έπλενε στο ρέμα ή στη βρύση του χωριού, τα
έξαινε και τα λανάριζε, τα έγνεθε και τα κουβάριαζε. Ύστερα στον αργαλειό, με
το πάθος της καρδιάς της, ύφαινε όλα τα απαραίτητα του νοικοκυριού: στρωσίδια
και σκεπάσματα, κιλίμια, χράμια και μαλλινοσέντονα, τζακόπανα και
τραπεζομάντιλα, σκουτιά ανδρικά και γυναικεία, σακιά, σακούλια και δισάκια,
ζώστρες, σαμαροσκούτια και τριχιές για τα ζώα.
Κοντά σ’ όλα αυτά θα ‘βγαινε κι η προίκα του κοριτσιού.
Της κόρης που στον αργαλειό δεν ύφαινε μόνο το προικιό, ύφαινε και το γλυκό
όνειρο της ζωής της. Οι πόθοι και οι ελπίδες της σφιχτοπλέκονταν όπως το
στημόνι με το υφάδι και παρέα με το ρυθμικό χτύπο του χτενιού, της πατήθρας και
το πέταγμα της σαΐτας μετουσιώνονταν σε αυθόρμητο τραγούδι. «...Στον
αργαλειό της ύφαινε κι ανάρια τραγουδούσε, διασίδι καλοδιάσιδο γνεσμένο στο
νυχτέρι». Αρχές του καλοκαιριού
γέμιζαν τα μπαλκόνια, οι φράχτες και οι αυλόπορτες από τα πολύχρωμα
χειροτεχνήματα για να δει ο κόσμος και οι νέοι το πολυπροίκι και την αξιοσύνη
της κόρης.
Τα τελευταία χρόνια χάθηκε η μαγεία του αργαλειού και
μαζί της και η πατροπαράδοτη οικοτεχνία. Δεν παύει όμως να είναι ένα πολύτιμο
κομμάτι της λαϊκής τέχνης κι ένας λαογραφικός θησαυρός. Νιώθουμε πολλές φορές
την ανάγκη να πλησιάσουμε το γίκο ή ν' ανοίξουμε την κασέλα της γιαγιάς για να
αντικρίσουμε τα παλιά και ίσως περιφρονημένα υφαντά και κεντήματα και να
θαυμάσουμε την τέχνη και την ομορφιά του παλιού καιρού.
Τα υπό έκδοση βιβλία στην ετικέτα: ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΤΑΚΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου