Οι μάγισσες της Υπάτης
και το μονοπάτι τους …ζωντανεύουν
(του Μπάμπη Χονδραλή)
Ανεμότρυπα
Πηγή φωτο: https://www.google.gr/search?q=Μάγισσες+Υπάτης&safe
«Να έχετε το νου σας, μην περνάτε απ’ το ρέμα του Τσαγκλάνη μονάχοι σας, προπαντός άμα πέσει ο ήλιος, και να μη ζυγώνετε στο πηγάδι», συμβούλευαν πάντα γονείς και παππούδες σαν ήμασταν παιδιά. Κι οι ίδιοι μάλλον δεν ήξεραν να μας εξηγήσουν γιατί… Έτσι άκουγαν κι αυτοί απ’ τους δικούς τους γονείς και παππούδες κι εκείνοι πάλι απ’ τους δικούς τους πιο παλιά, πίσω και πίσω, εκεί που χάνεται η μνήμη, εκεί που φτιάχνονται οι θρύλοι, που ανακατώνονται οι άγιοι με τους δράκους και τα στοιχειά, εκεί που από σπηλιές και βάραθρα νύχτες πανσέληνες ξεπρόβαλλαν μάγισσες φεγγαροπαρμένες...
Η φήμη τους παραμένει ζωντανή εδώ και 2.000 χρόνια!
«Μη ζυγώνετε στο πηγάδι» κι η παιδική μας φαντασία καρδιοχτυπώντας έψαχνε τις σχολικές σελίδες μήπως και δώσει σχήμα και μορφή στον ακαθόριστο φόβο που
τρύπωνε στην παιδική μας ψυχούλα.
Τα χρόνια πέρασαν, ήρθαν στα κανονικά τους μέτρα οι εικόνες των παιδικών ματιών, οι φόβοι οι παιδικοί πήραν σχήμα, τα
ξωτικά και τ’ αερικά που γέμιζαν τρόμο την παιδική μας ψυχή στο ρέμα του
Τσαγκλάνη - ρεματιά βγαίνοντας απ’ τα Λουτρά
Υπάτης αριστερά στο δρόμο για Υπάτη - απέκτησαν τη μορφή τους, την ίδια που μας περιέγραψε ο Απουλήιος και ο
Λουκιανός εδώ και 2.000 χρόνια και, ποιος
ξέρει, πόσο παλιότερα ακόμα! Ήταν αυτές οι περίφημες φαρμακεύτρες, οι
φαρμακίδες μάγισσες της Υπάτης, ιέρειες της Εκάτης, που γνώριζαν κι ασκούσαν
την τέχνη της μαγείας, οι πιο περίφημες απ’ τις Θεσσαλές μάγισσες (πόλη της Θεσσαλίας λογιζόταν η Υπάτη στ’ αρχαία χρόνια),
που την αρχή τους θα πρέπει ν’ αναζητήσουμε, πιθανά, στην εγκατάσταση της Μήδειας στη Θεσσαλία.
Αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρθηκαν εκτενώς στη δράση τους, εκπληκτικό, όμως, είναι ότι αυτή
έφτασε ως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.
Βλέπετε η ανθρώπινη ψυχή δεν άλλαξε ιδιαίτερα, επειδή γκρεμίστηκαν τα
παλιά ιερά κι άλλοι θεοί λατρεύτηκαν.
Συνέχισε το ίδιο να χαίρεται και να πονάει, ν’ αγαπάει και να μισεί, να εμπιστεύεται και ν’ απογοητεύεται, να ελπίζει και να φοβάται. Και να γυρεύει,
κάποτε, βοήθεια σε δυνάμεις άλλες, που ποτέ δεν έπαψε να πιστεύει πως υπάρχουν. Κι όπως μας λένε οι αρχαίοι
συγγραφείς, οι φοβερές αυτές γυναίκες είχαν τη δύναμη να μεταμορφώνουν τους
άλλους καθώς και τον εαυτό τους, να
κατεβάζουν το φεγγάρι (!), να φέρνουν πίσω άπιστους εραστές, να
προκαλούν τον έρωτα ή το αντίθετο (κατά
περίπτωση) και άλλα τέτοια φοβερά
και τρομερά!
Ο
τελετουργικός τους χώρος βρισκόταν μόλις έξω απ’ τη νοτιοδυτική πλευρά της
πόλης στο σπηλαιόβαραθρο της Ανεμότρυπας,
στο ξεκίνημα των πλαγιών της Οίτης
και πάνω απ’ τον επιβλητικό χείμαρρο
Ξηριά, που κυλάει ορμητικός προς την κοιλάδα για να ενωθεί με τον Σπερχειό.
Κι επειδή απ’ το στόμιο του βαράθρου βγαίνει φρέσκος δροσερός αέρας, έλεγαν
πως επικοινωνούσε υπόγεια με το πηγάδι στο
ρέμα του Τσαγκλάνη στα Λουτρά Υπάτης για να πηγαίνουν οι φαρμακίδες να
λούζονται στα θερμονέρια της Αφροδίτης
(κυρίως με αυτή τη θεά, άλλωστε, σχετίζονταν οι δραστηριότητες τους). Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να καταλάβω γιατί εκείνο το πηγάδι ήταν στα παιδικά μας χρόνια απαγορευμένος τόπος!
Τη φήμη τους οφείλουν στην πλούσια χλωρίδα της Οίτης
Τούτο το βουνό στα αρχαία χρόνια φημιζόταν για τα βοτάνια
του, όπως αναφέρει και ο Στράβων, ιδιαίτερα για τον ελλέβορο που θεωρούνταν αρίστης ποιότητας. Κι είναι ο ελλέβορος ιδιαίτερα τοξικό φυτό, γνωστό στους αρχαίους και στον Ιπποκράτη που το χρησιμοποιούσαν σε σοβαρές περιπτώσεις παραφροσύνης, επιληψίας και ψυχικών ασθενειών γενικότερα. Το ίδιο και η βαλεριάνα που φυτρώνει στη χαράδρα του Ξηριά, η μπελαντόνα ψηλότερα, διάφορα είδη γεντιανής καθώς κι ένα σωρό άλλα βοτάνια, που για να τα μαζέψουν, με τελετουργικό πάντα τρόπο, ανηφόριζαν στις πλαγιές και τα γκρεμνά της Οίτης. Γνώριζαν τα φυτά και τις ιδιότητες τους και ξεχώριζαν όσα χρειάζονταν για τις τελετές τους ανάμεσα σε εκατοντάδες φυτά που στολίζουν τούτο το βουνό, την Οίτη, το βουνό του Ηρακλή. Ο ίδιος, μάλιστα, έπεσε θύμα της μαγείας, όταν η Δηιάνειρα του έστειλε το φαρμακωμένο χιτώνα ν’ αλλάξει για να θυσιάσει στον πατέρα Δία στην κορυφή της Οίτης.
Ακολουθώντας το μαγικό μονοπάτι τους...
Τούτη η ζωντανή μνήμη εδώ και κάποια χρόνια βγήκε απ’ τα αρχαία κείμενα κι ακούστηκε πέρα απ’ τους ακόμα φοβισμένους ψίθυρους των κατοίκων χάρη στις προσπάθειες των ανθρώπων του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Υπάτης. Φτιάχτηκε ένα όμορφο μονοπάτι που, χωρίς καμιά σχεδόν δυσκολία, μπορεί να το περπατήσει όποιος θελήσει για λίγο να βρεθεί στο χώρο των φοβερών αυτών γυναικών και ν’ ακολουθήσει τα βήματα τους. Απ’ την πλατεία της Υπάτης παίρνουμε το δρόμο για τη Μονή Αγάθωνος. Λίγα μέτρα μετά το κτήριο του Γυμνασίου και αμέσως μετά το τελευταίο σπίτι του χωριού, μπαίνουμε αριστερά στον αγροτικό δρόμο που ανηφορίζει. Λίγο παραπάνω, ακριβώς πάνω σε μια αριστερή στροφή, αφήνουμε το δρόμο και μπαίνουμε στο μονοπάτι στα δεξιά μας που σε 200 περίπου μέτρα, θα μας οδηγήσει στην Ανεμότρυπα. Στη συνέχεια περνάμε από μια ξέφωτη πλαγιά με ασφάκες και λαδανιές και κατεβαίνουμε λοξά αριστερά στην κοίτη του Ξηριά ακριβώς κάτω από μια συστάδα φυτεμένων πεύκων.
Εκεί το ΚΠΕ, με την πολύτιμη βοήθεια του Λουκά Πρατίλα που ασχολείται με δραστηριότητες στη φύση, έχει φτιάξει μια κρεμαστή γέφυρα, την οποία περνάμε και ακολουθούμε το σημαδεμένο μονοπάτι αντίθετα στην κοίτη για 1 χλμ. περίπου. Στη συνέχεια τα σημάδια θα μας οδηγήσουν προς τα αριστερά και θα συναντήσουμε την κοίτη ενός μικρότερου χειμάρρου. Περνάμε απέναντι κι ανηφορίζουμε για λίγο έχοντας δεξιά μας το χείμαρρο, που κατεβαίνοντας έχει σκάψει το βράχο δημιουργώντας πέτρινες βάθρες. Το τοπίο πια είναι πραγματικά μαγικό και νιώθεις πως κάπου στο νερό θα φανεί κάποια απ’ αυτές τις μάγισσες να λούζεται στο καθαρτήριο νερό του βουνού... Το μονοπάτι ανεβαίνει αριστερά για 80 περίπου μέτρα πάνω σε βράχο. Βοηθητικά έχουν φτιαχτεί κάποια σκαλοπάτια κι υπάρχουν και κάποια σκοινιά για να βοηθούνται όσοι δε νιώθουν πολύ σίγουροι.
Και φτάνουμε σε μια μικρή λιμνούλα που δημιουργεί πέφτοντας από 45 μ. ο εντυπωσιακός καταρράκτης Κρεμαστός, όπου λούζονταν κι εξαγνίζονταν, κατά την παράδοση, οι φαρμακίδες.
Ο καταρράκτης είναι ο τελευταίος από 33 καταρράκτες του φαραγγιού που ξεκινάει απ’ το οροπέδιο Ροδοκάλος, ψηλά πάνω
απ’' την Υπάτη, ένα εντυπωσιακό φαράγγι που για την ώρα το χαίρονται μόνο οι cannyoners, ιδιαίτερα οι Γάλλοι που συχνά έρχονται και το κατεβαίνουν. Το φαράγγι και ο καταρράκτης έχει πάντα νερό είναι όμως ιδιαίτερα επιβλητικό την άνοιξη που κατεβάζει πολύ, αλλά και το φθινόπωρο που χρωματίζονται τα φύλλα των πλατάνων.
Στο γυρίσματα πράγματα είναι ακόμα πιο εύκολα αφού μπορούμε ν’ ακολουθήσουμε το σηματοδοτημένο μονοπάτι δίπλα στο ρεύμα του Ξηριά προς τη γέφυρα, όπου περνάει ο δρόμος προς τη Μονή Αγάθωνος και τον Εθνικό Δρυμό της Οίτης. Λίγο πριν τη γέφυρα τα σημάδια οδηγούν δεξιά, δίπλα απ’ το παλιό πετρόχτιστο αυλάκι που έπαιρναν νερό για πότισμα οι κάτοικοι,
και θα βγούμε ακριβώς πάνω στο δρόμο απ’ τη δεξιά πλευρό της γέφυρας. Φυσικά απ’ αυτό το σημείο μπορεί να πάρει κάποιος το μονοπάτι και στο ανέβασμα, μόνο που δε θα περάσει απ’ την Ανεμότρυπα, το άντρο των μαγισσών...
Πηγή:
Περιοδικό «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ»
Επιμέλεια
Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου